Solisme is geen optie meer
Frans Pol en Siep Littooij zijn samen met enkele collega’s verantwoordelij voor dit Research Strategy Programme. “Living Technology moet inderdaad leidend worden in de ontwikkeling van praktijkgericht onderzoek en in de verbinding met het onderwijs. En het moet dus zichtbaar worden binnen heel Saxion,” zo stelt Pol in gesprek met ScienceGuide.
Technologie als aanjager
In de plannen van de hogeschool staan internationalisering, de ontwikkeling van kennisallianties met een verbinding met de Europese agenda, de ontwikkeling van masteronderwijs en een focus op praktijkgericht onderzoek voorop. De focus op Living Technology binnen die plannen is niet alleen terug te zien in de bètatechnische opleidingen. Juist ook in andere sectoren – als zorg, pedagogische en economische opleidingen – moet dit nadrukkelijk naar voren komen.
“We zijn veel bezig met ICT in lerarenopleidingen en de economische en juridische opleidingen staan bijvoorbeeld weer in het teken van het thema ‘de toekomstbestendige stad’. Het gaat hier om een breed focusgebied waarbij vanuit allerlei invalshoeken innovatie kan worden doorgevoerd. Dat is dus niet enkel technologische innovatie, maar het gaat eveneens om sociale innovatie en hoe je met een andere inrichting bijvoorbeeld bij de energiehuishouding verbeteringen aan kunt brengen.”
Ook in de zorgopleidingen speelt de rol van technologie als aanjager van innovatie een grote rol. “We hebben een specifieke studieroute Gezondheid en Technologie, waarin we ons richten op mannelijke bètastudenten,” vertelt Pol. “We kunnen daarbij stellen dat het volstrekt gelukt is deze groep te trekken de afgelopen jaren. 50% van hen zijn mannen.”
Belangrijke leidraad
Een brede benadering spreekt ook uit de beoogde start van vier nieuwe masteropleidingen waarin bij allen een verbinding wordt gemaakt met het thema Living Technology. Een nieuw voorbeeld daarvan vormt de Masteropleiding Nanotechnologie die in september 2015 van start gaat.
Living Technology zal dan ook in alle opleidingen een belangrijke leidraad vormen, omdat technologie een belangrijke plaats inneemt in alle segmenten van onze samenleving. Het gaat hierbij enerzijds om de technologie in het dagelijks leven, maar ook in toepassingen in de zorg, dienstverlening, ondernemingen en het onderwijs zelf. “Onze HBO studenten vormen als toekomstige professionals een belangrijke schakel bij de diverse toepassingen van de techniek in al deze sectoren.”
Omdat oud-studenten zich te allen tijde zullen moeten blijven bijscholen, is de verbinding vanuit onderwijs en onderzoek met de praktijk van groot belang. “Het onderzoek dat wij als UAS doen, moet dan ook echt geïntegreerd zijn met het onderwijs en extra van belang is dat de vraagstelling direct afkomstig is vanuit de praktijk. Studenten moeten dan ook structureel in contact worden gebracht met de alledaagse praktijk en de vraagstukken aldaar . Het gaat echt om innovatie en waardecreatie,” vertelt Pol.
Liefst triple helix
De vele lectoren en kenniskringen binnen Saxion zorgen voor die verbinding van onderwijs en praktijkgericht onderzoek. In het Research Strategy Programme moeten al die reeds ontplooide activiteiten meer in lijn worden gebracht. “Al die lectoren hebben al gezamenlijk duizenden relaties met verschillende partners uit het omliggende werkveld. Nu we bezig zijn met het uitwerken van een gestructureerd Research Strategy Programma zullen we die relatieopbouw moeten herordenen.”
“Er blijven op activiteiten georiënteerde relaties voortbestaan, maar we zullen ons nadrukkelijker moeten richten op structureel vormgegeven relaties. Het liefst in een triple helix vorm met daarin onderwijs/ onderzoek, het bedrijfsleven en de overheid.”
Een strakke infrastructuur waarin al deze alliantievormen duidelijk zijn, is volgens Pol en Littooij een voorwaarde voor succes in Europa. “Het is dan ook echt gedreven door een beleidskeuze nu we met dit programma bezig zijn.” Zulke allianties moeten ook studenten op het pad van Europa brengen. De beginnend professionals die Saxion opleidt, moet ook worden meegegeven wat er over de grenzen speelt. “Het gaat er om dat we studenten ook internationaal op het pad zetten dat ze kunnen meepraten over maatschappelijke ontwikkelingen,” zegt Pol.
