Toch feestje met Poetin?
De officiële doelen van dat speciale jaar waren zo geformuleerd, dat ze nu bijna als satire over komen. Het zou gaan om verdieping van niets minder dan de strategische samenwerking. “Science, technology and higher education” stonden voorp, want het zou er om gaan te komen tot meer “engaging the EU and Russion scientific communities, as well as the wider public.”
Nieuwe, evenwichtige verstandhouding
De lancering van Horizon 2020 en een geheel herzien EU-Rusland ‘Science&Technology Agreement’ zouden dit jaar tot de start maken van veel intensievere afstemming op zwaartepunten. Zo kon een “new balanced relationship…..based on shared responsibility through co-funding” tot stand komen. Luchtvaarttechnologie en ICT zouden tot de prioritaire gebieden daarin gaan horen.
Wat zal de EU nu doen? De Zwitsers werd na hun referendum plompverloren de wacht aan gezegd als deelnemers aan Erasmus+ en Horizon 2020. Een zachtzinniger behandeling van de regering-Poetin lijkt na de greep naar de Krim nauwelijks voorstelbaar.
En het ISS?
Zouden de Russen lange tijd de Krim in hun greep der voldongen feiten gaan houden, dan gaan ook andere dingen spelen. Het opschorten van wetenschapssamenwerking kan dan bijvoorbeeld het ruimtestation ISS in de problemen brengen. Zonder Russische vrachtvluchten en bemande sondes zullen Europa en Amerika daar na enige tijd niets meer kunnen doen. André Kuipers vertelde ScienceGuide bijvoorbeeld over zijn opleiding tot Russisch kosmonaut, om als co-piloot aan boord van de sonde naar het ISS te kunnen optreden.
“Wat ik echt nooit voor mogelijk heb gehouden, dat is dat ik als Nederlandse arts, die in de Koude Oorlog opgroeide, ooit de copiloot van een Russische ruimteraket zou worden. Dat verzin je toch niet? Politiek niet. Ook technisch niet trouwens.”
“En dan hoor je dat je naar het ISS kan, maar wel met een Sojoez. Je moet dan ook nog een Russische opleiding tot piloot van zo’n ding volgen. ‘Wil ik dat wel? Kan ik dat wel?’ Dat ga je je wel even afvragen als arts van veertig. De instructeurs zeiden dat het kon, ze konden me wel omturnen tot een Russische copiloot van een Sojoez-satelliet.”
“Daar zat ik in een soort jaren vijftig lokaal: een schoolbord met krijtjes waarop de leraar Russische afkortingen schreef. Stampen, dat was het. Examen verplicht na elke tien lessen. Zat de hele zaal vol met militairen in uniform en ik daartussen, een dokter uit Nederland.”
Opschorting van kennisprogramma’s met Rusland kon dus wel eens aanzienlijke gevolgen hebben. Niets doen trouwens ook. Wat immers als de Russen ergens in 2015 een Krim-Oekraïense kandidaat-kosmonaut naar het ISS zouden willen schieten?
