Oudste route naar Europa?
Een groot internationaal team onder leiding van professor Darrel Maddy van de Universiteit van Newcastle voert in het westen van Turkije een groot, langdurig onderzoeksproject uit om ouder rivierlopen te reconstrueren. In het team zitten wetenschappers van onder meer de UTwente, Wageningen, UU en de VU, samen met wetenschappers uit het Verenigd Koninkrijk en Turkije.
Oudste artefact in Turkije
De vondst van een stenen werktuig van 1,17 tot 1,24 miljoen jaar oud in de sedimenten van een oude bedding van de Gediz rivier bewijst volgens de wetenschappers dat de homo erectus al veel langer in Turkije woonde dan tot nog toe was aangetoond. Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in de Quaternary Science Review.
Doel van het onderzoeksteam is om gegevens te verzamelen om het klimaat en de tektonische activiteit van afgelopen twee miljoen jaar te reconstrueren. Tom Veldkamp van de faculteit ITC van de Universiteit Twente is al ruim tien jaar bij dit project betrokken: “Het was heel bijzonder om dit gereedschap te vinden in een verlaten rivierbedding. Het gaat om een door mensachtigen gemaakt stenen werktuig. Dit is het oudste, goed gedateerde menselijke artefact dat tot nu toe is gevonden in Turkije.”
De migratie van onze voorouders
Er zijn al eerder werktuigen gevonden, maar doorgaans is het niet mogelijk om de absolute ouderdom ervan te bepalen. Bij dit artefact kon dat wel: “We konden heel precies een datering vaststellen aan de hand van lavastromen die destijds de rivier hebben afgedamd. Ze laten zien dat de sedimenten waarin het gereedschap is gevonden tussen de 1,17 en 1,24 miljoen jaar geleden zijn gevormd. Deze dateringen vormen voor het eerst onomstotelijk bewijs dat er al veel eerder mensen in West Turkije woonden dan tot nu toe kon worden aangetoond.”
Met de vondst van het werktuig kan de migratie van de vroege mens met groeiende nauwkeurigheid worden gereconstrueerd. Veldkamp: “We kunnen hiermee de verspreiding van onze voorouders en de oorsprong van de eerste Europeanen beter begrijpen. Het is waarschijnlijk dat het Anatolisch schiereiland de doorgang was die onze voorouders van Azië naar Europa heeft geleid. De vindplaats van het werktuig ligt minder dan 200 km van de Bosporus, waarlangs de mens waarschijnlijk naar het Europees vasteland is overgestoken.”
