NWO steekt 81 miljoen in topfaciliteiten
“Goede onderzoeksfaciliteiten zijn van levensbelang voor onderzoek en werken als een magneet op talent,” zegt Sander Dekker die vandaag samen met NWO-voorzitter Jos Engelen bekendmaakt welke projecten een subsidie tegemoet kunnen zien.
“Met deze impuls van €81 miljoen bouwen we onze internationale wetenschappelijke concurrentiepositie verder uit. De faciliteiten waarin we nu investeren versterken niet alleen de wetenschap maar ook onze topsectoren en leveren een waardevolle bijdrage aan het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken.”
Gezamenlijke biobank
Zo komt er zo’n 9,8 miljoen beschikbaar voor de NL-Biobank Research Facility, een samenwerking van Nederlandse biobanken die medische gegevens en lichaamsmateriaal van zieke en/of gezonde mensen verzamelen. Deze faciliteit geeft het bestaande onderzoek een impuls door gegevens van de verschillende soorten onderzoeksmaterialen aan elkaar te verbinden: bloed, weefsel, data, maar ook beeldmateriaal van bijvoorbeeld MRI-scans. Door die koppeling kan veelzijdig onderzoek worden gedaan naar het ontstaan van ziekten.
Ook het Common Lab Research Infrastructure for the Arts and Humanities (CLARIAH) wil een dergelijke stroomlijning van de infrastructuur bewerkstelligen. Doel is hier de grote verzamelingen data en software uit de verschillende geesteswetenschappelijke disciplines bij elkaar te brengen.
Zo kunnen geesteswetenschappers – van historici, letterkundigen en archeologen tot taalkundigen, spraaktechnologen en mediawetenschappers – disciplineoverschrijdende vragen onderzoeken over bijvoorbeeld cultuur en maatschappelijke verandering. Het samenwerkingsproject van de Radboud, UU, UvA, VU en enkele KNAW-instituten ontvangt hiervoor €12 miljoen.
Hoofdaanvrager Lex Heerma van Voss van het Huygens Instituut is verguld met de financiële impuls: “Digitale bestanden moeten verzameld, bewerkt en opgeslagen worden. Dat is een forse investering. Wij willen dat deze voor onderzoekers uit verschillende disciplines rendeert. Dankzij CLARIAH zullen historici, taalkundigen en media-onderzoekers gemakkelijker met dezelfde data kunnen werken. Dit levert voor de onderzoekers andere gezichtspunten op en dat kan tot geheel nieuwe inzichten leiden.”
Magneten en nieuwe materialen
Ook het Nederlanse bèta-onderzoek kan aanzienlijke impulsen tegemoet zien. Zo krijgt het magnetenlab in Nijmegen 14,9 miljoen voor een aantal nieuwe zeer krachtige magneten, uitbreiding van het koelsysteem en een verhoging van het aantal beschikbare uren voor experimenten. Het Nijmeegse High Field Magnet Laboratory is dé coördinator van de complementaire magneetaboratoria in Duitsland en Frankrijk.
€17 miljoen is er voor NanLabNL, een unieke faciliteit met locaties in Twente, Delft, Groningen en Eindhoven. NanoLabNL maakt onder andere complexe sensoren en detectoren, die bijvoorbeeld minieme krachten kunnen meten. Het onderzoek richt zich in het bijzonder op het ontdekken van nieuwe materialen of materiaalstructuren met bijzondere quantumeigenschappen (voor bijvoorbeeld quantumcomputers). NanoLabNL ontvangt 17 miljoen euro financiering voor de ontwikkeling van nieuwe materialen, sensoren en devices met unieke nanostructuren.
Een deel van het geld gaat naar Genève. Nikhef is namens Nederland lid van drie experimenten bij het de deeltjesversneller van CERN en kan met 15,2 miljoen aan de slag met de ontwikkeling van nieuwe computing-infrastructuur voor dataopslag en –analyse bij de grote vragen omtrent materie, antimaterie en higgsdeeltjes.
De grootste radiotelescoop
De laatste gelukkige is misschien wel de meest tot de verbeelding sprekende. ASTRON, UvA, Leiden, de RUG en Radboud krijgen €12 miljoen als bijdrage voor het onderzoek naar en de ontwikkeling van de Square Kilomter Array, de grootste radiotelescoop ter wereld. De financiering wordt onder meer gebruikt voor de ontwikkeling van hardware en software om de data te verwerken die de telescoop in de toekomst gaat produceren. De faciliteit onderzoekt vragen over het universum die alleen met radiogolven bestudeerd kunnen worden.
