De dingen bij de naam noemen

Nieuws | de redactie
14 januari 2015 | "Ik ga hier even een illusie wegnemen, je kan niet over de inhoud praten zonder het over geld te hebben.” UvA-rector Dymph van den Boom ontnuchtert de bezuinigingen bij de geesteswetenschappen. UvA-HvA-voorzitter Gunning belooft samen met studenten naar Den Haag te gaan.

Op de UvA moet fors bezuinigd worden bij de geesteswetenschappen. Dit heeft tot veel onrust geleid onder studenten en medewerkers. Daarom organiseerden verontruste studenten en medewerkers een bijeenkomst samen? het College van Bestuur, vertegenwoordigd door voorzitter Louise Gunning en rector Dymph van den Boom en met  decaan Frank Vree. Het CvB beloofde aan het eind van de discussie gezamenlijk met de studenten op te trekken naar Den Haag, om er voor te zorgen dat er meer geld naar het onderwijs gaat. Zeker nu er ook geld vrij zou komen vanuit de studiefinanciering. Dan moet alleen de Eerste Kamer nog wel braaf voor het Studievoorschot stemmen.

Kapitale vergissing

Frank van Vree wilde beslist niet meegaan met de gedachte van studenten dat hier sprake is van eenzijdige bezuiniging, die zonder overleg is doorgedrukt. “Er wordt hier echt een kapitale vergissing begaan. Als faculteit boden wij 900 modules aan, waarvan de helft minder dan 10 studenten trok. In het voorjaar hebben we met iedereen die daarbij betrokken was afgesproken, dat we zouden kijken hoe we tot een rationele onderwijsprogrammering konden komen. Het is nooit de bedoeling geweest dat we 40 tot 50% minder aanbod zouden krijgen. We hebben bovendien gewoon minder studenten gekregen. Sinds 2011 zijn de studentenaantallen gedaald op onze faculteit met 15%. Dan moet je wat gaan doen.”

Louise Gunning noemt de bezuinigen daarom onomkeerbaar. “Wij hebben te maken met financiële ruimte die bepaald wordt door de keuzes die studenten maken en die wij niet kunnen beïnvloeden. Wij zitten ook met een financieel kader: het geld dat we uit Den Haag krijgen. Het geld dat we binnen kunnen halen via NWO en Europese subsidies en een heel, heel klein beetje dat we van particulieren giften krijgen, is mooi en dat kunnen we voor specifieke projecten inzetten. Dat laatste zou ik graag net als in Amerika verhonderdvoudigen, maar daar zijn de Nederlanders nog niet zo heel vrijgevig in.”

Ieder jaar groeien we

De rector liet de studenten en medewerkers weten dat dit een probleem is dat breder ligt op de universiteit. “Als je kijkt naar de UvA als geheel zijn we heel succesvol in het aantrekken van studenten, ieder jaar groeien we tussen de 5 en 8 procent. Daarvoor krijgen we vanuit Den Haag ook geld. Meer studenten betekent in elk geval meer geld. Maar als je kijkt naar het geld voor onderzoek dan is dat de afgelopen jaren het zelfde gebleven.”

“Kijk ik vanaf 2000 naar de UvA dan zie ik de inkomsten van het onderwijs stijgen en de inkomsten voor onderzoek niet. Waar we dan voor op moeten passen is dat we een universiteit worden waar we alleen mensen in huis hebben die onderwijs geven en geen onderzoek meer doen. Dat geldt voor alle faculteiten.”

“We willen als College van Bestuur een klassieke brede universiteit blijven, daar horen ook de geesteswetenschappen bij. We willen een faculteit die internationaal aan de maat is en die hebben wij hier, men doet het gewoon fantastisch. Waar kun je dan bezuinigen en wat moeten we absoluut behouden om die internationale positie te behouden? Daar moeten we dan scherp naar kijken. Dat is ook ons belang.”

