Kennis als olie van de toekomst
Volgens de AWT hangt de toekomstige economische en maatschappelijke positie in de wereld af van kennis. Tot op heden drukt toegang tot aardolie een zwaar stempel op mondiale verhoudingen. In de toekomst draait het om kennis. Landen of regio’s met toegang tot de bronnen van kennis zullen de 21e eeuw domineren.
De bevindingen van de AWT zijn vandaag verschenen in het advies ‘Going Dutch – De kennissamenleving in internationaal perspectief’. Uri Rosenthal, voorzitter van de AWT: “In het industriële tijdperk bepaalde de beschikbaarheid van grondstoffen veel van de internationale dynamiek. In de nieuwe wereldorde bepaalt toegang tot kennis en de capaciteit om die productief te gebruiken steeds meer het internationale spel.” De visie van de AWT wordt gedeeld door SURF, die zelfs een speciale interest group Research Data instelde voor het boren naar deze nieuwe ‘olie.
Vier kennisaanbevelingen
In het advies formuleert de AWT vier aanbevelingen om toegang tot kennis en effectief gebruik ervan te bevorderen.
1.] Ontwikkel een rijksbrede kennis- en innovatiestrategie, die voortbouwt op de Nederlandse ‘en-en-traditie’ mondiaal & Europees, toegepast & nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek, specifiek & generiek innovatiebeleid.
2.] Zoek brede politieke consensus voor deze strategie onder bedrijfsleven, kenniswereld, vakbonden en maatschappelijke organisaties. Versterk daartoe: i) de ambitie van ondernemers, wetenschappers en werknemers, ii) de participatie van alle werkenden en de sociale samenhang – met aandacht voor ICT, databanken, onderwijs, kinderopvang, aanpassingsvermogen van sectoren door een internationale oriëntatie.
3.] Bouw voort op het ‘combikarakter’ van de Nederlandse kennissamenleving dat gekenmerkt wordt door een combinatie van Angelsaksische en Rijnlandse elementen. Maar repareer enkele zwakkere punten en leer van opkomende samenlevingen en hun enthousiasme voor een strategie en creativiteit in het wereldwijd speuren naar bruikbare kennis.
Leer ook van behoedzame samenlevingen met een grotere waardering voor online kennisproductie, met meer private verantwoordelijkheid voor onderwijs en onderzoek, en het bereiken van consensus over de te voeren strategie. Maar trek ook lessen van avontuurlijke samenlevingen met een grotere waardering voor offline kennisproductie, een betere acceptatie van mislukkingen en het steunen van challengers.
4.] Ontwikkel vanuit het topsectorenbeleid toonaangevende hotspots met een regionale en een maatschappelijke dimensie en zorg daarbij voor een goede branding van Nederland als geheel:
Ook dat is de participatiesamenleving
Nederland is flexibel en robuust genoeg om zich internationaal te profileren als kennissamenleving. UM-recotr Luc Soete, lid van de AWT, zegt daarover: “De concurrentie van opkomende landen als China en India is groot. Nederland moet blijven investeren. Going Dutch betekent allemaal meebetalen aan gezamenlijke kennisontwikkeling. En wie kennis ontwikkelt, heeft een voorsprong bij toepassing en benutting. Dat levert economische groei en maatschappelijke meerwaarde op.”
Volgens Soete wacht Nederland een grote uitdaging, maar is dat idee is nog niet breed gedragen: “Er wacht ons een grote opgave. Dat besef is in Nederland nog onvoldoende ingedaald. Meer mensen moeten de capaciteiten ontwikkelen om nieuwe kennis te absorberen en creatief te gebruiken. Ook dat is de participatiemaatschappij.”
