Wat een dag!
De Utrechtse astronoom kreeg het toch wel een beetje benauwd, want, “de spanning werd langzaam opgebouwd met verschillende inleidende praatjes (onder andere van de ESTEC directeur Franco Ungaro en Detlef Koschny die de wetenschapplijke planning van Rosetta leidde), waarna werd doorgeschakeld naar ESOC, het controlecentrum van ESA in Darmstadt (Duitsland), om live de gebeurtenissen rond de landing te volgen.”
Verlossend piepje
“En toen ontstond er een lichte verwarring. Want op het programma stond 16.35 verwachtte landing op het oppervlak. Wat echter niet helemaal duidelijk in het programma stond, was dat het signaal er dan nog 28 minuten over zou doen om de aarde te bereiken, dus door velen was 16.35 geïnterpreteerd als het moment van het verlossende piepje.”
“Niets bleek minder waar, dus toen begon het grote wachten, “hoever zijn we al?”, “is het inderdaad 28 minuten?”, “zou Philae wel op tijd geland zijn?”. U kunt zich de vragen voorstellen. Er werd druk afleiding gezocht in het eten van komeetijs en het checken van Twitter en Facebook. Rond een uur of 17.00 werd het langzaam aan steeds stiller en concentreerde iedereen zich op de beelden vanuit ESOC.
En om 17.03, inderdaad precies 28 minuten na de verwachtte landing kwam het verlossende signaal! Touchdown! Philae was geland! Champagne!”
Hij zit niet vast…..
Halverwege de champagne bleek het echter toch nog niet zo zeker dat Philae inderdaad op de komeet stond. Philae had inderdaad het contact met de komeet gemeten, maar had ook doorgestuurd dat behalve het duwraketje, ook de harpoenen niet waren afgeschoten. Dus Philae zat niet vast. Met dit in mijn achterhoofd begon ik toch maar aan mijn presentatie over kometenonderzoek in Nederland en waarom Rosetta zo’n belangrijke missie is.
Nu, 24 uur later is Philae echt geland! Als eerste op een komeet! Wel drie keer! Op zijn zij weliswaar, maar alles werkt, dus dat mag de pret niet drukken. Inmiddels is er ook weer een persconferentie geweest, dus weten we weer iets meer van wat er nu gebeurd is in de afgelopen 24 uur.
Op zijn zij tegen rotswand
Philae ligt dus op zijn zij, met een pootje in het luchtledige en twee op de komeet, naast iets wat op een rotswand lijkt. Die rotswand leidt er helaas toe dat Philae minder zon krijgt om zijn batterijen op te laden dan gehoopt, anderhalf uur in plaats van zes tot zeven. Door de harpoenen alsnog proberen af te schieten kan Philae wellicht alsnog op zijn pootjes terecht komen, maar dit is een laatste strohalm. Allereerst kost dit veel energie en dat is er nu niet en daarnaast kan het afschieten ook tot gevolg hebben dat Philae alsnog weer lost komt. En dat is natuurlijk ook niet de bedoeling.
We weten dat Philae drie keer landde door data van het ROMAP instrument en van het landingsgestel. De eerste keer landde hij met een snelheid van zo’n 1 meter per seconden. En we weten ook precies waar, door het combineren van beelden van de OSIRIS camera met metingen door het MUPUS instrument. Toen stuiterde hij weer door met een snelheid van ongeveer 38 centimeter per seconde. Een stuiter die ongeveer twee uur duurde, waarin Philae een kilometer aflegde. De richting van deze stuiter is echter nog niet bekend. De tweede stuiter die hierop volgde had een snelheid van slecht 3 centimeter per seconde en duurde maar 7 minuten.
Geland op alle drie tegelijk?
De conclusie van Stefan Ulamec, het hoofd van de landermissie: “De beslissing over de landingsplaats was een langdurig proces dat resulteerde in drie kandidaten, en nu zijn we misschien wel op alledrie geland. Maar naar alle waarschijnlijkheid wordt Philae de komende dagen door de camera’s aan boord van Rosetta wel gevonden.”
In de tussentijd doet Philae zoveel mogelijk metingen met zijn statische instrumenten (SESAME, MUPUS, ROMAP). De bewegende instrumenten (zoals de boor) blijven voorlopig nog even in de wachtkamer, om niet per ongeluk Philae alsnog los te schudden.
Ondanks dat dit betekent dat het instrument waar ik het meest in geïnteresseerd ben (COSAC, dat afhankelijk is van de boor en organische moleculen kan meten) het voorlopig niet doet, lijkt mij de missie hoe dan ook geslaagd. Er is geland op een komeet en we krijgen geweldige gegevens terug.”
Inge Loes ten Kate (UU) onderzoekt organisch materiaal van andere hemellichamen, van Mars tot Chury