Een illusie wegenemen

De studenten wilden het minder over geld hebben en vroegen het CvB of men inhoudelijk wil kiezen voor de geesteswetenschappen en haar opleidingen. Ook als deze niet rendabel zijn. Rector Van den Boom reageerde daar afwijzend op. “Ik ga hier even een illusie wegnemen, je kan niet over de inhoud praten zonder het over geld te hebben. Die twee moeten echt samen gaan. Anders gaan we met elkaar plannen maken die er prachtig uitzien en die we vervolgens niet kunnen realiseren. En dan ben je echt verkeerd bezig. Dan eindigt je plan in een desillusie.”

“Ik zit hier nu zeven jaar en het is niet zo dat we alleen maar kiezen voor opleidingen die winst maken. We hebben in alle faculteiten een zogenoemde kruisfinanciering, grote opleidingen in combinatie met kleine opleidingen, maar daar zitten ook grenzen aan. Als je aan kruisfinanciering doet, dan kan je dit volhouden tot op zekere hoogte. Die balans moeten we met elkaar zoeken.”

Niet de gemakkelijke oplossing

Frank van Vree verweerde zich tegen het verwijt, dat het alleen maar te doen is om geld. “Als dat zo was dan zouden we net – zoals ze in Groningen hebben gedaan – opleidingen gewoon opheffen, zonder discussie. Daarom hebben we juist deze discussie om het er over te hebben wat we wel en niet in stand willen houden. En natuurlijk gaat het over kleine expertise gebieden, want daar zitten de problemen. We voeren juist die discussie opdat we niet rücksichtslos hoeven te snijden. We hebben niet voor de gemakkelijke oplossing gekozen, zoals in Rotterdam, om dan maar de kleine opleidingen af te schaffen. Dat wilden we juist niet.”

Studenten vragen zich ook af of het hele allocatiemodel op de schop moet en er niet teveel gestuurd wordt op output. De rector benadrukte dat de universiteit zich dan niet meer publiekelijk zou kunnen verantwoorden. “We worden publiek gefinancierd en ik vind het dan helemaal niet gek, dat iemand die ons geld geeft ook vraagt: ‘wat doen jullie er mee? Dat kun je alleen maar doen als je het transparant maakt.”

Ook buitenwereld kijkt naar universiteit

Van den Boom meldde dat ook in het kader van het allocatiemodel er afspraken zijn gemaakt over rendementen. “Ook de buitenwereld kijkt naar de universiteit, zoals bijvoorbeeld met de Reviewcommissie. We hebben met alle universiteiten afgesproken, dat wij er voor zouden zorgen dat het rendement beter zou worden. We moeten er voor waken dat er geen excessen optreden, dat je alleen maar op bepaalde dingen gaat sturen, maar volgens mij doen we dat niet.”

Het rendement is momenteel volgens haar wel erg laag. “Jullie mogen vier jaar doen over een studie die drie jaar duurt. En ik ga het gewoon een keer zeggen, wij moeten de dingen bij de naam noemen. Nog geen 13% heeft dan zijn diploma gehaald. Ik moet ook uit kunnen uitleggen dat we met publieke financiering onderwijs verzorgen en dat we ons best doen om dat zo goed mogelijk te besteden.”

Wij zijn beter af dan Groningen

Decaan Van Vree is toch optimistisch. “De UvA heeft keuzes gemaakt voor een brede faculteit. Dat houdt in dat de geesteswetenschappen relatief meer geld krijgen binnen het allocatiemodel, omdat de faculteit veel kleine opleidingen heeft. Ik hoop dat dit zo blijft, wij zijn daarmee namelijk beter af dan onze collega’s in Utrecht, Groningen en Nijmegen.”

Tot slot roepen de studenten Louise Gunning op om zich ook in Den Haag te verzetten tegen de financiële beperkingen. “Dat doen we met alle universiteiten al een aantal jaren en dat is ook waarom we om de tafel zitten met de minister om te kijken dat het geld dat uit de studiefinanciering vrij valt wel terug komt in het hoger onderwijs. Anders verdwijnt dat geld elders. Dus daar staan we aan dezelfde kant, daar gaan we samen voor knokken.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK