Ontdekkingsreis door Duitsland
Duitsland en de Duitse economische, culturele en maatschappelijke elite kennen Nedelrand vaak verrassend slecht. ‘Locker’ zijn wij, Linda de Mol, kaas en tomaten, havens en caravans. Maar het gaat omhoog, dat besef en kennisniveau. “Door een aantal buitengewoon succesvolle initiatieven hebben de handelsbetrekkingen een fikse impuls gekregen,” schrijven Van der Touw, Hans de Boer en Ineke Dezentjé in deze Duitsland Agenda. Zij noemen met nadruk de Hannover Messe van april 2014 met Nederland als partnerland.
Nu moet alles er op gericht worden dit te versterken, intensiveren en duurzaam te maken. Daarin speelt de kennissector een cruciale rol, want de ambities zijn onder meer:
“- Aanpak van het tekort aan technisch personeel op korte termijn door middel van bedrijfsinterne bijscholing.
– Structurele samenwerking tussen Nederlandse en Duitse onderzoeksinstituten en tussen bedrijven en onderzoeksinstellingen in beide landen.”
Zuid-Duitsland als kans
Twee van de drie focusthema’s van de Agenda zijn expliciet “groepskwalificatie” en “technologie en kennistransfer”. Bij de handelsbevordering wil men met name de topsectoren Agri, Energie, Hightech en Logistiek aanzienlijk versterken in hun oriëntatie op de kansen in Duitsland. Men stelt vast dat met name in het toonaangevende Zuiden van de Oosterbuur met deelstaten Hessen, Baden Württemberg en Beieren ons land vaak nog weinig is doorgedrongen met kennis, kunde en netwerk.
Een spannend voornemen in dit verband van de Duits-Nederlandse Handelskamer (DNHK) van Van der Touw is een gezamenlijke digitaliseringsagenda van Duitsland en Nederland. Kanselier Merkel diende recent in Brussel al een groot inhaal- en investeringsplan op dit punt in.
Nederland is op dit terrein Duitsland flink vooruit met organisaties als SURF en Wifi-ontwikkeling, dus zo’n agenda is voor HO, R&D en bedrijfsleven in ons land een boeiend initiatief. Daarmee zijn het Duitse thema ‘industrie 4.0’ en Smart Industry aanpak in ons land meteen sterk te verbinden.
De agenda bevat wel een wezenlijke waarschuwing. Veel acties vanuit ons land bij de Oosterburen mislukken schielijk. “Voor succesvolle bewerking van de Duitse markt is contact alleen niet genoeg. De ervaring leert dat activiteiten in Duitsland vaak stuklopen op gebrek aan marktkennis.”
Gevoel voor Duitse cultuur, taal en zeden
Zichtbaarheid van Nederlandse bedrijven, kennis en innovaties is dus niet genoeg. Begrip voor, kennis van en Fingerspitzengefühl voor de Duitse cultuur, taal en zeden zijn zeer nodig bij Nederlanders en hun organisaties. Hier is een ‘Alfapact’ bij het ‘Techniekpact’ zeer nuttig en zou deel van de Duitsland Agenda 2015-2017 moeten zijn.
Bij de beroepskwalificatie doet deze Agenda concrete voorstellen om de knowhow van onder meer het duale beroepsvormingsstelsel te koppelen aan het BOL/BBL in het MBO. De bedrijfstrainingen en hun expertise moeten ook versneld met elkaar verbonden worden, onder meer via het Platform Maak Kennis (www.maak-kennis.nl). De sectoren die volgens Van der Touw en de zijnen hier zeker relevante samenwerking kunnen vinden zijn:
– Mechatronica
– Machinebouw
– Lucht- en ruimtevaart
– Smart Industry en Industrie 4.0
– Energie
Cruciaal in de Duitsland Agenda is de inzet op technologie en kennistransfer. De opstellers leggen grote nadruk op structurele samenwerking tussen Nederlandse en Duitse onderzoeksinstellingen en kennisclusters. Omdat beide landen “een hooggekwalificeerd onderzoekslandschap” kennen met veel mogelijkheden tot vormen van samenwerking, zou juist hier een grote sprong gemaakt kunnen en moeten worden.
Creatieve industrie buiten beeld
De opstellers wijzen op de kracht van het toegepast onderzoek bij GTI’s, TTI’s, TNO en Wageningen, maar zien (nog) niet het hier aanwezige potentieel van het praktijkgerichte HBO-onderzoek. Dat Duits MKB met topsectoren in ons land zou gaan samenwerken is bijvoorbeeld een suggestie die niet erg kansrijk lijkt. Het MBK in eigen land blijft al opvallend vaak buiten beeld bij de topsectoren, op die bij de creatieve industrie na.
Die laatste sector is sowieso stiefmoederlijk in beeld in de Duitsland Agenda. Ten onrechte, want juist op dit terrein kan ons land in Duitsland veel betekenen en veroveren. Dat bleek al op de Hannover Messe en uit de opmerkelijke successen op cultureel en mediaterrein van Johan Simons in München tot games en televisieformats.
