Jet Deetman
In haar nieuwste blog licht de minister toe, waarom verdere verhoging van de deelname aan het HO en voortgaande emancipatie en ‘volksverheffing’ eigenlijk niet meer nodig zijn. Dan wel dat deze wellicht nog wel nodig zijn, maar geen instrumentarium meer behoeven vanuit de collectieve investeringen.
Iedereen die wil kan
“Hoe je ook terugkijkt op die tijd, feit is dat met de invoering van de basisbeurs het aantal studenten verviervoudigd is. Feit is ook dat alle angstbeelden over studenten die niet meer zouden kunnen gaan studeren niet bewaarheid zijn geworden.”
“De basisbeurs heeft zijn werk gedaan, als motor voor emancipatie en toegankelijkheid. Het aantal studenten in het hoger onderwijs is verviervoudigd, meiden doen het minstens zo goed als jongens en iedereen die de capaciteiten heeft en wil kan deelnemen aan het hoger onderwijs.”
Dat de angstbeelden en zelfs gewelddadige polarisatie uit die tijd, verspreid niet in het minst door haar eigen geestverwanten van destijds, op geen enkele manier bleken te kloppen, erkent de minister nu achteraf. “Massaal protest was zijn deel toen mijn voorganger Deetman in 1986 de basisbeurs invoerde. Volstrekt onaanvaardbaar noemden de studenten het nieuwe stelsel van studiefinanciering. Oorlog was het, aldus een studentenleider. Studenten gingen zelfs over tot fysiek geweld.”
Niet iedereen te vriend
Ook erkent de minister dat sindsdien – blijkbaar door ministers als haar partijgenoten Ritzen en Plasterk en bewindslieden van haar coalitiepartner als Hermans en Zijlstra? – de investeringen in HO zijn veronachtzaamd. “Collegezalen zitten bomvol, de groei van het docentencorps is achtergebleven bij de studentenaanwas, studenten klagen over gebrek aan uitdaging. Er is, kortom, behoefte aan investeringen in de kwaliteit van het hoger onderwijs.”
Bussemaker staat dan ook in haar eigen woorden voor “een politieke keuze. Want niets hoeft ons ervan te weerhouden om nog jaren door te gaan met de basisbeurs.” Zij kiest daar niet voor en accepteert het effect dat zij daar zware kritiek voor ontvangen zal. “Dat de basisbeurs wordt afgeschaft is niet leuk voor aankomende studenten. Dat besef ik terdege. Zeker als dat gebeurt net als jij gaat studeren. Maar ook dat hoort bij keuzes maken: je kunt niet iedereen te vriend houden als je het algemeen belang nastreeft.”
Concurrent van Madonna
Het is of je Wim Deetman zelf hoort! Exact 27 jaar geleden zei hij dit tegen Max van Weezel van Vrij Nederland: “’Natuurlijk vind ik dat niet leuk. Dat zou niet menselijk zijn. Maar een minister mag zijn beleid daar niet op afstemmen. Ik moet in populariteit niet met Madonna willen concurreren.”
Het is bijna onbegrijpelijk op het eerste gezicht, dat CU en SGP Busemaker juist op dit terrein niet wilen steunen. Helemaal op zijn deetmanniaans, als een echte, calvinistische CHU-bewindspersoon van soberheid, ijver en afkeer van opsmuk zegt Bussemaker nu: “We gooien geen geld meer over de balk door basisbeurzen te verstrekken aan studenten die het niet nodig hebben.”
Niet voor niks was Deetmans favoriete foto uit de grote demo’s op het Malieveld en elders in het land die van een punkjongen met een spectaculaire hanenkam die een protestbord droeg met de tekst ‘Deetman op Defensie!’ Wie weet met welke creatieve beelden en leuzen LSVb en ISO en hun aanhang op 14 november komen.
