HBO-docenten assertiever in onderzoek
Terwijl de universitaire wereld naarstig naar manieren zoekt om de dolgedraaide onderzoekspraktijk tot stilstand te brengen, mag het onderzoek in het HBO best nog wat meer aandacht krijgen, vinden lector Jacco van Uden en directeur Centrum voor Lectoraten en Onderzoek Ineke van der Meule.
“Bij de meeste mensen uit een universitaire setting zit het onderzoek doen echt in de genen. Dat is nodig omdat de focus binnen de universiteit al decennia lang gericht is op onderzoek. In het HBO zijn er nog steeds docenten die zich afvragen of onderzoek binnen het HBO wel nodig is.”
De kunst van het onderzoek
Jacco van Uden, lector change management, is een van de initiatiefnemers van een collegereeks die in de eerste plaats gericht is op docenten: de Kunst van het onderzoek. “Wat ik vooral wil doen is deelnemers laten reflecteren op die beelden die zij zelf hebben bij onderzoek. In de basis is onderzoek doen niets meer dan het richten van je nieuwsgierigheid. Daar begint het mee. Vragen als: wat is validiteit, wanneer is iets significant komen pas later aan de orde, als je die nieuwsgierigheid in goede banen probeert te leiden”
“Met deze cursus – die overigens ook voor studenten toegankelijk is – willen we laten zien dat onderzoek doen gewoon leuk is, dat het automatisch deel uitmaakt van je denken als je geïnteresseerd bent in een bepaald vakgebied”, zegt Ineke van der Meule.
35 jaar op antwoord wachten
Het onderzoek dat in een HBO-setting plaatsvindt, heeft volgens Van der Meule bepaalde karakteristieken. “Kenmerkend voor ons onderzoek is dat de vragen uit de praktijk komen en dat wij het onderzoek samen met mensen uit de praktijk uitvoeren. En dat betekent dat ons onderzoek altijd in relatief korte tijd resultaten op moet leveren, want de praktijk gaat geen 35 jaar op een antwoord zitten wachten.”
Jacco van Uden: “Er is ook binnen de academische wereld steeds meer kritiek op het systeem dat een binnen gekeerd onderzoek stimuleert. Als lectoren kunnen wij het ons gelukkig niet veroorloven om alleen maar naar publicaties te streven want onze maatschappelijke partners en het beroepenveld willen graag resultaten zien.”
Leren van softwareontwikkelaars
Publicaties horen er in het HBO wel degelijk bij, maar het is niet de enige maatstaf waarlangs lectoren en docenten gelegd worden. Jacco van Uden: “Ineke vraagt mij altijd ‘wat heeft de beroepspraktijk hiervan geleerd?’ ”
Van Uden houdt op 5 maart zijn intreerede als lector change management. Zijn filosofie als onderzoeker is ‘release often, release early’, een begrip dat uit de softwareontwikkeling stamt. “Zodra je een probleem ziet, deel je het met de community. Ga niet krampachtig op je onderzoek zitten totdat het klaar is. Als je je verschillende stakeholders tussentijds betrekt, dan heeft je onderzoek een veel breder draagvlak en is de kans dat resultaten worden opgepakt veel groter.”
Een goed voorbeeld van deze methodiek laat Henno Theisens, de Haagse lector public management, zien. Ineke van der Meule: “Op zijn blog analyseert hij data over trends en geeft daarmee geïnteresseerden op een toegankelijke manier inzicht in dergelijke databestanden.”
Leuk en ingewikkeld
Van der Meule geeft aan dat bij de werving van nieuwe lectoren heel scherp wordt gekeken naar samenwerkingsvaardigheden. “Je moet niet alleen in je vakgebied heel goed onderlegd zijn, maar ook over een uitgebreid netwerk beschikken en met één been in de beroepspraktijk staan.”
“Het is leuk én het is ingewikkeld”, erkent Jacco van Uden. “Je moet werken aan je zichtbaarheid in de wetenschappelijke wereld, aan professionalisering van docenten én je wilt de beroepspraktijk verder brengen. .”
Permanente staat van verwarring
Wat hebben de studenten eraan dat onderzoek beter verankerd wordt in de onderwijspraktijk van De Haagse Hogeschool? Ineke van der Meule: “De moderne student wil niet meer dat de docent alleen maar kennis overdraagt, de uitdaging is om samen met de docent van informatie, kennis te maken en samen op zoek te gaan naar antwoorden op toekomstige vragen.”
Jacco van Uden vindt dat je als kennisinstelling de verleiding moet weerstaan om een kennisfabriek te worden. “Als ik het over veranderkunde heb , wil ik niet dat studenten vanuit een vast managementmodel opereren. Ik wil dat ze zich de vraag stellen welke filosofie zit er achter dat managementmodel zit. Op het moment dat ze stevig, maar in een permanente staat van verwarring de hogeschool verlaten, ben ik heel tevreden.”
