PVV gedoogt Bussemaker?
De PVV wil consistentie en politieke betrouwbaarheid betonen. Wilders heeft zijn fractie al tijdens Rutte-I het leenstelsel doen steunen toen zij met VVD en CDA dit bij de masterfase zouden invoeren, naast de langstudeerboete. In de Catshuis-onderhandelingen van maart-april 2012 accepteerde de PVV tevens een bezuiniging op studiefinanciering door een volledig leenstelsel, maar een finaal akkoord lukte Rutte toen niet, omdat Wilders een anti-Europese vluchtroute uit de gedoogcoalitie verkoos.
De masterstudenten kunnen volgens de PVV nog steeds best meer betalen voor hun opleiding. Zij zijn de crème van het HO, primair WO-studenten uit de betere milieus. Een sterk profijtbeginsel in deze sector van de publieke dienstverlening past daarom heel wel bij de algemene politieke lijn van de rechtspopulisten.
De elite van de samenleving
PVV-woordvoerder en nieuwe penningmeester Harm Beertema had de loper voor deze manoeuvre al in het voorjaar zachtjes uitgerold. Hij had in een Kameroverleg er aan herinnerd, dat hij “contre coeur had ingestemd met een sociaal leenstelsel in de masterfase” onder Rutte-I. Niet echt leuk, maar ook zeker niet onredelijk was dit geweest, zo vond hij toen al. De betrokken studenten zijn immers de meest begaafden, met de beste inkomensvooruitzichten, dankzij “het allerhoogste wat ons land te bieden heeft aan studenten.”
Deze jongeren vormen “uiteindelijk de elite van deze samenleving”. Zij zouden dus moeten kunnen uitrekenen hoeveel ze straks gaan verdienen en een beetje dankbaarder zijn aan de voor hen sappelende Henk, Ingrid en hun minderbegaafde en fortuinlijke kroost.
Dat onder die masters ook veel HBO-verpleegkundigen, onderwijzers en de absolute top van het talent in de muziek, dans, design en theater zit, dat zelden goed zal verdienen, bleef bij de PVV buiten beschouwing.
Een zeer groot deel van die kunstmasters behoort trouwens tot het wereldwijde talent, dat juist in ons land voor de artistieke top wordt klaargestoomd; inderdaad het allerhoogste wat ons land te bieden heeft en dit in de enige sector die dit aanbiedt via een uitermate strenge selectie aan de poort.
Nu gedoogsteun beloven in de Tweede – en vooral de Eerste – Kamer maakt de PVV weer hoogst relevant, in de aanloop naar de lokale en Europese verkiezingen. Het helpt de coalitie bovendien allerminst, ook al lijkt steun voor Bussemakers’ voorstel een vorm van support voor haar beleid.
PvdA in het nauw
De PvdA-minister komt namelijk in een uiterst oncomfortabele positie. Zij verwerft de minst constructieve parlementaire steun die zij zich kan voorstellen. Al in het Tweede Kamerdebat over het leenstelsel bij de masters zal de PvdA massief uitgedaagd worden om toe te lichten of zij het afschaffen van de basisbeurs zal willen doorzetten met hulp van de PVV, à la Rutte-I. En ook of zij haar politieke partners bij D66, CU en SGP hier bereid is in te ruilen voor Wilders en de zijnen.
Staatsrechtelijk zuivere redeneringen op dit punt, dat elke Kamer van de Staten Generaal strikt zelfstandig oordeelt en de minister daar dus zelfstandig zelf over oordeelt, zullen niemand in progressieve kring bevallen of overtuigen.
Midden in de besluitvorming
De PVV verschaft zich met deze consistente lijn ten opzichte van haar rol in Rutte-I politiek een plaats in het ‘midden’ van de besluitvorming en poogt tevens de interne verdeeldheid binnen de PvdA aan te wakkeren. Zou Samsom deze in de kiem willen smoren, dan kan dit alleen door zijn partij te dwingen haar eigen program en regeerakkoord te blijven volgen. Dat krijgt hij dan in de Senaat alleen gerealiseerd met dank aan de bondgenoot van De Winter en Le Pen in de komende maanden.
Dat worden in de komende periode boeiende debatten in de grote steden. D66, SP en GroenLinks willen daar de PvdA kiezers afpakken, zeker onder studenten, jongeren en andere onderwijsmensen. De PVV doet in die gemeenten bij de verkiezingen zelf niet mee, behalve in Almere en Den Haag. Wilders kan dus genoeglijk toezien hoe de andere linkse partijen de PvdA een gedoogsteun van de PVV voor het SF-beleid van haar eigen minister voor de voeten zullen werpen.
Aangezien de beter opgeleiden, de top van het HBO en dergelijke lieden toch vooral ‘links tuig’ zijn in de reeds nu klassieke invectieven van Beertema, zal een hogere bijdrage door hen aan de kosten van het HO niet bezwaarlijk zijn, zo lijkt de denklijn nu. Enig ingewikkeld aspect voor de PVV is de vurige, ideologisch gedreven steun van Pechtold en zijn D66 voor het leenstelsel. Blijkbaar is dat dan toch weer niet de visie van een “miezerige man”.
