Derivaten verlies Nijmegen
In een analyse van de NRC wordt zichtbaar hoe de ontwikkeling van de academische ziekenhuizen van de laatste decennia de wereld van het hoger onderwijs heeft veranderd. Universiteiten met een hospitaal zijn uitgegroeid tot enkele van de meest omvangrijke en complexe instituties van ons land. Vier van die ziekenhuizen hebben een jaaromzet van bijna een miljard en meer.
Grote en rijke instellingen
Meest omvangrijk is het Erasmus MC in Rotterdam, dat verbonden is met een universiteit die relatief minder groot is dan andere in grote steden. Het Erasmus kent een omzet van ruim €1,2 miljard en beschikt over een eigen vermogen van bijna €350 mln.
Heel groot zijn ook de umc in Utrecht en Groningen, die beide een omzet van iets meer dan een miljard kennen. Utrecht kent daarbij net als het AZM in Maastricht een opvallend stevig eigen vermogen van meer dan 25% van het balanstotaal.
Opmerkelijk is dat sommige umc’s aanzienlijke risico’s lopen met hun derivaten, terwijl het beleid van andere er toe heeft geleid, dat men geen enkele van deze riskante producten heeft ingezet. Dat laatse geldt voor zowel het umc in Groningen als in Utrecht.
Negatieve marktwaarde en risico
in de academische wereld zijn het vooral de VU en Radboud waar men flink in derivaten is gestapt. Dat leidt nu tot een negatieve marktwaarde, die soms een forse omvang kan aannemen. De consequenties daarvan voor publieke instituties als HO-instellingen hebben de Kamer en het kabinet al vaker en eerder buikpijn bezorgd.
Zo schreef ScienceGuide-columnist en Kamer-specialist Pieter Omtzigt hierover reeds: “In de handen van integere, verantwoord handelende en bekwame mensen zijn noch geweren, noch derivaten as such gevaarlijk. Maar daarom zijn wij in ons land ook blij, dat wel een goed opgeleide politieman en niet de eerste de beste kickboxer met een kort lontje een wapen mag bezitten en hanteren. De analogie met de derivaten is dan ook wel degelijk relevant.
Het gevaar is namelijk de onbekwaamheid of kwetsbaarheid van het onvolmaakte menselijk gedrag. Hoe lossen we het op? Hoe staat het bijvoorbeeld met de zorgplicht van financiële instellingen en tussenpersonen?
Voor mij als politicus is hier wel degelijk sprake van een fors en ingrijpend vraagstuk. Als Vestia een netto swappositie aangaat die veel groter is dan haar leningenportefeuille, dan is dat maatschappelijk en uiteindelijk politiek een enorm probleempunt. Toen het daar immers misging moest binnen de publieke sector en door de huurders het verlies opgevangen worden.”
De risico’s bij de umc’s blijken aanzienlijk. Radboud UMC in Nijmegen heeft een negatieve marktwaarde op zijn derivaten van €83 mln, zulks bij een eigen vermogen van €161 mln. Men reageert tegenover de NRC niettemin onbevangen: voor 2016 is er geen “betalingsverplichting”. Ook bij het VUmc is sprake van een verliespositie, namelijk €31 mln op een vermogen van €171 mln.
