Dijkgraaf vreest sluipmoord
Er is grote onrust in de academische wereld over de Wetenschapsvisie van OCW en de plannen die daaruit voort moeten vloeien. Eerder verzetten de Spinozalaureaten zich bijna unaniem tegen de voorgenomen herstructurering van NWO.
Unieke afvoerput
Onder hen ook Robbert Dijkgraaf, die in zijn column in het NRC nog eens uitlegt waarom. “Ondanks mondiale druk en afnemende financiën heeft de Nederlandse wetenschap een uniforme hoge kwaliteit weten te bewaken. Wat is het geheim? Een cruciale succesfactor is de sterke onderlinge verbondenheid, de vermaledijde overlegcultuur en poldermentaliteit, die iedere dag wordt beleden in talloze grauwe vergaderzaaltjes met slechte koffie in plastic bekertjes. Het vergadercircuit is een eindeloze bron van frustratie en een afvoerput van energie, maar het geeft wel een unieke coherentie aan ons land.”
Deze reactie is zeker opmerkelijk, omdat Dijkgraaf niet alleen in Rotterdam aanwezig was bij de lancering van Bussemakers Wetenschapsvisie, maar daar ook het woord voerde over het belang daarvan. Kort daarvoor sprak hij tijdens het Gala van de Wetenschap in Amsterdam en prees daarbij de aanzet in die visie om de samenleving meer te betrekken bij de discussies in de wetenschap.
Verstand van zaken
De unieke coherentie die de wetenschapsbeoefening in ons land zo sterk maakt, is ook terug te vinden in NWO, onderstreept Dijkgraaf nu. “De bijzondere aard van de Nederlandse wetenschap heeft zich belichaamd in NWO, waar de disciplines traditioneel goed zijn georganiseerd. Juist omdat beslissingen over onderzoeksgelden door collega’s met verstand van zaken worden genomen, is de kwaliteit internationaal gezien zo hoog.”
Die hoge kwaliteit wordt met de kanteling van de organisatie bedreigd, vindt Dijkgraaf. Juist de sterke rol van academici zelf in het bestuur van NWO, zorgt voor een waarborging van de hoge kwaliteit. Dat ook in het bestuur van NWO zelf twijfel leeft over de koers, blijkt uit het opstappen van Spinozalaureaat Bert Meijer van de TUe uit het NWO-bestuur.
Doorgeschoten opzet
De kritische opvattingen in de academische wereld zorgen er nu ook voor dat de VSNU haar houding ten aanzien van de Wetenschapsvisie herziet. Hoewel de universiteitenkoepel zich nog altijd schaart achter de plannen om NWO te herstructureren noemen zij de plannen van Koos van der Steenhoven “op belangrijke onderdelen doorgeschoten.”
Minister Bussemaker nam voor de kerst nog uitgebreid de tijd in te gaan op columnisten uit de wetenschap die met forse kritiek op haar Wetenschapsvisie kwamen. “Het wordt me toch echt te gortig als wetenschappers een loopje nemen met de waarheid,” stelde de minister in reactie op columns van onder meer Vincent Icke en Jaap de Kleijn.
