Kookpot voor kennis
“In een ruimte die het midden houdt tussen een studentenhuis vol fietsen en leren banken en een hightech lab vol elektronica en moderne gereedschappen, ontmoetten wij technici en creatievelingen.” Freeke Heijman van het Ministerie van EZ en Wim van Saarloos van het FOM hielden met hun collega’s aantekeningen bij en deelden hun ervaringen.
Hieronder leest u hun reisverslag.
“Als gezelschap uit het Nederlandse ‘Triple Helix’ innovatiesysteem het bezochten wij het Massachussets Institute of Technology (MIT) in Cambridge, Massachusetts. Aangevoerd door Gerald Schotman (CTO Shell), Carolien Gehrels (wethouder Amsterdam), Dirk-Jan van den Berg (voorzitter TU Delft) en Bertholt Leeftink (DG bij EZ) brachten wij met Wageningen UR en de Netherlands Foreign Investment Agency twee dagen door in één van de meest toonaangevende innovatiehubs ter wereld.
Het doel was tweeledig: bouwen aan het Amsterdam Metropolitan Solutions instituut (AMS) en lessen trekken uit deze magische innovatiekookpot van talent, ideeën en kapitaal. Op een gebied van zo’n 4 bij 4 kilometer liggen twee van ‘s werelds beste universiteiten, Harvard en MIT.
Ook zit er een industrieel hightech en biotech cluster waar 200.000 mensen werken bij onder andere GenZyme, EMC, Google en Novartis. Bovendien wemelt het er van de start-ups en venture capitalists. Inventing the future, dat is de ambitie. Wat is het geheim en welke lessen leren we voor Nederland?
Toegang tot verrassingen
Wij bezochten onder andere het MIT Energy Initiative, een multidisciplinair programma voor energieonderwijs en energieonderzoek. Bedrijven als Shell krijgen in ruil voor een membership fee en projectfinanciering toegang tot verrassende nieuwe technologieën en een netwerk van onderzoekers en bedrijven.
Een door Shell gefinancierd project heeft bijvoorbeeld een nieuwe visualisatietechniek ontwikkeld, waardoor je voor het blote oog onzichtbare variaties in video digitaal kan uitvergroten. Wij kregen op de vroege ochtend een filmpje voorgeschoteld waarin de minieme veranderingen in de buik van een zwangere vrouw waren uitvergroot tot zichtbare uitstulpingen.
Voor de wetenschappers gaat het om uitvergroting van pixelvariaties met moderne digitale middelen. Voor bedrijven gaat het om nieuwe toepassingen zoals het voorspellen van fouten in bouwconstructies of de contactloze meting van hartslag en ademhaling met een camera.
Een dag per week iets anders
Intimacy en verrassende wetenschap en technologie zijn wat Shell hier zoekt en vindt. Om die reden heeft Shell in 2013 Shell Tech Works geopend, een innovatie lab middenin in Cambridge, dat als doel heeft om samen met het lokale ecosysteem oplossingen te leveren voor de concrete uitdagingen van bedrijven.
Dit jaar neemt een MIT professor een sabbatical, die via het MIT Energy Initiative in contact kwam met Shell om fulltime bij hen aan de slag te kunnen. Over dat soort constructies doen ze bij MIT niet moeilijk, ook niet als je naast of vanuit onderzoek een bedrijf wilt starten.
Er wordt toch al van je verwacht dat je één dag per week wat anders doet. Meer dan in Nederland lopen het academisch leven en ondernemerschap door elkaar. Dat hoort bij de bruisende, hippe technologiecultuur die je pas écht begrijpt als je hem ter plekke ervaart.
Het beste voorbeeld dat we daarvan hebben gezien, is het MIT Medialab, een door bedrijven gesponsorde omgeving waar studenten en onderzoekers bouwen aan demo’s en applicaties. In een ruimte die het midden houdt tussen een studentenhuis vol fietsen en leren banken en een hightech lab vol elektronica en moderne gereedschappen, ontmoetten wij technici en creatievelingen die bezig waren met city farming, sensoring en urban planning. (Lees hier het interview van ScienceGuide met Michael Smith-Welch van het MIT Medialab)
Please don’t kill it
In het Cambridge Innovation Center (CIC) kunnen jonge ondernemers ruimtes huren, alleen of als bedrijf met werknemers. De vijftien etages zijn volgepakt met flexplekken, belhokjes, loungeruimtes en kleine en grotere offices. Het is één buzz van jonge en ervaren mensen, uiteraard 24/7, met een opvallend groot aandeel Aziaten.
More start-ups than anywhere else on the planet claimen zij op hun website. Alle belangrijke venture capitalists zijn hier aanwezig, samen goed voor zo’n $ 8,7 mld aan fondskapitaal. Wie wil kan in het CIC Venture Cafés organiseren, borrels waar rondom een thema mensen en ideeën samenkomen. Ook de Netherlands Foreign Investment Agency houdt hier elk kwartaal workshops om Nederland als ‘Gateway to Europe’ te promoten.
Proximity, dat is waar ze bij het CIC in geloven. Door een plek te creëren waar mensen fysiek samenkomen, ontstaan trust en commitment. CIC gaat deze filosofie ook in Nederland uitrollen, als eerste plek buiten de VS. CEO Tim Rowe vergelijkt de Randstad, inclusief Eindhoven, met Sillicon Valley. Maar dan als regio met twee keer kortere reistijden. Een gebied waarin innovatiekernen elkaar kunnen versterken. Rotterdam is de uitverkoren stad waar het CIC komt te staan. Rowe drukt ons indringend op het hart: Please don’t kill it door onderlinge kinnesinne.
Vertel het verhaal
Op veel fronten zijn MIT en het ecosysteem in Boston niet te vergelijken met Nederland. MIT is een private universiteit met een heel ander toelatingsbeleid en een andere financieringsstructuur dan een universiteit hier. Durfkapitaal is in Nederland niet in die mate aanwezig.
Toch houden wij aan dit bezoek over dat een Nederlandse variant die inspeelt op onze sterktes, misschien wel net zoveel potentie heeft als we onze krachten bundelen. Amerikanen zijn goed in telling the story. Onze onderzoekers doen in kwaliteit niet onder voor degenen die wij bij MIT ontmoetten en de interesse van studenten om iets met hun kennis te doen neemt snel toe.
Een stad als Amsterdam is een geweldige place-to-be en krijgt met AMS en het Science Park nog meer impuls. Rotterdam krijgt de eerste Europese CIC, Delft is al een mooie technologiekern en de verbinding met onze innovatieve regio’s rondom Wageningen en Eindhoven is kort.
Kortom, er ligt een enorme kans om samen verder te bouwen aan onze eigen Research and Innovation Delta die helemaal niet onderdoet voor Sillicon Valley of Cambridge, Massachusetts.”
