Science in progression
De afgelopen driekwart jaar zijn in Nederland twee belangrijke zaken bespreekbaar geworden. Het afrekenen van onderzoekers op aantallen publicaties en de cultus van de toptijdschriften met hoge impactfactoren staat eindelijk ter discussie. In het nieuwe Standaard Evaluatie Protocol van KNAW, NWO en VSNU, waarlangs universiteiten elke zes jaar beoordeeld worden, is productiviteit als apart criterium geschrapt ten faveure van integriteit en maatschappelijke impact.
Een goed begin, maar de cultuurverandering zal nog wel wat jaren vergen. Ook wordt nu openlijk erkend dat de kwaliteit van universitair onderwijs ernstig onder druk staat door een combinatie van toenemende studentenaantallen, achterblijvende financiering en afrekenen van universitair personeel op onderzoeksprestaties. In de praktijk moet er echter nog veel verbeteren.
Maar dit zijn lang niet alle problemen. Het loopbaanbeleid en de carrièrekansen van onderzoekers krijgen nog niet de aandacht die ze verdienen. De discussie over een betere aansluiting tussen wetenschap en maatschappij is op een dood spoor beland. Wetenschappers verzetten zich terecht tegen de smalle economische invulling van impact en valorisatie.
Geen individuele regelethiek
Maar het gesprek over brede maatschappelijke impact en invulling daarvan wordt door de universiteiten zelf nog nauwelijks gevoerd. Tot slot, fraude en onzorgvuldigheid worden herkend als symptomen, maar in het beleid van universiteiten baart het gebrek aan meer systematische aandacht zorgen. De bestrijding van fraude kan niet langer gebaseerd zijn op een individuele regelethiek.
Science in Transition gaat door als initiatief van bezorgde wetenschappers. Wij zullen de discussie blijven aanzwengelen en bestuurders en beleidsmakers blijven aanmoedigen om te komen tot veranderingen. We blijven suggesties verzamelen voor veranderingen van het wetenschapssysteem en zullen die suggesties onder de aandacht blijven brengen van bestuurders en beleidsmakers.
We hopen een dialoog op gang te brengen met medewerkers van universiteiten, maar óók met betrokken groepen, belangorganisaties en het publiek. We hopen dat het een aanzet kan zijn tot experimenten in de beoordeling en sturing van wetenschap die gericht zijn op betere kwaliteit en meer impact van wetenschappelijk onderzoek.
