Vazal of betrokken?

Nieuws | de redactie
22 april 2014 | Marokkaanse Nederlanders reageren verschillend op de bemoeienis van de Marokkaanse overheid met Hun gemeenschap en leven in Nederland. “De in Marokko geboren Marokkanen zijn kritischer vanwege hun eerdere ervaringen,” concludeert de Leidse antropologe Merel Kahmann.

Met argwaan volgen Nederlandse politici en media de manier waarop de Marokkaanse overheid een band met landgenoten in het buitenland probeert te behouden en levendig te houden. In deze discussies doemt, aldus Kahmann, het beeld op van migranten als een soort ‘weerloze onderdanen’ van hun land van herkomst. De Leidse promovenda onderzocht hoe Marokkaanse Nederlanders daadwerkelijk omgaan met deze zogenaamde lange arm uit Rabat.

Een eigen ministerie

Zo’n 10 procent van de Marokkanen leeft in het buitenland. Zij zijn belangrijk voor de Marokkaanse economie: ze sturen geld naar familie, gaan er op vakantie en kopen er huizen. De Marokkaanse overheid wil in economisch, politiek en religieus opzicht greep hebben op de migranten elders. Zo is er een ministerie voor Marokkanen in het buitenland dat ervoor zorgen moet, dat transacties met het thuisland niet verloren gaan via informele circuits.

De wet verbiedt Marokkanen in het buitenland hun nationaliteit op te geven en de Raad van Schriftgeleerden voor Marokkanen in Europa stimuleert dat zij een traditie binnen de islam volgen die blijft aansluiten bij de relatief gematigde stijl en toon in Marokko.

Kahmann voerde een kwalitatief onderzoek uit onder 48 Marokkaanse Nederlanders. De groep was divers en bestond zowel uit respondenten die in Marokko zijn geboren (waarvan een deel in de stad was opgegroeid en een deel op het platteland) en ze sprak met in Nederland geboren Marokkanen. De groep was eveneens divers wat betreft verdeling man-vrouw en opleidings- en inkomensniveau.

Politiek en islam scheiden

Haar conclusie is dat Marokkaanse Nederlanders eigenlijk heel pragmatisch handelen. Het zijn echte Hollanders, als het ware. Zo vinden ze het vaak best aantrekkelijk om geldzaken via Marokkaanse banken te regelen.

Overheidsbemoeienis met religie ligt gevoeliger. Ook als men hecht aan de Marokkaanse islamitische traditie, willen velen geen bemoeienis met hun moskee en de keuze van imams vanuit de overhden van het ‘moederland’. “Politiek en islam zijn in Marokko nauw met elkaar verweven. Dat willen Marokkanen in Nederland liever scheiden. Daarom accepteren ze ook niet klakkeloos financiële ondersteuning van de Marokkaanse overheid van hun moskee.”

Laat je niet fêteren

Er blijken grote verschillen te bestaan hoe de lange arm ervaren wordt. “In Marokko geboren Marokkanen zijn doorgaans kritischer over deze inmenging vanwege hun ervaringen in het thuisland. Wanneer respondenten zich bewust zijn van schending van mensenrechten, kan het voor hen onvoorstelbaar zijn dat sommige Marokkaanse Nederlanders persoonlijke relaties met Marokkaanse autoriteiten aangaan.” De onderlinge kritiek is dan vaak niet mals, want “zij vinden dat hun landgenoten de Marokkaanse overheid in de kaart spelen door zich te laten fêteren tijdens feestelijke bijeenkomsten van Marokkaanse ambtenaren.”

Ook de Nederlandse Adviesraad voor de Marokkaanse gemeenschap in het Buitenland, een adviesorgaan van de Marokkaanse overheid waar Nederlandse Marokkanen zitting in hebben, roept verdeelde reacties op: “Sommigen juichen het toe dat migranten zo een stem krijgen, anderen zien het als een vazal van de overheid om te infiltreren in de gemeenschap in Nederland.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK