Slagveld en gatenkaas
“Vooral over onderwijskwaliteit en een leven lang leren doet de WRR een aantal rake uitspraken. De LSVb hoopt dat het kabinet het rapport op waarde schat en werk maakt van de bevindingen,” zegt de studentenvakbond, in reactie op de wat wegwerpende toon en inhoud van de kabinetsreactie op het advies ‘Lerende economie’.
Achterblijvend elan
Het kabinet volgt de WRR bijvoorbeeld niet op een cruciaal punt: het uitstellen van de keuzes voor studie en beroep door jongeren, om hen zo beter te oriënteren en kansen op sociale en intellectuele mobiliteit te vergroten. In het onderwijs moet men vooral zelf zijn verantwoordelijkheid nemen voor het meer leren van elkaar en van de maatschappelijke omgeving. Scholen moeten een modern HRM-beleid gaan voeren.
Ook valt op, dat het kabinet scherp er op, wijst dat het onderwijs bij de inzet van ICT “nog steeds onvoldoende” presteert, ondanks “de stijgende lijn” hierin en ontwikkelingen als de komst van MOOC’s. De dalende deelname van volwassenen aan het (deeltijd)onderwijs wordt zo eveneens in een kader van achterblijvend elan in het onderwijsveld zelf gezet.
In hun reactie wijzen de studenten niettemin op de to do list voor het kabinet, vooral waar het de “relatieve verwaarlozing” betreft die de WRR aan de kaak stelde. “De LSVb vindt het onbegrijpelijk dat een leven lang leren maar geringe aandacht heeft op hogescholen en universiteiten en hoopt dat het kabinet doordrongen is van het belang van een leven lang leren.”
Slagveld en gatenkaas
“Op dit moment doet 16,5% van de Nederlanders een opleiding naast zijn of haar werk, het streven voor 2020 is een stijging naar 20%. Zeker in vergelijking met bijvoorbeeld Scandinavische landen loopt Nederland sterk achter als het gaat om het aandeel studerenden in de beroepsbevolking. Het rapport ziet de oorzaak hiervan in de “industriële aanpak” van ons onderwijs. Zo zegt de WRR: “Het onderwijs lijkt nog sterk op een leerfabriek in plaats van een inspirerende leeromgeving, is sterk locatie-gebonden, met vaste tijden en met vaste jaarschema’s.”
Vorige week gaf de LSVb al een preview van haar advies over het deeltijdonderwijs, waarbij het huidige gebrek aan flexibiliteit centraal staat. Op ScienceGuide werd de geboorte van de flexstudent ingeluid. Door in te zetten op flexibilisering en digitalisering kan deeltijdonderwijs aantrekkelijker worden gemaakt.
Dat is belangrijk want op dit moment is er een “relatieve verwaarlozing van mogelijkheden voor levenslang leren”. Het aanbod aan deeltijdstudies wordt niet voor niets in het hbo een “gatenkaas” genoemd en in het wo een “slagveld”. De LSVb vindt het onbegrijpelijk dat een leven lang leren maar geringe aandacht heeft op hogescholen en universiteiten en hoopt dat het kabinet doordrongen is van het belang van een leven lang leren.
Het beste uit de student
Met betrekking tot onderwijskwaliteit laat het WRR rapport zien dat onderwijs op universiteiten vaak het ondergeschoven kindje is. Veel rankings zijn gebaseerd op de onderzoeksresultaten van een universiteit, waardoor universiteiten vooral daar hun tijd aan besteden. Volgens de WRR moeten universiteiten niet langer hun onderwijstaak onderschikken aan het onderzoek, onderwijs is immers de primaire taak van een universiteit.
De WRR is verder kritisch op selectie aan de poort als middel om onderwijskwaliteit te verbeteren: “Opleidingen moeten hun heil niet zoeken in selectie maar in het bieden van een gedifferentieerd aanbod dat het beste haalt uit alle studenten.” Het WRR-rapport toont aan dat het Nederlandse onderwijs lang niet slecht is, maar dat het wel beter kan.
Binnen universiteiten moet meer nadruk liggen op de onderwijstaak en voor zowel universiteiten als hogescholen geldt dat deze beide het deeltijdonderwijs niet langer mogen verwaarlozen. Zeker op het gebied van een leven lang leren heeft Nederland immers nog een lange weg te gaan.”
