Blik op excellent HBO

Nieuws | de redactie
12 februari 2014 | Wat betekent excellentie in het HBO en waarin onderscheidt die zich? Het Sirius-programma brengt in kaart hoe hogescholen vorm geven aan honoursprogramma’s en aan de eisen daarin. Aansluiting op de beroepspraktijk, onderzoekende houding, innovatie en multidisciplinariteit staan centraal.

Het Sirius-programma legt in een nieuwe rapportage de verschillende activiteiten en aanpak van hogescholen naast elkaar. Daaruit blijkt dat, hun honoursonderwijs gericht is op “studenten die over grenzen heen kijken en zich zowel disciplinair als multidisciplinair ontwikkelen.”

Deze studenten “kunnen omgaan met grenzen van vakken en internationale grenzen, met opleidingen, beroepen en verschillen in culturen. Ze zijn gemotiveerd, zelfstandig, effectief, deskundig en onderzoekend in hun vakgebied en respecteren de inbreng van andere vakgebieden.”

Bij Saxion zegt men dit in de rapportage heel beeldend in de duiding van de doelstellingen van de excellentietrajecten voor HBO’ers. Voor de deelnemende studenten wordt hun “professionele leven een leerreis waarbij de reis als ‘dance of change’ intrigerender is dan de bestemming.”

Multidisciplinair op reis

Op veel in de Sirius-rapportage besproken hogescholen is in die ‘leerreis’ een multidisciplinaire en ook interdisciplinaire benadering een belangrijke component. Zo richt de Hogeschool Rotterdam zich in het honoursonderwijs met behulp van haar Innovation Labs specifiek op studententeams van verschillende opleidingen en achtergronden die samen grootstedelijke en maatschappelijke thema’s aanpakken. “Om innovatief te kunnen handelen toont de student dat hij zich bewust is van de omgeving waarbinnen hij als professional functioneert.”

Een vergelijkbare aanzet wordt gegeven bij de Hogeschool Utrecht. Ook daar wordt van excellente studenten verwacht dat ze ambitieus, ondernemend, creatief en innovatief zijn. “Ze hebben doorzettingsvermogen, zijn onderzoekend, durven risico’s te nemen, gaan uitdagingen aan, grijpen kansen, zijn autonoom, hebben ervaring met complexe situaties en met het werken in multidisciplinaire teams en kiezen vaak buiten de gebaande paden.”

Eigen bedrijf als focus

Ondernemerschap vormt in veel honoursprogramma’s een belangrijk aspect, dat kenmerkend is voor het HBO en de oriëntatie op de professies en disciplines waarmee de opleidingen verbonden zijn. Zo richt de Hogeschool van Amsterdam zich met haar excellentie-aanpak op “innovatie, ondernemerschap, creativiteit, sociale competenties, management/leiderschap, interdisciplinariteit, maatschappelijke betrokkenheid.”

Ook Saxion en de NHL willen dat studenten zich op dit punt ontwikkelen. De Overijsselse hogeschool ziet het ontwikkelen tot ondernemerschap als één van de kenmerkende doelstellingen voor de vorming van excellente studenten. Saxion stelt daarom met enthousiasme vast dat het aantal studenten dat kiest voor een eigen bedrijf sinds enkele jaren toeneemt.

Excellente studenten ziet men daar, vanuit dat groeiende ondernemerschap als, vernieuwers in en van de beroepspraktijk. De student moet zich zo ontwikkelen tot een ‘reflectieve professional’. “Hij/zij heeft een bepaalde sensitiviteit voor nieuwe trends in de maatschappij of de wereld en bepaalt professioneel verantwoordelijk en vernieuwend positie.”

Onderzoek als basis

Het praktijkgericht onderzoek dat aan de hogescholen in ontwikkeling is gekomen, is een wezenlijke factor geworden in de bloei van de HBO honours. Een onderzoekende houding is onontbeerlijk, zo laten de betrokkenen in het HBO merken, omdat de professies altijd in ontwikkeling zijn.

“Om een bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkeling van een innovatief beroepsproduct toont de student een onderzoekende houding,” zegt men bij de Hogeschool Rotterdam daarover, bijvoorbeeld. Op alle in de Sirius-rapportage besproken honoursprogramma’s is dit aspect dan ook een belangrijke component.

De Hanzehogeschool formuleert dit accent hierin bijvoorbeeld zo: studenten worden geacht “door onderzoek bij te dragen aan de vermeerdering van kennis over het bevorderen van uitmuntende prestaties en een cultuur waarin excellentie gedijt.” In Groningen krijgt die ambitie vanuit dat praktijkgericht onderzoek gestalte in het werk van lector Marca Wolfensberger, die vanuit haar onderzoeksopdracht naar de ontwikkeling van het excellentieonderwijs zelf zulke onderwijsprogramma’s een grote impuls geeft.

De eigen aard en aanpak van excellentie en honoursonderwijs in het HBO Afgelopen najaar werd bij de Hogeschool Rotterdam op een grote internationale honoursconferentie het boek ‘Hoogvliegers nodig’ gepresenteerd waarin visies  gericht op professionele excellentie in het HBO en WO worden besproken.

De volledige rapportage van Sirius leest u hier


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK