Excellent HBO in de praktijk
Deze rapportage is verschenen in een inspiratiebundel ter gelegenheid van het afscheid van Johan Sevenhuijsen als Directeur Onderwijs & Kwaliteit en Concernstrategie van Hogeschool Rotterdam. Collegevoorzitter Ron Bormans wijst er in deze publicatie op, dat juist Sevenhuijsen “met zijn kathalyserende rol om op beleidsmatig en bestuurlijke vlak” deze honoursontwikkeling mogelijk hielp maken “waardoor deze uitdagende kansen voor Rotterdams Talent mogelijk zijn geworden.”
Eigen invulling
Bormans ziet belangrijke winstpunten en nieuwe kansen en uitdagingen uit deze ontwikkeling voortspruiten. “Er is gezocht naar een eigen invulling van honoursonderwijs: gericht op excellentie in de beroepsuitoefening, liefst in de Rotterdamse context. Die visie sluit goed aan op het Rotterdams Onderwijsmodel (ROM), waarin de wisselwerking tussen onderwijs en praktijk al een centrale plaats had ingenomen.”
“Als we terugkijken op deze curriculumvernieuwing, de professionalisering van docenten en de disseminatie van kennis over de verworven inzichten, dan valt op hoe succesvol het programma ‘Excellentie in het hoger onderwijs’ is geweest. In korte tijd is mede dankzij het Sirius Programma een onderwijsvernieuwing gerealiseerd, waar inmiddels meer dan negen procent van alle studenten van Hogeschool Rotterdam aan deelneemt. Een groeiend aantal docenten heeft zich ontwikkeld tot HP-assessor of tot ervaren HP-docent via speciaal daarvoor ontwikkelde professionaliseringsmethoden. Een ongekend succes waarmee de hogeschool een van de koplopers is binnen het Sirius-netwerk.”
In de inspiratiebundel komen elf studenten naar voren die hun ervaringen en lessen delen en waaruit conclusies getrokken worden voor de verdere vormgeving van het onderwijsbeleid en curricula. Enkele van de interessante punten van aandacht daarbij uit de bundel leest u hieronder. De bundel zelf vindt u in zijn geheel hier.
Hoe word je multidisciplinair?
De I-Labs worden praktisch altijd door multidisciplinaire teams van studenten uitgevoerd. Maar hoe lukt het studenten om de verschillen tussen de disciplines te overbruggen en gezamenlijk tot werkbare resultaten te komen? Vertrouwen en communicatie zijn twee sleutelwoorden hierbij: ”Door iedereen te vertrouwen op de kennis uit zijn eigen vakgebied. Iedereen evenveel inbreng te geven”, zegt een student (Amelie Bos).
Verder wordt het van belang gevonden elkaar beter te leren kennen in het team: “In het I-Lab hielp het heel erg dat we begonnen zijn met elkaar eerst te leren kennen. Met elkaar in gesprek te gaan, maar vooral de presentaties van professionals bij te wonen en dit vervolgens te bespreken.” In een ander team was het goed om “eerst te bespreken waar de kwaliteiten en expertises van de verschillende disciplines liggen. Op die manier kan je sneller vragen doorschuiven of juist naar je toe trekken om zo de vaart in een project te houden en discussies begrijpelijk te houden” (Jan Okkerse).
Soms komen praktische tips naar voren, zoals: “Om te voorkomen dat we elkaars onderzoeken niet begrepen, maakten we regelmatig samenvattingen en bespraken we deze tijdens brainstormsessies. Zo konden we elkaar goed van feedback voorzien en ook unieke ideeën opdoen. Vooral veel praten en uitleggen hoe ik dingen zag en luisteren naar de anderen hoe zij iets zagen.” Het gezamenlijke doel is ook een bindende factor, zoals een student aangeeft: “Wat voornamelijk hielp, was dat we één doel hadden.”
Studenten geven aan dat het multidisciplinaire werken voor hen bijzondere voordelen heeft gehad, zoals de ervaring er samen, met de verschillende disciplines, uit te komen: “De verschillende inzichten en expertises die bij elkaar komen zijn geweldig.” En: “Er is een enorme meerwaarde in het samenwerken met andere disciplines doordat je die disciplines leert kennen. Dit heeft twee duidelijke voordelen, ten eerste leer je de ander begrijpen waardoor communicatie over grensvlak-onderwerpen makkelijker wordt. Ten tweede leer je op welke manier de andere discipline werkt en pas je je eigen werk zo aan dat het met zo min mogelijk hobbels over te dragen is. Beide eigenschappen zijn in het werkveld onmisbaar naar mijn idee” (Maurice Sammels).
Maximale uit jezelf halen
Door docenten wordt in een assessment beoordeeld of studenten in de I-Labs een excellente prestatie hebben geleverd. Maar zien studenten het zelf als excellentie? Sommigen aarzelen: “Ja en nee. Ik zou het niet excellent willen noemen omdat ik van mening ben dat iedere HBO-student dit zou moeten kunnen. Maar aangezien dat blijkbaar niet ‘standaard’ is, zeg ik toch ja.”
Een andere studente zegt dat ze denkt een excellente prestatie te hebben geleverd omdat “ik mijn groei gedurende het programma heb kunnen aantonen. Dit heb ik kunnen aantonen omdat ik mij bewust ben geweest van mijn eigen handelen en goed voor mijzelf heb gere?ecteerd, waar sta ik nu en wat wil ik bereiken” (Shannon Stigter). Of ze vinden het eigenlijk normaal wat ze gedaan hebben: “Ik zie mijn manier van presteren als normaal, omdat ik geloof dat je altijd het maximale uit jezelf moet halen, ongeacht de opdracht. Ik vind het dus moeilijk te zeggen of ik echt iets ‘excellents’ heb gepresteerd. Ja, in vergelijking met andere studenten is het excellent geweest.”
Het gevoel van excellentie kan ook pas aan het eind van de studie komen: “Ja, vooral tijdens mijn afstuderen. Dit heb ik in een andere setting gedaan dan normaal. Met veel minder begeleiding en een groter en complexer project.” Of de excellentie zit meer in het samenwerken in een multidisciplinaire groep: “De leercurve zat veel meer in het leren samenwerken met de andere disciplines. Niet zozeer in de opgave.” (Maartje Brand).
Eén student refereert aan het motto ‘Overtref jezelf’ van de hogeschool: “Ik heb mijzelf overtroffen door aan het honoursprogramma deel te nemen. Ik heb het tijdens de opleiding niet altijd makkelijk gehad, maar ben wel de uitdaging voor mijzelf altijd blijven opzoeken. Ik verleg graag mijn eigen grenzen, wat ik niet veel andere mensen om mij heen zie doen, jammer genoeg” (Noy Barens).
