Bèta’s worden niet ontzien
In een debat in de Tweede Kamer heeft Bussemaker toegezegd om met een rapport te komen die de effecten zou onderzoeken van het studievoorschot op de instroom van tweejarige masters in tekortsectoren. Uit dit onderzoek van SEO blijkt dat studenten die kiezen voor een meerjarige masteropleiding in een van de tekortsectoren, zich relatief sterk laten leiden door inhoudelijke motivatie. Zij hebben bovendien weinig keuzemogelijkheden voor volwaardige alternatieve opleidingen.
Min twee procent deelname
Daarom kan verwacht worden dat het effect van het studievoorschot op die specifieke instroom kleiner is dan de effecten op de totale instroom in het hoger onderwijs. De effecten op de totale instroom in het hoger onderwijs liggen, zonder aanvullende maatregelen, naar verwachting rond de -2%.
Bussemaker ziet nu geen noodzaak om de wetgeving omtrent het leenstelsel te wijzigen op dit punt. “De resultaten van de verkenning laten zien dat de te verwachten effecten van het studievoorschot op de instroom van studenten in meerjarige masteropleidingen, juist kleiner zijn dan de effecten op de totale instroom in het hoger onderwijs. Ik zie dan ook geen aanleiding om in de studiefinanciering aanvullende maatregelen te nemen.”
“Het onderzoek van SEO laat zien dat de extra baten van de opleiding doorgaans ruim opwegen tegen de extra kosten. Een extra opleidingsjaar leidt doorgaans tot een extra looninkomen van 4% tot 10%. Een recente Nederlandse analyse laat zien dat het financieel rendement van een extra onderwijsjaar de afgelopen jaren is toegenomen. Voor mannen was het effect van onderwijs in 1999 nog 5%, in 2009 was het 8%. Voor vrouwen was de stijging kleiner: van 10,5% in 1999 naar 11,5% in 2009. Ook vanuit dit perspectief geven de bevindingen geen aanleiding tot aanvullende maatregelen.”
Zorg spekkoper
Binnen de vier onderzochte master-gebieden zijn het vooral de zorgmasters die financieel lonen. Zij blijken een investering die zich makkelijk terugverdient. Maar ook in de technieksectoren is de loonontwikkeling goed. De loonontwikkeling van leraren ligt iets onder het academisch gemiddelde en ook het startsalaris van iemand met een researchmaster ligt wat lager dan het gemiddelde startsalaris van een academicus. “ In het laatste geval geldt echter wel dat deze groep vaak later in zijn carrière alsnog een salarissprong maakt, namelijk als de promotie is afgerond.”
Uiteindelijk komt het allemaal aan op goede voorlichting van de studenten, meent de minister. “Met name in relatie tot de financiële toegankelijkheid, is het belangrijk dat studenten zich bewust zijn van het profijt dat een meerjarige masteropleiding hun levert. Goede voorlichting over de kosten en de baten van een opleiding in het hoger onderwijs is een belangrijke voorwaarde bij invoering van het studievoorschot, zeker ook in relatie tot de meerjarige masters. De perceptie van de student op deze punten is leidend. Heldere en goed beschikbare informatie over kosten en verdienpotentieel van meerjarige masteropleidingen helpt de student de financiële afweging op basis van de juiste gegevens te maken.”
