Algen inzetten tegen hartritmestoornis

Nieuws | de redactie
5 augustus 2014 | LUMC-onderzoekers hebben voor het eerst aangetoond dat hartweefsel zelf een verstoring van het hartritme kan beëindigen. Sleutel daartoe is toediening van een lichtgevoelig eiwit uit algen. “De stap naar patiënten is nog groot, maar dat het principe werkt, hebben we nu wel laten zien.”

Hartritmestoornissen komen veel voor en kunnen dodelijk zijn. Het tijdig geven van een elektrische schok via een uitwendige of inwendige defibrillator kan een verstoring van het hartritme beëindigen, maar dit is zeer pijnlijk voor de patiënt. Onderzoekers verkennen daarom mogelijkheden voor een minder pijnlijke behandeling.

Een gen afkomstig uit algen zou wel eens de sleutel kunnen zijn, zo laten LUMC-onderzoekers zien. Hert gen kan gebruikt worden om hartweefsel zelf de stroom te laten produceren die nodig is om de ritmestoornis te stoppen. De Leidse wetenschappers beschrijven hun onderzoek deze week in het wetenschappelijk tijdschrift  Cardiovascular Research.

Gen reagereert op licht

“Hartspiercellen bezitten zogenaamde ionkanalen die een stroompje afgeven wanneer ze worden geopend,” legt onderzoeker dr. Daniël Pijnappels uit. “Normaal reageren deze ionkanalen alleen op spanningsverschillen, maar we wisten dat de ionkanalen van algen juist reageren op licht. Nadat we genen van algen bij de hartspiercellen hadden ingebracht, reageerden de hartspiercellen óók op licht. Een flits van een led-lampje was voldoende om de ionkanalen te openen, waarna de hartspiercellen een elektrische stroom produceerden.”

Om te onderzoeken of hiermee een ritmestoornis kon worden bestreden gebruikten de onderzoekers een kweeksysteem van hartspiercellen. Vervolgens wekten ze in dit hartweefsel een ritmestoornis op en beschenen de cellen kort met led-lampjes. “We zagen toen weer een normaal ritme terugkomen. Vrijwel direct, en keer op keer”, aldus Pijnappels.

Nog niet direct inzetbaar

Het zal nog wel even duren voordat de in Leiden ontdekte techniek ook daadwerkelijk in de operatiekamers toegepast gaat worden.  Er zijn volgens de onderzoekers nog veel stappen te zetten voordat patiënten hiervan kunnen profiteren, “maar deze ontdekking zou aan de basis kunnen staan van nieuwe therapieën, waarbij wordt uitgegaan van de kracht van het hart zelf, oftewel biologische defibrillatie.”

De onderzoekers gebruikten gemodificeerde virussen om de algen-genen in te brengen. “Dit wordt ook wel gentherapie genoemd, een behandelmethode die nu bij verschillende aandoeningen klinische successen begint op te leveren”, zegt collega-onderzoeker dr. Twan de Vries.

“Een voordeel van gentherapie is dat die – in tegenstelling tot veel van de huidige behandelmethoden – kan zorgen voor echte genezing.” Volgens de wetenschappers heeft het onderzoek met lichtgevoelige eiwitten, oftewel optogenetica, veel potentie en zal het onder andere bijdragen aan een beter begrip van hartritmestoornissen.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK