Inspectie positief over NVAO-accreditatie
Zowel de Inspectie van het Onderwijs, de Rekenkamer en de NVAO hebben het nieuwe accreditatiestelsel wat sinds 2011 van start is gegaan geëvalueerd. Doorgaans wordt het nieuwe stelsel positief ervaren, zo blijkt uit alle documenten. Meer differentiatie, in de vorm van verbetertrajecten, wordt geprezen. Toch heeft de Inspectie wel een aantal aanbevelingen: “Het verminderen van de lasten, het evalueren van de betrouwbaarheid en het verder verbeteren van de validiteit en van de vergelijkbaarheid van de uitkomsten vormen belangrijke verbeterpunten.”
Boordelingen doorgaans geaccepteerd
Het rapport stelt: “Het Nederlandse accreditatiestelsel in het hoger onderwijs is van voldoende kwaliteit. Het is een krachtig, breed gedragen stelsel met een duidelijk kwaliteitsbevorderend effect. Het stelsel blijkt een heel behoorlijk leervermogen te hebben. Wij zien voldoende perspectief voor verdere versteviging.” Toch wordt de administratieve last nog als een uitdaging gezien. “Het lastigst aan te pakken is wellicht de grote belasting, die in het nieuwe stelsel niet minder is geworden. Dat vereist een gezamenlijke aanpak van alle actoren.”
De Inspectie noemt expliciet sterke kanten van het stelsel onder meer dat het uit de sector zelf is gekomen. “Het stelsel is voortgekomen uit het visitatiestelsel van de koepels en die herkomst is nog altijd merkbaar: het is nog altijd deel van het hoger onderwijs. Dit maakt dat de beoordelingen doorgaans geaccepteerd worden en dat de grote lasten gedragen worden.”
Ook wordt in het rapport de verbetercapaciteit van het nieuwe stelsel geroemd. “Zo is recent de lat hoger komen te liggen, worden panels beter samengesteld, gaat het meer om de inhoud en zijn rapporten leesbaarder.” Dit hangt volgens de inspectie samen met de kwaliteit van de panelleden. “Deze deskundigheid draagt in hoge mate bij aan de stimulans die de beoordeelden ervaren voor de kwaliteit van hun opleiding.”
Knelpunten van het nieuwe stelsel
De Inspectie noemt naast deze positieve punten ook een aantal knelpunten, waarvan de administratieve last een belangrijke is. “De toegenomen scherpte van de beoordeling leidt tot weerstand bij instellingen, mede gevoed door de hoge belasting en vragen rond betrouwbaarheid. Dit geeft recent in het wetenschappelijk onderwijs druk op het draagvlak.”
De Inspectie komt daarom met een aantal aanbevelingen om het stelsel in de toekomst te verbeteren. “De NVAO dient, in samenspraak met de evaluatiebureaus, meer onderzoek te doen naar de betrouwbaarheid van de beoordelingen in het nieuwe Nederlandse stelsel zodra voldoende gegevens beschikbaar zijn.”
Timmermansoog is leidend
In een reactie op deze rapporten laat de NVAO-voorzitter Anne Flierman weten dat de NVAO aan de slag gaat met deze verbeterpunten. “De evaluaties komen ook op een goed moment, want het nieuwe bestuur van de NVAO kan de aandachtspunten direct meenemen. Ook constateer ik dat veel aanbevelingen in dezelfde richting wijzen. Dat is gunstig, want dan is er overeenstemming over de zaken die goed gaan en de punten die aandacht nodig hebben. Dat pakken we op.”
De NVAO sluit zich daarom ook aan bij de bevinding van minister Bussemaker “dat het stelsel haar sterkte in grote mate ontleent aan het feit dat peer review de basis van het stelsel is en dat ‘het timmermansoog van de professional’ leidend is.”
De NVAO stelt het ook op prijs dat de minister haar advies wil overnemen om te komen tot een betere spreiding van de accreditatieaanvragen en het verlengen van de termijnen die horen bij een herstelperiode of beoordeling onder voorwaarden. “Voor de langere termijn ziet de NVAO ruimte voor verdere optimalisering van het accreditatiestelsel en vermindering van de administratieve lastendruk door uit te gaan van het principe ‘verdiend vertrouwen’: meer ruimte geven bij vertrouwen en kritisch volgen en ingrijpen waar het moet.”
