Superminister in München
Tot nu toe kende de rijke, ‘Laptop und Lederhose’ deelstaat een minister van onderwijs met een meer traditioneel beleidsdomein: PO, VO en HO. Na de grote overwinning van de CSU bij de regioverkiezingen van 15 september – en de nog forsere uitslag voor CDU en CSU samen in Beieren de week daarna bij de Bondsdagverkiezingen – durft premier Seehofer een politieke paukenslag te slaan. Hij hoeft de FDP geen ministersposten meer te bieden nu deze de 5 procent kiesdeler niet haalde en zijn CSU een absolute meerderheid won.
Van Alpenschooltjes tot Neuschwanstein
Minister Spaenle wordt opgetuigd tot een superminister voor kennis en kunsten, oftewel tot ‘Bayerischer Staatsminister für Bildung und Kultus, Wissenschaft und Kunst’. Een bewindsman dus die ongeveer een derde van de staatsbegroting van Beieren zal beheren, €16 miljard.
Hij bestiert voortaan een eindeloze reeks instellingen die de wereldtop vormen in hun veld. Van de Bayerische Staatsoper in München, een van de toonaangevende muziektheaters op het wereldtoneel, tot en met de Residenz in Würzburg, het meesterwerk van rococo-architect Balthasar Neumann met de fresco’s van Giovanni Battista Tiepolo in het spectaculairste trappenhuis van Europa.
En van de topuniversiteiten van München tot de fameuze hightech research instituten en de reeksen musea zonder weerga in onder meer Nürnberg, Augsburg en München, zoals de Pinakotheken, het Germanisches Nationalmuseum en de schatkamer van de koninklijke Residenz van de Wittelsbachers. Uiteraard gaat de nieuwe minister ook over de scholen tot in de kleinste Alpendorpjes en de sprookjeskastelen van Wagners mecenas, ‘der Kini’, koning Ludwig II, zoals Herrenchiemsee, Linderhof en Neuschwanstein, dat het voorbeeld werd voor Walt Disney voor het slot van Assepoester in Disneyworld.
Kein PISA-Schock
Op de vruchten van zijn arbeid van de CSU-minister met genoegen toezien. De scholen in Beieren leveren de beste resultaten van Duitsland. Geen PISA-Schock hoefde hier een ingedutte lerarenkaste wakker te schudden. De ‘Forschung’ zorgt voor gedurige innovaties die de hightech industrie tot de top van de wereld maakt en houdt. De beste jonge kenniswerkers uit Noord-Italië, de oude ‘DDR’ en andere leegloopgebieden trekken in drommen naar München en geven de demografie, welvaart, culturele diversiteit en het Bildungsniveau grote impulsen.
Dat grote en genereuze budgetten voor kunst en cultuur juist hiervoor onmisbaar zijn, hoeft niemand de Beierse politici – ook zulke christelijk-sociale CSU-conservatieven niet – uit te leggen. Mariss Jansons eiste voor zijn contractverlenging als chef-dirigent van het orkest van München de aanleg van een gloednieuw Concertgebouw en naast hem komt nu ook Valery Gergiev als orkestchef dirigeren. Wie het breed heeft, laat het breed hangen. Wie het breed wil hebben, laat het nog breder hangen.
Wagners donkere wolk
Dat de werkloosheid nergens zo laag is als in Beieren behoeft nauwelijks betoog. Dat de schenking van een reusachtige verzameling moderne kunst van een steenrijke mecenas aanleiding is tot de nieuwbouw van een extra museum voor eigentijdse objecten en schilderkunst kan ook al niet verbazen. Dat de invoering van collegegelden voor HBO en WO door een ‘Volksentscheid’, een regionaal referendum, werd afgewezen in het oerkatholieke, boeren-en-burgerij-land Beieren, is ook een leuk detail.
De studiebeurzen worden tevens verder verruimd door het kabinet-Merkel. Zouden politici als Halbe Zijlstra, Jet Bussemaker, Jeroen Dijsselbloem en Mark Rutte wel eens rond kijken in München? Zou Buma zich wel eens afvragen waarom CSU-chef Seehofer 47 procent van de stemmen won en hij 13 zetels van de 150?
Enige donkere wolk boven Spaenle’s bewind is Bayreuth. Het gaat niet goed met het beroemdste muziekfestival op aarde, de Bayreuther Festspiele. Na de dood van de ‘eeuwige interdant’ Wolfgang Wagner, kleinzoon van de componist wiens opera’s daar exclusief uitgevoerd worden, is het hommeles. De altijd door vijandigheden verscheurde Wagner-clan heeft de familiegreep op de leiding van het festival ternauwernood kunnen bewaren, maar het geklaag over het artistieke niveau begint pijnlijk luid te worden.
De minister heeft Bayreuth al vaak moeten redden van de grote begrotingstekorten – het blijven kunstenaars, die opera bazen – en verwacht wordt dat de Beierse regering de komende jaren een grootscheepse sanering zal afdwingen. Pierre Audi zou dan wel eens als chef kunnen worden ‘opgedrongen’ aan de weerspannige Wagners.
