Duits vernuft door volharding
De titel van de AWT-studie naar ‘het wetenschapslandschap’ in Duitsland vat de belangrijkste factor in het Duitse beleid meteen samen: ‘Vasthoudend innoveren’. Die volharding blijkt in elk van de drie belangrijke sectoren kenmerkend. Het overheidsbeleid kent als eerste grote continuïteit en biedt bewust ruimte voor lange termijn visies bij kennisinstellingen. De aanpak van Merkel en Schavan werkt juist daarom zo stevig en blijvend door.
Solide tradities, ook in bedrijven
Maar ook de instellingen zijn gewend om hun onderzoek en innovatie inspanningen steeds te richten op langere termijn doelstellingen. Vooral de vele buitenuniversitaire R&D-instituten zijn door hun solide financiering en infrastructuur minder gevoelig voor wisselend beleid van buiten.
Het bedrijfsleven kent ook een traditie van vasthoudendheid. Daarin spelen twee Duitse kenmerken een grote rol, merkt de AWT op. Ten eerste de vele hightech familiebedrijven die gewend zijn lange termijn beleid te voeren en onderzoek daarvoor prioriteit te geven. Bij hen is zij de kwartaalcijfers vaak toch wat minder sturend dan de soms bijna dynastieke tradities van kwaliteit en lange adem. Ten tweede speelt het feit van de relatief veel gepromoveerde technici die het topmanagement van bedrijven bevolken. Zij zijn meer gewend aan de noodzaak om in hun beleid juist ook in R&D-ontwikkelingen de visie op langere termijn nadruk te geven. Vorsprung durch Technik, dus.
Domweg beter dan wij
Voor Nederland is deze attitude erg leerzaam, vindt de AWT. Dat beaamde VNO/NCW voorzitter Wientjes meteen. Hij was om die reden verheugd dat na de start met de topsectoren niet een snelle fluctuatie naar een ander soort industriebeleid was ingezet. Ook het Techniekpact moet niet een nieuw pakket bèta-tech stimuleringen gaan ‘verzinnen’ stelt hij. Doublures van het Platform Bèta Techniek leken hem bijvoorbeeld naar niets.
Staatssecretaris Dekker van OCW noteerde dat “Duitsland veel niet alleen anders, maar ook domweg beter doet dan wij.” Zo viel hem op, dat de Duitsers in de aandacht voor bèta en techniek de hele onderwijsketen en –loopbaan impulsen geven. Juist ook de promotiefase krijgt daar nadruk, mede om in projecten met bedrijven innovaties uit te diepen.
Dit thema wilde hij ook voor het Techniekpact in ons land nog eens grondiger bezien. De aantallen promovendi en bètastudenten zijn bij de oosterburen aanzienlijk forser gestegen en dat terwijl ook daar het tekort aan zulke talenten onverminderd groot is. Voor het Techniekpact biedt de AWT-studie daarom belangrijk materiaal en denkwerk, zo onderstreepten Dekker en Wientjes.
