Toekomst omarmen
Online leermethoden winnen aan belang en kunnen het onderwijs aan universiteiten ingrijpend veranderen, zo is de stellige overtuiging van LERU. Universiteiten stappen in toenemende mate over op ‘blended learning’, een mengvorm van colleges op de campus met digitale leermethoden die daaraan toegevoegde waarde hebben en het onderwijs versterken. Dat zou tenminste het uitgangspunt moeten zijn, zeggen de auteurs. Maar online onderwijs zal voor studenten en universiteiten alleen voordelig uitpakken als instellingen goede en strategische keuzes maken. Dat moet zowel binnen hun eigen universiteit als in samenwerking met hun partners.
Gevolgen ondoordacht beleid
“De onderwijsmissie moet leidend zijn, en niet de stand van de digitale technologie”, stelt vice-rector Simone Buitendijk. Zij en co-auteurs Sally Mapstone (Oxford University, editor) en Eva Wiberg (Lund University) waarschuwen voor gevolgen van geen of ondoordacht beleid. Samenwerking met dubieuze providers van online tools en platforms kan het onderwijs schaden en is slecht voor de reputatie van universiteiten. Niet alleen ict’ers maar ook wetenschappers dienen daartoe over de juiste kennis en vaardigheden te beschikken. Pas dan kunnen zij online leermethoden doordacht en creatief inzetten.
Adviezen zijn onder meer:
-Pas vorm en mate van online leermethoden strategisch af op het onderwijsbeleid (op de korte en lange termijn).
-Stel vast in welke mate uitbreiding van online onderwijs wenselijk is voor deelnemers buiten de universiteit.
-Bepaal de gewenste mate van samenwerking met andere instituten en (commerciële) partners.
-Taxeer welke investeringen nodig zijn in financiën én in menselijk kapitaal.
Kwaliteitscontrole essentieel
Naast het maken van de juiste strategische keuzes is kwaliteitscontrole van online cursussen essentieel. De LERU-universiteiten zouden het voortouw moeten nemen bij het vaststellen van normen voor kwaliteitsborging. Buitendijk: “Online onderwijs moet aan dezelfde strenge criteria voldoen en even scherp geëvalueerd worden als traditionele onderwijsvormen.”
Moderne digitale technologieën hebben niet alleen gevolgen voor het onderwijs, ze kunnen ook nieuwe (onderzoek)allianties tussen instellingen mogelijk maken. En, als het zinvol is, een rol spelen in het uitwisselen van docenten of het gezamenlijk benutten van middelen zoals apparatuur en databases. Buitendijk zegt dat “ook dit moet onderdeel zijn van een strategische planning.”
De auteurs wijzen in dit verband op de rol van beleidsmakers bij de overheid. Zij kunnen universiteiten stimuleren online onderwijs strategisch te benaderen en hen aanmoedigen hierin innovatief te zijn. Behalve een stimulerend beleid is er financiële steun nodig om deze vernieuwingen in het onderwijs daadwerkelijk te realiseren. Ook het gezamenlijk vaststellen van technische normen en de gezamenlijke ontwikkeling van portals voor het delen van hoogstaande online materialen zou een prioriteit voor beleidsmakers moeten zijn.
De auteurs benadrukken dat research-universiteiten zoals die van de LERU in meerdere opzichten het initiatief zouden moeten nemen in online onderwijs. Dit betreft de beleidsvorming, onderwijsvormen, kwaliteitsborging én samenwerking. “Deze initiatieven moeten gedreven worden door de missie het universitair onderwijs open te stellen en te verbeteren. De toekomst van online onderwijs is spannend en wij zouden die zowel moeten omarmen als sterk beïnvloeden,” onderstreept de Leidse vice-rector.
U leest hier het hele rapport van LERU.
