Groeipact moet
Ritzen kijkt naar de Europese plannen en de voorzet van ScienceGuide voor de Nederlandse invulling van het ‘kennisdrieluik’ vanuit zijn werk met de denktank Empower European Universities, “maar meer nog vanuit het ‘Vibrant Europe Forum’. Daar heb ik met Klaus Zimmermann van de universiteit van Bonn al een stuk voor opgesteld, dat zo’n groeipact bepleit en een uitwerking geeft.”
Young Leading Innovators
Ritzen pleit er voor een groeipact en ‘structureel compact’, zoals Mario Draghi dit benadrukt, goed “ingepakt te laten zijn in structurele hervormingen van de arbeidsmarkt, waardoor innovaties ook gerealiseerd kunnen worden.” Zo kan de €300 miljard investeringen voor groei veel meer effect sorteren.
“De beperkte mobiliteit op de arbeidsmarkt in Europa leidt tot – waarschijnlijk – veel minder groei van arbeidsproductiviteit dan nodig zou zijn.” Met Zimmermann heeft Ritzen dit nader uitgediept in een ‘vibrant scenario’, dat hij als tegenontwerp ziet voor het actuele EU-beleid van “muddling trough.”
Voor het groeipact en ‘het kennisdrieluik’ daarin is van belang dat zij signaleren, dat Europa heel goed, maar relatief erg weinig ‘yollies’ kent, ‘young leading innovators’. “Europe has shown a generally poor performance in most of the technology – intensive sectors such as the internet, biotechnology, computer software, healthcare equipment and semiconductors.”
Ritzen stelt dat Dijsselbloem en Juncker cum suis het groeipact nadrukkelijk ook moeten inpassen in het “toch al magere EU duurzaamheidsbeleid.” Ook is aandacht nodig voor het effect dat herstel van groei in Europa samen zal gaan met een grotere inkomensongelijkheid en minder sociale cohesie.
Blauwdruk voor R&D-kennisdrieluik
Zimmermann en Ritzen werken deze analyse uit in een volgend ‘vibrant scenario’ voor innovatie en R&D-beleid. Dit kan een uitstekende blauwdruk bieden voor de onderzoekkant van het kennisdrieluik voor het groeipact, ook wat betreft de Nederlandse voorstellen daarvoor.
“More public R&D, less entrepreneurial regulation, better quality education and more credit for startups can raise labor productivity in the longer run. However, R&D outcomes are not only about money; the organization of R&D plays a major role. It is clear that there are huge differences between EU states regarding the effectiveness of public R&D expenditures, whether measured in citations, patents, knowledge-based startups, or in “entrepreneurship.”
“A new convergence in per capita incomes between EU member states could arise from stronger human capital and R&D positions in the poorer countries. In this respect, it is counterintuitive to notice that structural and cohesion funds—meant to bring about convergence—are hardly allocated toward universities or R&D, with the exception of Poland (see country reports in Hoareau et al., 2012).”
Encourage creativity
“Innovation cannot be enacted by law, nor be taught at school as to how it can be generated, even though entrepreneurship education could have a substantial impact on innovation. Policies should rather be designed to incentivize and enhance an environment for more private innovation. This is concerned with lessening bureaucracy, easing patenting, reducing costs and standardizing treatment of intellectual property rights.”
“European education systems are typically very formal, which is arguably not the best pre-condition for future innovation, since this cannot be taught at school or university. It rather needs an education system that not only allows for but actually encourages creativity from the very beginning of (preschool) education while at the same time explicitly pays attention to entrepreneurship training.”
“Our following policy recommendations to stimulate innovation (as a means to generate employment) for the EU member states are then:
• Provide more public R&D closely related to industry
• Increase the ease of doing business (World Bank Doing Business report: ease of doing business index)
• Give more attention to entrepreneurship education at all education levels
• Implement dual education at all education levels (including higher education) after the age of 16
• Provide more (pre)venture capital
At the EU level, several steps could be taken:
• Ease patenting through a simple European patent to supersede national regulations
• Allocate 50% of cohesion and structural funds to higher education and public research
The most radical proposal for the EU to leverage individual member states is:
• Allow additional R&D expenditures in EU countries (above the status quo) to remain outside of the Maastricht criteria.”
Meer van hetzelfde
De voorzet van ScienceGuide voor de Nederlandse input van ‘het kennisdrieluik’ in het groeipact sluit aan op de hier uitgezette lijnen, maar Ritzen is – als altijd – niet gauw tevreden. Hij waarschuwt voor een financiële intensivering van R&D-beleid die “meer van hetzelfde” zou aanwakkeren.
Er moet in ons land niet te weinig nadruk gelegd worden op de rol van de eerste geldstroom naar het universitair onderzoek. Want juist die geldstroom ondersteunt sterk het fundamenteel onderzoek dat aan innovaties ten grondslag ligt. “Die eerste geldstroom is opgedroogd, waar de universitaire staf achter alle trends aanloopt en veel te veel tijd besteedt aan projectvoorstellen en procesbewaking bij de ‘compliance’.”
Ritzen wil daarom met het groeipact af van een beleid dat “te weinig extra geld voor vrij onderzoek via NWO” beschikbaar heeft. Ook moet er voldoende geld komen om “coördinatie in te kopen, in het bijzonder in de life sciences, waar coördinatie veel kan opleveren, maar niet lukt bij de huidige verdeeldheid in de potten.”
