Nieuwe aanpak angsten en depressies
Depressie en angststoornissen zijn naast migraine de meest voorkomende hersenaandoeningen in Nederland. In meer dan de helft van de gevallen slaat de gangbare behandeling niet blijvend aan. Bij het VUmc poogt onderzoekster Nicole Vogelzangs met steun van de Hersenstichting de vinger te krijgen achter de biologische oorzaken van depressie en angsten. Zulke oorzaken met een lichamelijke oorsprong kunnen, net zoals sociale factoren of levensgebeurtenissen, een depressie of een angststoornis veroorzaken.
Rol van het immuunsysteem
“Wij denken dat biologische factoren zoals het immuunsysteem alleen een rol spelen bij een deel van alle depressieve en angstige mensen. De kunst is om te achterhalen bij welke mensen wel en bij welke niet. Het immuunsysteem lijkt bijvoorbeeld actiever bij een zogenaamde atypische depressie. Dan bedoel ik mensen die juist niet de voor de hand liggende symptomen van depressie laten zien, zoals slecht slapen of te weinig eten. Deze groep slaapt en eet bijvoorbeeld juist veel en heeft daardoor te kampen met overgewicht.”
“Een derde van alle depressieve en angstige patiënten heeft deze atypische klachten. Nieuw bewijs laat zien dat bij mensen met een depressie of angststoornis het immuunsysteem niet alleen overactief is, maar ook overprikkeld. De uitschieters naar boven, maar ook naar beneden lijken heftiger dan bij gezonde mensen.”
“We zien vooral een verschil tussen mensen met een ernstige en minder ernstige depressie of angststoornis. Hoe ernstiger de klachten, hoe groter de immuunreactie. Een logische vraag is vervolgens: is die verhoogde reactie van het immuunsysteem een oorzaak of een gevolg van de depressie of angsten? Dat weten we nog niet.’
Verschillende medicaties
Deze bevindingen kunnen nieuwe behandelmethoden binnen handbereik brengen. “Mensen met een depressie waarbij het immuunsysteem verstoord is, zouden meer gebaat kunnen zijn bij andere vormen van behandeling dan de gangbare therapieën.”
“Nu krijgen alle patiënten met een depressie vaak nog dezelfde medicatie of therapie. Je zou in de toekomst kunnen denken aan ontstekingsremmende medicijnen die de werking van het immuunsysteem onderdrukken. Of denk aan fysieke activiteiten die antidepressief werken, maar ook een gunstige werking hebben op het immuunsysteem. Met name bij mensen met overgewicht kan dit een gepaste therapie zijn.”
