Stamcel doorbraak een feit
”Een zo’n grootschalig en gedetailleerd onderzoek op al de moleculaire niveaus van de cel is niet eerder uitgevoerd”, vertelt Heck, hoogleraar Biomoleculaire Massaspectrometrie en Proteomics.
“Ons team heeft de herprogrammering van huidcellen tot stamcellen op 21 tijdspunten in kaart gebracht met zes complementaire analysetechnieken. Daardoor hebben we nu voor iedere stap in het proces precies in beeld welke combinatie van genen, RNA en eiwitten een rol spelen. Ik denk dat je kunt stellen dat we hierdoor de herprogrammering van de cel gekraakt hebben.”
Fuzzy-klasse ontdekt
Voor het onderzoek hebben specialisten uit Canada, Australië, Zuid-Korea en Nederland hun expertises samengebracht. Zij hebben daarbij een nieuw type stamcel ontdekt, de zogenaamde ‘fuzzy’ of F-klasse stamcel. Dit type is gemakkelijker, goedkoper en sneller te reprogrammeren dan de ‘traditionele’ stamcellen.
Bovendien heeft de F-klasse stamcel unieke eigenschappen. Hierdoor kunnen uit deze stamcellen mogelijk cellen ontwikkeld worden die niet noodzakelijk voorkomen in de mens, maar die wel veiliger en efficiënter te gebruiken zijn voor onderzoek naar medicijnen en voor de behandeling van verschillende ziekten.
Stamcellen worden nu al gebruikt voor de behandeling van leukemie. De stamcellen vormen dan een nieuw afweersysteem dat gezonde bloedcellen aanmaakt en uitgeroeide kwaadaardige cellen vervangt. Deze stamcellen worden nu nog gehaald uit het beenmerg of bloed van een geschikte donor.
In principe zouden stamcellen ook ingezet kunnen worden voor de behandeling van veel andere ziekten, omdat zij kunnen uitgroeien tot allerlei verschillende cellen. Bijvoorbeeld voor de Ziekte van Parkinson door beschadigde zenuwcellen in de hersenen te vervangen of voor het repareren van de schade na een hartinfarct door stamcellen te reprogrammeren tot hartspiercellen.
