Bestuurders geen graaiende geldwolven

Onderwijswoordvoerder Bisschop van de SGP deed zijn uitspraken in een Kamerdebat, dat in eerste instantie ging over de nieuwe cao in het VO. Maar hierin kwam ook plotseling de bezoldiging van HO-bestuurders aan bod. D66 woordvoerder Paul van Meenen stelde dat hij vanoordeel is, dat HO-bestuurders ook met hun salaris in de cao komen. Deze salarissen zijn nu nog vastgelegd in sectorale codes.

Van Meenen zei hierover: “Ik diende eerder een motie in om onderwijsbestuurders onder een bestuurders-cao onder te brengen, omdat ik zoiets een verbetering vind ten opzichte van de in-transparantie van de beloningen van bestuurders en Raden van Toezicht. In een cao wordt dat al duidelijker. Dat zou een stap in de goede richting zijn, maar het is nog niet gelukt.”

95% weggezet

Roelof Bisschop (SGP) ergerde zich in deze discussie aan de onevenwichtige beeldvorming: “Wat mij voortdurend stoort, is het beeld of dat in het onderwijs alleen maar graaiende geldwolven zitten, die alleen maar bezig zijn om zichzelf te verrijken en allerlei faciliteiten voor zichzelf regelen.”

“Als er excessen zijn dan hebben wij ons er daar aan gestoord. Maar om voortdurend het beeld te blijven schetsen van bestuurders die op zelfverrijking uit zijn, is een buitengewoon onevenwichtig beeld en een stigmatiserende benadering. Meer dan 95% van de bestuurders in het onderwijs wordt volstrekt onterecht en negatief weggezet. Ik wil een lans breken voor bestuurders die hun verantwoordelijkheid nemen, die bereid zijn om daar in een goede context ook inhoud aan te geven. We moeten onze keuzes niet laten bepalen door de mensen die de fout in gaan.”

De minister maakte in haar reactie aan de Kamer duidelijk dat er aan transparantie van de bezoldigingen wel wat verbeterd kan worden, maar ook veel bereikt is. “Laat duidelijk zijn, dat het doel van het maken van een cao of code voor bestuurders is om beloningen te reguleren, niet om bestuurders collectief meer te gaan belonen. Hoger onderwijs en MBO hebben salarissen vastgelegd in codes. Dat sluit aan bij de vrijheid om de arbeidsvoorwaarden zelf in te richten, zolang de bezoldiging maar redelijk, en transparant is. Dat monitoren we ook,  zodat wanneer het niet goed is, we ook kunnen ingrijpen. We handhaven daar ook op. Wij hebben wel degelijk al geld teruggevorderd bij onderwijsinstellingen die normen overschreden.”

Alleen in HO nog boven de norm

Overigens was er geen enkele bestuurder uit het VO die ‘teveel’ verdiende. Deze gevallen kwamen allemaal voor in het hoger onderwijs, meldde de minister. “We hebben een beroep gedaan bij bestuurders die een beloning hebben boven het sectorale plafond, om deze versneld naar beneden te brengen. Deze mensen stonden en staan juridisch in hun recht. Die vallen nog niet onder de nieuwe norm van de WNT, maar hebben wel een salaris boven de sectorale beloning. Het ging in 2013 om 22 onderwijsbestuurders met een salaris boven het sectorale maximum, zoals vastgesteld in 2011.”

De minister laat weten dat ze met drie onderwijsbestuurders uit het MBO en HO gesprekken heeft gevoerd, om hen ervan te overtuigen hun salaris nu te versoberen. “19 van de 22 betrokken onderwijsbestuurders hebben direct positief op ons appèl gereageerd. Dat betekent dat ze zelf hebben besloten hun salaris onder het sectorale maximum te brengen of anders om een afbouw versneld toe te passen. Drie andere bestuurders heb ik persoonlijk gesproken, maar helaas hebben deze gezegd dat ze niet bereid zijn om hun inkomen naar beneden bij te stellen.”

Eén benoeming in 2012

“Dat vind ik jammer, maar ze staan wel in hun recht. Ik heb een moreel appèl op ze gedaan, wetende dat ik ze niet juridisch kan dwingen. Op dit moment zijn er nog slechts enkele bestuurders die op zulke gronden een beloning ontvangen die boven de WNT maximum ligt. Er is in 2012 slechts één benoeming gedaan die boven het WNT maximum ligt. Terwijl er in 2012 nog geen WNT en ook nog geen maximum was. Het is er misschien één teveel, maar het is een goed signaal dat het er maar één is. Ik zeg het dus nadrukkelijk de heer Bisschop na: ‘we moeten niet doen of alle bestuurders onderdeel uitmaken van een graaicultuur’.”  

De minister wijst daarbij naar de ‘zelfredzaamheid van de sector, zoals zij die constateert in het HBO. “Sectoren nemen zelf hun verantwoordelijkheid. Ik verwijs naar de HBO-sector, waar men zelfregulering ter hand heeft genomen en binnenkort zelf een monitoringscommissie in het leven gaat roepen.  Die commissie zal de naleving van de ‘goed bestuur’ code monitoren. Dat betreft overigens niet de naleving van de beloningscode. Maar zo moet het gaan werken, dat bestuurders elkaar ook zelf scherp houden.”