Je afweer sturen als de ‘Iceman’
Wim Hof staat bekend om zijn kouderecords. Hij liep al eens op blote voeten een marathon en zwom onder hele poolkappen door. Onderzoekers van UMC St Radboud ontdekten na onderzoek op Hof in 2011 al dat de ‘Iceman’ in staat is zijn immuunrespons actief te onderdrukken. De bevindingen waren zo opmerkelijk dat men besloot vervolgonderzoek te gaan doen.
Training in Polen
Onder leiding van Wim Hof werden in Polen twaalf gezonde, jonge mannen tien dagen met enkele specifieke trainingen getraind. De vrijwilligers mediteerden, deden ademhalingsoefeningen en liepen in korte broek door de sneeuw. Terug in Nederland kregen de mannen én een controlegroep een injectie met endotoxine.
Endotoxine is een bestanddeel van de celwand van bacteriën en zorgt voor een reactie van het afweersysteem. “Door een dood bacteriedeel toe te dienen houden we het lichaam eigenlijk voor de gek. Het immuunsysteem reageert alsof levende bacteriën binnendringen en maakt ontstekingseiwitten aan. Hierdoor krijgen de proefpersonen griepverschijnselen zoals koorts en hoofdpijn. Op die manier kunnen we het immuunsysteem bij de mens onderzoeken,” vertelt hoogleraar Peter Picckers.
Immuunsysteem trainen
Een goedwerkend immuunsysteem beschermt het lichaam tegen ziekteverwekkers. Maar soms reageert het immuunsysteem overactief en maakt het teveel ontstekingseiwitten aan. Dit kan tot auto-immuunziekten zoals reuma leiden. Onze afweer staat onder andere onder controle van het autonome zenuwstelsel, dat betrokken is bij de ‘vecht-of-vluchtreactie’.
Van zowel het immuunsysteem als het autonome zenuwstelsel werd lang gedacht dat we ze niet bewust kunnen beïnvloeden. De experimenten van Picckers en zijn collega-onderzoeker Matthijs Kox laten nu zien dat het met bepaalde technieken toch mogelijk is. De onderzoekers benadrukken echter dat nog niet is vastgesteld of deze technieken effectief zouden kunnen zijn bij patiënten. Daar is vervolgonderzoek voor nodig.
Kox: “De getrainde mannen maakten door de geleerde technieken meer van het hormoon adrenaline aan.” Adrenaline is een stresshormoon dat vrijkomt bij verhoogde activiteit van het sympathisch zenuwstelsel en het onderdrukt de immuunrespons. “We zagen bij de getrainde mannen inderdaad minder ontstekingseiwitten en ze hadden veel minder last van griepverschijnselen”, zegt Kox.De onderzoeksresultaten van Kox en Picckers verschenen gisteren in het in het toonaangevende tijdschrift PNAS.
