Ophef over Kissinger
Heinz heette hij bij zijn klasgenoten in Fürth, een stad vlakbij Neurenberg. De akelig slimme scholier met dikke brillenglazen was misschien niet de sportster van zijn school, maar als voetbalgek kende hij weinig gelijken. En dat bleef zo.
In 1938 moest en kon hij nog vluchten met zijn ouders, ze ontsnapten naar Amerika voordat hun Joodse geloofsgenoten aan de ondergang en de volkerenmoord werden uitgeleverd. Heinz werd Henry. Amerika gaf de jonge balling alle kansen en hij werd een uniek voorbeeld van the American Dream, waar het Europa van onze tijd nog zoveel van kan leren bij de omgang met zijn migranten.
Onverwachte wereldster
De student Henry Kissinger, de jonge geleerde van Harvard en ambitieuze politiek adviseur en consultant van presidenten bleef al die tijd een voetbalgek. Hij hield de uitslagen in de Duitse competitie nauwgezet bij en later ook de Europacup en Champions League. Bij heel wat finales zat de inmiddels bejaarde topdiplomaat op de tribune tussen de FIFA en UEFA-bobo’s en jubelde als Bayern München won.
Kissinger werd adviseur van presidenten, vanaf Kennedy en Johnson. Het was Richard Nixon die hem naar het Witte Huis haalde en zo zowel een legende maakte als een nogal onverwachte wereldster. China, Vietnam, Israël, Egypte, Sovjet-Unie, bij alle grote thema’s kon Kissinger als Realpolitiker de strategie van de USA bepalen en vaak verrassend vernieuwen.
Als bewonderaar van Bismarck en Castlereagh deed hij verder niet zo veel aan het liberaal idealisme dat Amerika sinds de 18e eeuw als de norm zag. Henry bleef Heinz, de Duitse, briljante pragmaticus van de macht en van de beperkingen en onvolkomenheden van machtspolitiek.
Onlangs werd hij 90. Dat remt hem allerminst op het wereldpodium nog flink zijn partij mee te blazen in adviescommissies, privégesprekken met alle wereldleiders en in fascinerende tv-optredens, bij CNN, BBC, ARD, ZDF, maar uiteraard niet in provinciaal Nederland.
Attac tegen leerstoel
De regering-Merkel wilde Heinz uit Fürth nog bij zijn leven eren en wat past dan beter dan een leerstoel in zijn naam bij een Duitse topuniversiteit? De Uni Bonn kreeg daarom een leerstoel in internationale politiek en volkerenrecht, vernoemd naar Henry Kissinger. Bekostigd wordt deze à €250.000 door het ministerie van Defensie à €50.000 door Buitenlandse Zaken in Berlijn. Nou, dát heeft Angela Merkel geweten.
Een storm stak op. Een open brief van meer dan 100 wetenschappers en tientallen hoogleraren brak de staf over dit gebaar. Zij wezen er op dat Kissinger als Witte Huis medewerker en minister van Buitenlandse Zaken onder Nixon en Ford verantwoordelijk was geweest voor allerlei fout beleid en slechte daden, van China tot Chili en Vietnam. Dat hij de Nobelprijs voor de Vrede kreeg bleef begrijpelijk buiten beschouwing.
De open brief werd door Attac georganiseerd als signaal tegen de globalisering en jaar gevolgen. Ook de studentenbond van de universiteit in Bonn vond het maar niet. “Kissinger en volkenrecht horen niet bij elkaar”, zei de voorzitster puntig. Merkels regering zet niettemin door, de protesten maken officieel in Berlijn niet zo veel indruk. Bovendien is er nu alsnog van af zien natuurlijk te pijnlijk voor woorden.
Der Spiegel schrijft niettemin dat de ambtenaar van Defensie of BuZa die bedacht had dat de naam Kissinger verbonden zou moeten worden met het trainen van jonge diplomaten en het uitdiepen van het volkerenrecht, iemand moet zijn geweest met een flinke dosis zwarte humor. Stiekem vindt Heinz dat zelf ook, vermoedelijk.
