OCW boert goed
De meevaller van het kabinet is een signaal van de toch verbeterende economie en overheidsfinanciën. Daardoor daalt het tekort up tempo en is het negatieve budgettaire beeld al weer ruim €3 miljard minder penibel dan eerder aangenomen voor de komende jaren.
Investeer in impact
Al in 2014 is het beeld van de OCW-begroting zonniger dan was verwacht. Jet Bussemaker ‘houdt over’, liefst €102 miljoen. Daarmee kan zij de dynamiek in de kennisinvesteringen een flinke impuls geven. Vooral door haar prioritaire zwaartepunten een extra stimulans te geven en vooral op terreinen die banen en groei opleveren. Het gerucht dat een fiks deel van dat overschot al verdwijnen zou in een afkoopsom aan het MBO om de stakingen in die sector ‘af te kopen’ in de cao, kan dan ook niet waar zijn.
Het bedrag van € 102 miljoen nodigt toch wel een beetje uit een 10 x 10 mln impuls op de meest belovende initiatieven en kennisterreinen mogelijk te maken. Dat levert de meeste impact op, ook door matching van uitgaven.
Zo’n lijst zou er als volgt uit kunnen zien:
1. Bestrijding van de jeugdwerkloosheid door het aanwakkeren van MBO-stages en vakcolleges. Met name het MKB heeft hier vaak wat extra financiële ruimte voor nodig nu de kredietverlening nog zo karig is. Kosten: €20 mln.
2. Extra impulsen voor Eerst de Klas en het Traineeship. Elke topstudent die leraar wil worden moet een plek gegeven worden. Kosten: €10 mln.
3. Extra R&D geld om de matching van de succesvolle investeringen uit Horizon 2020 en de ERC-grants te verzekeren. Kosten: €10 mln.
4. Start met SURF de ‘Universitas Neerlandica’. Breng alle excellente docenten van HBO, WO en KUO bijeen met superieur opgezette MOOCs – die talenten en kenniswerkers wereldwijd kunnen volgen – tot één complete, online kennisinstelling met alle disciplines door de allerbesten. Kosten: €10 mln.
5. Verleng het Sirius-programma na het aflopen van het ‘aardgasgeld’ uit het FES. Kosten: €10 mln.
6. Start twee nieuwe Onderzoeksscholen, 1 in het WO en 1 in het HBO (als Centre of Expertise). Sinds 1992 is er niet één nieuwe academische onderzoekschool ingericht en ligt Nederland stil bij het opzetten van topinstituten voor het opleiden van uitzonderlijk talent voor R&D. Kosten: €10 mln.
7. Koppel HBO en WO aaneen in een ‘Science for Society’ programma, waarin academische onderzoekers door praktijkgerichte HBO’ers worden begeleid in de vertaalslag ‘kennis-kunde-kassa’. Kosten: €10 mln.
8. Investeer extra in de toppositie en hightechbanen van Nederland in ruimtevaart en astronomie. Zeker nu SRON-chef Gathier de voorzitter wordt van ESA-raad die de beslissingen neemt over de Europese projecten die het universum helpen veroveren, zoals Cassini- Huygens, Rosetta, Herschel en nog veel meer. Kosten: €10 mln.
9. Maak geld vrij voor onderzoek in HBO en WO naar ‘grote ziekten’ als TBC en Aids nu de Bill en Melinda Gates Foundation ook in Nederland grote bedragen wil matchen voor kennis en toepassingen op de terrein. Kosten: €5 mln.
10. Vul het Libertas Noodfonds, dat staatssecretaris Mark Rutte begon om de vervolgde studenten in dictatuur Belarus op te vangen. Benut dit voor Syrische jongeren die nu in een zelfde ellende verkeren. Kosten: €5 mln.
Zou dit laatste punt voor staatssecretaris Teeven te veel van het goede zijn, dan kan als alternatief de financiële problematiek van het Nationaal Archief worden aangepakt.
