Briljant peilen
‘Wat wordt de uitslag van de Europese verkiezingen? Ons land stemt op donderdag 22 mei. Stemmen doen we hier nooit op zondag vanwege de zondagsrust. In andere landen gebeurt dat wel en daarom brengen de laatste kiezers op zondagavond ergens in Zuid Italië hun stem uit.
Die kiezers mogen natuurlijk niet beïnvloed worden door de Nederlandse uitslag. Stel je voor dat ze zouden weten dat Agnes Jongerius wel gekozen is en Ewald Engelen net niet. Dan zouden ze toch wel even op hun achterhoofd krabben en hun stem vast heroverwegen achter een gordijntje in de stemhokjes op Sicilië. Daarom verbiedt de EU de publicatie van uitslagen over geheel de Unie voor die zondagavond.
Geen Stijl in plaats van IPSOS
Nederland publiceert dan ook geen officiële uitslag en het ANP brengt braaf geen persbericht uit. Maar wacht! Artikel N1 en N2 van de kieswet stellen toch echt iets anders: “Onmiddellijk nadat de stemming is geëindigd, stelt het stembureau vast de aantallen geldige stempassen, kiezerspassen en volmachtbewijzen. De som van deze aantallen is het aantal kiezers dat tot de stemming is toegelaten. De aantallen worden door de voorzitter aan de aanwezige kiezers medegedeeld.”
In ons land wordt dus wel degelijk onmiddellijk geteld en de uitslag wordt hardop voorgelezen in het openbaar. Dat brengt Geenstijl er toe een actie te organiseren om die gegevens op te tellen en op basis daarvan de EP-uitslag voor Nederland te voorspellen. Dat doen ze met mensen ter plaatse.
Zij kunnen dan met een beetje goede wil een veel betere voorspelling doen dan het duurbetaalde IPSOS, dat er met zijn slechte internetpeiling op 19 maart bij één landelijke partij meer dan 50% naast zat. Daarom hoop ik dat veel mensen meedoen en er zich nog één of twee experts mee bemoeien. Want als Geenstijl toevallig in Amsterdam, Oost-Groningen of Twente oververtegenwoordigd is, moet er wel een vakkundige statistische correctie plaatsvinden. Welke ScienceGuide-lezer uit een bèta/statistische opleiding wil als vrijwilliger meedoen?
Artikel voor artikel
Nu is dit gat in de wetgeving rond het kiesrecht, dat in de afgelopen vijf jaar niet gedicht is, behoorlijk vermakelijk. Maar veel juristen en bankiers leven van gaten in de wetgeving. Ze zoeken ze, gebruiken ze en maken er mooie advertenties over.
De manier van wetsbehandeling in Nederland werkt gaten vaak in de hand. Vroeger werden wetten in het parlement in de betrokken commissies behandeld en artikel voor artikel besproken. Nu wordt wetgeving alleen plenair nog mondeling behandeld en gaat het dan vaak over grote verhalen. Soms roept een collega wel dat er een gat in zit, maar dat wordt lang niet altijd gerepareerd. U wilt voorbeelden?
WC in de Sprinter
– De Kamer legde bij wet vast dat er toiletten in treinen moeten zijn. Alleen stond er geen boete of sanctie in de wet. De NS kocht Sprinters zonder toiletten.
– De nieuwe leden van de stadsdeelcommissies in onder meer Amsterdam krijgen per vergadering betaald. Het is niet verboden om twee vergaderingen op een dag te houden en dan twee keer te declareren. Dat gebeurt prompt. Een vergadering van slechts twee uur blijkt zo twee keer presentiegeld op te leveren.
– De bankiersbonussen moet je afschaffen. In Nederland hebben we ze gemaximeerd met een megaboete (zie dit amendement). Bij de Britten hebben banken elke wetgeving omzeild. Men noemde het geen bonus meer, geeft iedereen een bonus en verwerkt die in het vaste salaris. Het maakt niet uit of het publiek het haat, of de banken miljarden krijgen, bonussen worden toch betaald.
Misschien moeten we dus toch maar eens terug naar de ouderwetse behandeling. Voorbereiding in een commissie die een wet artikel voor artikel doorneemt. Dan zou de WMO een stuk zorgvuldiger zijn. En zouden veel fouten voorkomen worden. Maar goed, laten we van dat ene gaatje een feest maken en hopen dat er dit keer wel een zeer accurate peiling van de uitslag is.’
Dr. P.H. Omtzigt is lid van de Tweede Kamer voor het CDA, van de Assemblee van de Raad van Europa en econometrist. In die rollen houdt hij op ScienceGuide een column bij over zijn ervaringen in de eigenzinnige werelden van politiek en wetenschap, hun wederzijdse beïnvloeding en hun confrontaties.
