Meevaller op komst
Terwijl Jet Bussemaker met Halbe Zijlstra en Bram van Ojik puzzelt over het leenstelsel, zit Jeroen Dijsselbloem in nog veel vertrouwelijker beraad. De financiële specialisten van de coalitie en de C3 zitten met hem sommen te maken, die Den Haag al lang ontwend was. Zij moeten een grote meevaller op de begroting opvangen.
Destabiliserende werking
De projecties voor 2015-2016 worden in hoog tempo steeds gunstiger. De strenge inspecteurs van Olli Rehn zien Nederland niet net onder 3% BBP tekort, maar al flink onder de 2% raken. Om de groei aan te wakkeren en het deflatiespook van Mario Draghi te helpen verjagen, moeten Duitsland en andere ‘sterke landen’ nu hun consumptie en investeringen aanjagen, vinden zowel Lagarde’s IMF, Gurria’s OECD als de Brusselse experts. Dijsselbloem moet dus ook uitgaven doen en inflatie kweken.
Met een zo meevallend begrotingstekort kan dat ineens en zo komt Rutte-II tot een extra ruimte van €3,5 tot €3,8 miljard om te verdelen. Zoiets werkt natuurlijk explosief en destabiliserend en allesbehalve disciplinerend. Vandaar dat dit in het diepste geheim afgekaart moet worden.
VVD en PvdA denken immers totaal verschillend over ‘meer collectief geld’. “Oh jee!” zei een Haagse expert tegen ScienceGuide, “nu zal Diederik Samsom willen gaan uitgeven en uitgeven.” Rutte en Zijlstra zullen daarentegen lasten willen verlichten voor de middengroepen en daarboven. De refo-gedogers SGP en CU zullen extra eisen voor Defensie, met dank aan Poetin.
Kruimels van het bord
Voor kennis lijken voorlopig kruimels die van het bord op de grond vallen beschikbaar. D66 is al afgekocht met enkele miljoenen voor de vakschool in de stad waar Pechtold en Van Meenen hun achterban hebben. Wel zou er nu een extra ‘R&D en innovatie’ fonds à €70 miljoen komen om bij Horizon 2020 de matching voor investeringen meer lucht te geven.
De moeizame historie van het Nationaal Onderwijs Akkoord, de traagheid rond het lerarenregister en de actuele stakingen in het MBO maken de coalitie schrikachtig om uit de miljardenplus grote bedragen voor kennis en onderwijs te bestemmen, à la Merkel. Misschien dat Bram van Ojik nog wat lospeutert uit de meevaller om het leenstelsel te verzachten en politiek een triomf binnen te halen. Smeergeld zou in elk geval wel voorhanden moeten zijn als Rutte en Samsom dat leenstelsel coute que coute willen.
