Gronings onderzoek kwakzalverij?
Vier emeritus-hoogleraren vinden dat de promovendus Hoenders gelet op de wetenschappelijke waarde van zijn dissertatie “niet tot de openbare verdediging van het proefschrift had mogen worden toegelaten”. Dit schrijven deze vier, Michiel Hengeveld (psychiatrie), Rien Vermeulen (neurologie), Frits van Dam (psychologie) en Henk Timmerman (farmacochemie), in een brief aan de Groningse rector.
Ongecontroleerde effectstudie
Hun belangrijkste bezwaren zijn, dat dit proefschrift niet zou voldoen aan de eisen en de samenstelling van de beoordelingscommissie twijfelachtig zou zijn. “Bij medische proefschriften is tegenwoordig usance dat tenminste vier hoofdstukken gepubliceerd worden of zijn in peer-reviewed, erkende internationale medische tijdschriften. In dit proefschrift komt slechts één artikel voor in een voor medici bekend tijdschrift. Het proefschrift bevat slechts een kleine, ongecontroleerde effectstudie van Hoenders zelf. Zoiets telt meestal niet als volwaardig mee bij de beoordeling van een proefschrift.”
Daarbij wordt genoteerd dat dit proefschrift in belangrijke mate gebaseerd zou zijn op drie artikelen uit het Journal of Alternative and Complementary Medicine. “Dit is een clubblad van niet-reguliere behandelaars waaronder vele notoire alternatievelingen,” zegt Michiel Hengeveld, bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij.
Allen voorvechters
De universiteit reageert met onder meer de volgende argumenten. “De VtK, de Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG zijn allen voorvechters van gedegen wetenschappelijk onderzoek en evidence based medicine. Het UMCG baseert behandelingen altijd op wetenschappelijke inzichten en ondersteunt daarom onderzoek naar de effectiviteit van behandelingen, ook alternatieve.”
“Wetenschappelijk bewijs dat een alternatieve behandeling wel of niet effectief is, zou daarom ook door de VtK moeten worden toegejuicht. We streven immers allemaal hetzelfde na, patiënten de best mogelijke, bewezen effectieve behandeling geven.”
“In zijn proefschrift heeft Hoenders de werkzaamheid van enkele veelgebruikte alternatieve geneeswijzen/-middelen bekeken. Hij heeft hiertoe onder meer een systematische literatuurstudie gedaan, waarbij alleen studies met voldoende wetenschappelijke kwaliteit zijn geselecteerd. Hij komt tot de conclusie dat veel van de onderzochte middelen niet of onvoldoende bewezen effectief zijn. Zo is er inconsistent bewijs voor de effectiviteit van verschillende (voedings)supplementen zoals omega3-vetzuren en vitamine B en C als aanvulling op antipsychotica. Andere interventies leken wél voldoende positief effect te hebben zoals glycine, sarcosine en verschillende Chinese en Ayurvedische kruiden als aanvulling op antipsychotica.”
Absurde hypothesen
De Vereniging is hiervan niet onder de indruk, zo blijkt. “De VtdK deelt deze mening niet omdat de onderliggende hypothesen van de alternatieve genezers veelal absurd zijn en niet te rijmen met algemeen aanvaarde biomedische kennis.”
“Ook kan gesteld worden dat, na decennia van dit type onderzoek, nog nooit een alternatieve geneeswijze werd opgenomen in de reguliere geneeskunde. Dat er veel patiënten uit de ggz gebruik maken van alternatieve methoden draagt niet bij aan een grotere plausibiliteit van te onderzoeken hypothesen.”
