Voor wie is de universiteit?

Nieuws | de redactie
14 april 2014 | Wat staat universiteiten in 2025 te wachten? Belangrijker nog: hoe spelen zij daar op in? Het Rathenau Instituut brengt de belangrijkste uitdagingen in kaart. “Het is de bedoeling dat we hiermee universiteiten en stakeholders echt uitdagen met elkaar het gesprek hierover aan te gaan.”

Patricia Faasse van het Rathenau Instituut is één van de samenstellers van het rapport dat samen met de VSNU is gemaakt. “De publicatie is vooral een instrument, maar heeft ook echt kenniswaarde. Het brengt de verbeelding op gang over wat er zoal op het pad kan gaan komen van universiteiten in Nederland.”

Naar de Onderwijsinspectie of de rechter?

In het rapport worden vier mogelijke scenario’s geschetst gebaseerd op twee belangrijke toekomstige onzekerheden voor de academische wereld. Allereerst is dat de vraag voor wie de universiteit er moet zijn. “Dat is de vraag of we over studenten of over consumenten spreken,” legt Faasse uit. “Dat verschil tussen publiek of privaat bepaalt of een ontevreden student naar de Onderwijsinspectie of naar de rechter gaat zeg maar.”

Een tweede onzekerheid zit hem in de mate van concurrentie die universiteiten zowel internationaal als nationaal ondervinden. “Moeten universiteiten steeds meer concurreren om studenten en medewerkers te werven – en dan vooral de beste, graag? Zal de competitie om schaars onderzoeksgeld ook harder worden en internationaler?” Faasse ziet het niet direct zo’n vaart lopen, maar ziet wel dat het één van de paden is die universiteiten mogelijkerwijs zullen gaan bewandelen.

“Het gaat er om dat deze verschillende scenario’s in samenhang met elkaar worden gezien. Stakeholders in het hoger onderwijs moeten zichzelf de vraag gaan stellen wat ze nu eigenlijk verwachten van universiteiten. Niet alleen nu, maar ook over een jaar of tien,” vindt de Rathenau-onderzoeker.

In gesprek

De discussie aangaan met stakeholders is dan ook de inzet van de VSNU de komende tijd. Het rapport is onderdeel van een langer traject waarin universiteiten samen met maatschappelijke partners en het bedrijfsleven verkennen hoe de toekomst er uit gaan zien, en wat men daarin van elkaar nodig heeft.

Patricia Heerekop begeleidt dit proces. “Dit rapport is een tussenproduct. Met deze scenario’s gaan we nu de dialoog aan in een aantal grote bijeenkomsten met stakeholders. Zo hebben we onlangs gesproken met mensen van provincies, van de gemeenten zoals wethouders en een burgemeester, HBO-instellingen, UMC’s, en van grote bedrijven zoals onder andere de CEO’s van Siemens, AkzoNobel en het Rotterdams Havenbedrijf.”

Heerekop benadrukt hierbij dat het er niet om gaat dat er gekozen wordt voor één van de scenario’s. “Het gaat er vooral om dat we met elkaar bekijken wat we bijvoorbeeld regionaal aan elkaar hebben om ons internationaal te versterken. Uiteraard zitten bij al die bijeenkomsten ook studenten. Dat vinden we heel erg belangrijk.”

De deuren opengooien

Het belangrijkste is volgens Heerekop dat universiteiten echt hun deuren open gooien om de discussie aan te gaan. “Je ziet dat bestuurders er echt open voor staan, dat vind ik heel positief om te zien. Je kan beter met elkaar verkennen wat nodig is om klaar te zijn voor de toekomst in plaats van je op jezelf terug te trekken.”

Dat de presentatie van het rapport verbonden is aan het derde debat ‘Vertrouwen in de wetenschap’ moet dan ook in dat licht gezien worden, zegt Patricia Faasse. “Er is geen directe link met vertrouwen, maar natuurlijk lopen er wel lijntjes naar de toekomst. Het is een goed middel om de hele academische wereld te laten weten dat deze publicatie er nu is en zo de dialoog over de toekomst van universiteiten extra te stimuleren.”

Het volledige rapport van het Rathenau Instituut en de VSNU leest u hier. Vanavond vindt in NEMO het derde debat ‘Vertrouwen in de wetenschap’ plaats


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK