Bèta-fusie moet door
De VU en UvA hebben aanvullende informatie beschikbaar gesteld, omdat de studenten en medewerkers die instemmingsrecht hebben bij de plannen nog niet overtuigd waren. In een twaalftal documenten hebben beide instellingen uiteen gezet wat de belangrijkste overwegingen zijn voor deze fusie. Een belangrijk onderdeel van deze documentatie bestaat uit brieven van OCW en NWO, waarin staat vermeld dat deze organisaties enthousiast zijn over deze nieuwe samenwerking.
Niet concurreren in Nederland
Dat brengt de besturen tot hun definitieve oproep tot steun aan de voornemens. “Hoewel er nog veel zal worden uitgewerkt bij de nadere invulling van de AFS, concluderen de beide colleges op basis van deze bestuurlijke afweging dat behoudens instemming door de medezeggenschap in voldoende mate is voldaan aan de geformuleerde voorwaarden, uitgangspunten en kaders voor het vervolgproces om tot een positief besluit te kunnen komen.”
NWO laat weten dat de samenwerking juist kansen biedt, zo staat in een verslag van hun overtleg met de beide colleges te lezen. “In Amsterdam ontstaat er op deze manier een relatief grote concentratie waardoor we internationaal beter kunnen meespelen. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om binnen Nederland te concurreren, maar wel om internationaal sterker te kunnen profileren.” OCW is ook verheugd
De bètafusie wordt ook gesteund door minister Bussemaker. Deze stap komt in haar ogen geheel overeen met de profileringsafspraken, zoals die in de zomer van 2012 zijn gemaakt. “Deze geïntegreerde bètafaculteit is een belangrijk onderdeel van het instellingsprofiel dat u heeft vastgesteld in de prestatieafspraak die u in 2012 met het ministerie heeft gemaakt. In het advies van de reviewcommissie is aangegeven dat de optie tot samenvoeging van de twee bètafaculteiten van de VU en de UvA tot één faculteit, in de ogen van de commissie veel perspectief biedt. U heeft sindsdien aanzienlijke stappen gezet met de uitvoering van de plannen.”
Blijvende onzekerheden
Voor beide instellingen staat vast dat het NWO-ruimteonderzoek instituut naar Amsterdam komt. “De komst van het Centrum voor Nanolithografie (ASML) en het NWO-instituut voor ruimteonderzoek SRON naar Amsterdam laten (sic) zien dat het niet bij woorden blijft en dat de vorming van de AFS daadwerkelijk een aantrekkende werking heeft.”
In het kader van de vestiging van de huisvesting van het ruimtevaart onderzoekscentrum op het Sciencepark wordt aan een scenario gewerkt, maar men is nog niet rond, zo blijkt. “NWO heeft een reservering gemaakt voor de huisvesting van SRON, maar die is onvoldoende in ieder scenario. Op dit moment is er een goede discussie op gang binnen NWO. Het NWO bestuur zal zich in moeten committeren aan een hoger bedrag dan aanvankelijk was gereserveerd. Het is nog niet bekend hoe dat wordt gerealiseerd. NWO rekent op de gemeente, provincie en het rijk. Daar zijn trajecten ingezet. De intentie is er om SRON te vestigen op het Sciencepark.”
De minister laat in een brief weten dat zij binnen haar mogelijkheden zal kijken wat ze kan doen. Maar een harde toezegging wil zij nog niet geven. “Ik ben verheugd te horen dat de voorgenomen vestiging van het NWO instituut SRON in Amsterdam wat betreft huisvesting geïntegreerd kan worden bij de VU en UvA. OCW zal in samenwerking met de NWO nagaan wat mogelijk is om deze gelegenheid die zich nu voordoet verder te faciliteren.”
Genoegzaam over Instellingstoets
Voor beide instellingen is reeds nu helder, dat de uitkomst van de instellingstoets van de VU geen belemmering zal zijn voor deze fusie. Dit concluderen beide instellingen op basis van gesprekken met de NVAO. “Op basis van afspraken met de NVAO over de datum en het plan van aanpak staat het voor beide Colleges genoegzaam vast dat de VU de Instellingstoets kwaliteitszorg van de NVAO vóór eind 2014 heeft afgerond met het oordeel ‘positief’, zodat de opleidingen van de AFS niet met verschillende accreditatieregimes worden geconfronteerd.”
In deze afspraken is vastgelegd dat voor het eind van het volgend jaar duidelijk moet worden of de VU de instellingstoets zal halen. “Op 8 november heeft de rector magnificus van de VU afspraken gemaakt met de NVAO. De Instellingstoets kwaliteitszorg bij de VU zal medio maart plaatsvinden, de trails eind april. Dat betekent dat voor de start van het studiejaar 2014-2015 duidelijkheid verwacht mag worden of de VU de Instellingstoets kwaliteitszorg met het oordeel ‘positief’ heeft afgerond.” Een audit die de instellingstoets moest voorbereiden leidde overigens tot grote onmin en een bestuurlijke crisis bij de VU.
‘Nee’ toch waarschijnlijker?
De Amsterdamse universiteiten stellen dat hun samenwerking broodnodig is. Het niet instemmen met een fusie zou nare financiële gevolgen hebben. “Op onderzoeksgebied zou het niet besluiten tot de vorming van de AFS leiden tot verzwakking van de positie van VU en UvA in het Centrum voor Nanolithografie en kan het tot gevolg hebben dat de afspraken met NWO over SRON op losse schroeven komen te staan. Datzelfde geldt voor de profileringsmiddelen (6 miljoen euro op jaarbasis voor VU en UvA samen), omdat het behoud ervan immers met name is gekoppeld aan de vorming van de AFS als speerpunt van de Amsterdam Academic Alliance.”
ScienceGuide hoort van studenten in de medezeggenschap die uiteindelijk hun fiat moeten geven over deze fusie, “dat in al deze stukken aannames zitten die onmogelijk gestaafd kunnen worden.” Met zorg wijzen zij op aspecten als. De gedachte dat “15% meer omzet door deze nieuwe faculteit ontstaat, lijkt volledig uit de lucht gegrepen.” Vanuit de studentendelegaties is de scepsis hierover niet verminderd, zo lijkt het “Het moet wel heel raar moet lopen mochten studenten instemmen, ook met deze informatie er nog bij. Dit maakt een nee tegen deze fusie een stuk waarschijnlijker.”