“Het gaat dus ook om Bildungselementen. Daarom is het van belang, dat de verbinding met de EU agenda en haar financieringsmogelijkheden – zoals Horizon2020 – absoluut geen money-driven initiatief is. Het gaat uiteindelijk om de vraag welke maatschappelijke bijdrage Saxion regionaal, nationaal én op Europees niveau kan leveren.”
Om die studenten op een dergelijk pad te zetten, heeft Saxion zich ten doel gesteld om masteronderwijs te ontwikkelen dat duidelijk gedreven is door het praktijkgerichte onderwijs en onderzoek en de vragen die regionaal, nationaal en internationaal spelen. Dat betekent volgens het RSP dat het aansluit “bij de actualiteit, representatief is voor de beroepspraktijk en innovatief is.”
Relaties in Europa
Veel van die uitdagingen voor de professional van de toekomst liggen in Europa. De EU heeft in Horizon 2020 de zogeheten Grand Challenges geformuleerd. Met Living Technology als leidend thema wil Saxion dan ook de aansluiting vinden met deze uitdagingen, “vanuit eigen kracht en gekozen zwaartepunt.”
“We werken bijvoorbeeld al samen met een universiteit in Athene op het gebied van chipontwikkeling. Dat gaat om kennis op een heel smal terrein, maar het is een goed voorbeeld van hoe Saxion programmatisch samenwerkt. Dat moet ook herkenbaar worden in de opleidingen en dergelijke relatie-opbouw moet gestuurd worden vanuit een bredere strategie.”
Het zijn deze internationale samenwerkingsverbanden die voor studenten straks van grote meerwaarde kunnen zijn. “Er zijn dan ook studenten die echt voor Saxion kiezen om dat deze mogelijkheden er zijn,” vertelt Littooij. “Maar tegelijkertijd moet daarbij gezegd worden dat we geen internationale hogeschool worden. We hebben ook een regionale opdracht.”
Internationaal in eigen land
“Je kunt ook heel internationaal werken, zonder dat je daarbij over de grens gaat,” voegt Frans Pol daaraan toe en wijst op de mogelijkheden om via digitale toepassingen de samenwerking te zoeken en versterken. Ook voor het regionale MKB. “We hebben intensieve samenwerkingen met een aantal sleutelspelers hier in de regio,” vertelt Littooij. Zulk MKB heeft kansen op financiering in Europa. “Samen met de UTwente en het Kennispark Twente geven we voorlichting over die kansen in financiering. Daar zetten we speciale activiteiten voor op. Op die manier zitten we al in allerlei innovatietrajecten.”
Het onlangs gelanceerde Erasmus+ programma biedt veel mogelijkheden om op onderwijsgebied veel internationale programma’s te financieren. “We willen dat ook bij Saxion groots gaan lanceren. Uiteindelijk is het de bedoeling dat dit door de academies wordt opgepakt, want daar moet heel veel initiatief vandaan komen. Dat proberen we met events te stimuleren.”
Frans Pol ziet dit op kleine schaal al lukken. “Je ziet bij diverse opleidingen dat er veel over de grens wordt gekeken en samengewerkt onder meer naar Duitsland. Het is heel pragmatisch kijken naar wat men van elkaar kan leren in elkaars opleidingen.” Voor onderzoek geldt het zelfde. “We moeten gewoon goed kijken welk soort onderzoek aan onze hogeschool die Europese dimensie verdient. Niet heel Saxion hoeft naar Europa.”
“We moeten niet geforceerd al onze vijftig lectoren naar Brussel duwen. Je moet waar je goed in bent zien te versterken door mogelijke verbindingen te zoeken, zowel regionaal als internationaal,” aldus Littooij.
Zo goed als onze regio
Door te kiezen voor Living Technology als grondprincipe in de hogeschool strategie “hebben we een beleidsagenda die genoeg onderscheidend is,” zegt Frans Pol. “Het gaat er nu om die ‘hoe’-vraag op te pakken en die vraag is al moeilijk genoeg.”
“We moeten ons zelf dan ook niet voor de gek houden. Het zal niet zo zijn dat we hier morgen allerlei resultaten kunnen laten zien,” waarschuwt hij. Siep Littooij voegt toe: “We zijn zo goed als onze regio.”
“De regio Twente kijkt heel erg naar Brainport Eindhoven, daar willen we ook naar toe. Saxion speelt een grote rol in die actieve levendige regio. We zullen dit ook als regio gezamenlijk moeten oppakken.” Dat kan niet langer zonder een bundeling van bestaande en nieuwe contacten in innovatieve allianties en het gericht samenwerken in de programmering van het onderzoek en de onderwijsontwikkeling. Siep Littooij: “Solistisch optrekken is geen enkele optie meer.”
