Nieuw etiket voor studieschuld?
De terminologie van ‘sociaal leenstelsel’ is de voorbije periode blijkbaar te zeer beladen geraakt en daarom zouden VVD, PvdA, D66 en GroenLinks hun SF-hervorming anders en nieuw willen ‘framen’. Met het etiket ‘studievoorschot’ zou men uitstralen, dat de jongeren gedurende hun studie vanuit de collectieve middelen een financiële tegemoetkoming ontvangen in de vorm van een ‘lening onder prettige voorwaarden’.
Blaadje geleend bij Blair?
De student kan dus met een gerust hart zich wijden aan onderwijs en vorming, want de voorwaarden bij die lening worden als heel redelijk en ‘zacht’ gepresenteerd, onder meer door de extra tegemoetkoming voor jongeren uit de laagste inkomens. Na de studie moet de alumnus het zo ontvangen voorschot uit de collectieve middelen over een lang uitgerekte periode gaan terugbetalen. Eigenlijk is het ‘studievoorschot’ in deze manier van redeneren een soort krediet, een uiting van vertrouwen van de verstrekker in de toekomstige capaciteiten van de ontvanger van het voorschot.
Bij de introductie van de zeer forse collegegeldverhogingen – tot een verdrievoudiging – door de Labour-regering van Tony Blair is deze ‘framing’ ook al eens gebruikt. Daar werd gesteld, dat de student die hoge retributie via een soort ‘collegegeldkrediet’ kon opvangen. Dat was ook een voorschot, dat mensen na hun studie konden afbetalen. De Britse regering verruimde er zelfs de systematiek van de studieleningen voor. Nietemin leidde deze ingreep tot een merkbare terugval van de aanmeldingen voor het hoger onderwijs in de eerste fase na de introductie.
Of bij DWARS?
Er is nog een andere mogelijkheid waarom deze nieuwe ‘framing’ aantrekkelijk zou kunnen zijn. De term ‘studievoorschot’ komt uit de koker van DWARS, de jongerenorganisatie van GroenLinks, die zich nu openlijk keert tegen de deal die de eigen partij met de coalitie zou willen sluiten.
Zelf beschrijven zij hun alternatieve opzet voor de basisbeurs en het leenstelsel zo: “De jongeren van GroenLinks hebben een alternatief: het Studievoorschot. Dit is een collectieve lening die wordt afbetaald via de belasting. Alle studenten krijgen per maand een voorschot om te voorzien in hun levensonderhoud. Als zij een baan vinden, komt er een extra heffing op hun inkomen, waarmee zij dit geld naar draagkracht terugbetalen.”
De voorzitter van DWARS lichtte dit vorig jaar nader toe en zei: “Wij hebben een realistisch en sociaal alternatief voor het leenstelsel in de vorm van het Studievoorschot. Wij gaan ons uiterste best doen om ervoor te zorgen dat jongeren ook in de toekomst nog kunnen blijven studeren, ongeacht de financiële situatie van hun ouders.”
Over het nu gesloten akkoord is de huidige voorzitter Hugo van Halder kort en bondig: “De invoering van een leenstelsel was, is en blijft een buitengewoon slecht idee. Een dergelijk stelsel verhoogt de sociale ongelijkheid en verlaagt de toegankelijkheid van het Hoger Onderwijs. Daar zouden sociale partijen nooit voor moeten tekenen.”
