Merkels “Big Bang”

Angela Merkel doet tussen haar geopolitiek en Europees crisismanagement de lange termijn strategie voor de Duitse kennissector en economie er ook nog bij. Een noodsignaal uit die kring over de wereldwijde ontwikkelingen rond big data en het internet of things heeft de Kanzlerin in de aanloop naar de Hannover Messe over deze thema’s doen ingrijpen.

Seinen op rood

Zij organiseerde eerder deze week een ‘Spitzengespräch’, volgens anderen een crisistopberaad over de samenwerking van de drie triple helix partijen bij het bepalen van data-standaarden voor kennisdeling. Grote Duitse bedrijven zijn zich gaan aansluiten bij het platform ter zake dat in de USA wordt opgezet, het IIC. Daar hebben ondernemingen als Google, Apple en andere Silicon Valley partijen zich aaneengesloten om datadeling onderling te gaan standaardiseren. Bosch en Siemens voelden zich al genoodzaakt hierbij in te stappen.

Merkel signaleerde dat elders in de Duitse industrie, wetenschap en hoger onderwijs de seinen nu op rood sprongen. De strategie om met de kennis- en datagedreven Industrie 4.0 ook nu wereldwijd leidend te zijn als innovatieland dreigde Duitsland uit de handen te glippen, zo werd de Kanzlerin gewaarschuwd. En dit raakt de kern van haar lange termijn beleid, zoals zij die op de Hannover Messe 2014 in haar openingsrede in antwoord op die van Mark Rutte uiteenzette.

Merkel riep daarom dinsdag 17 februari de topmensen van de industrie, kennissector en ministeries met haar bewindslieden bijeen. De uitkomst hiervan wordt door onder meer de elektronicaindustrie een “Big Bang” genoemd: de oprichting van een ‘Industrial Data Space’. Dit wordt een internationaal toegankelijke dataruimte, waarin bedrijven en partijen uit de kennissector hun kennis en data kunnen uitwisselen op basis van gevalideerde standaarden en publieke bescherming.

Scepsis na NSA-affaire

Hierbij is men niet afhankelijk van de nukken of belangen van Amerikaanse ondernemingen en overheden, die in Duitsland na de NSA-affaire ernstige scepsis en zorgen oproepen. Merkels eigen ‘CDU-mobieltje’ werd immers ook afgetapt vanuit een mansarde op het dak van de Amerikaanse ambassade in Berlijn direct naast de Brandenburger Tor!

Trekker voor dit nieuwe triple helix initiatief is de wetenschapskoepel Fraunhofer Gesellschaft. Haar president, professor Reimund Neugebauer, zei hierover onder meer: “Data zijn ‘das Lebenselixier’ van elke onderneming. Een betrouwbare en veilige toegang tot informatie en kennis is een kernpunt voor de economische en maatschappelijke toekomst. De ‘verknoopte dataruimte’, zoals wij die plannen, moet bijdragen aan een doeltreffender en doelmatiger waardeschepping in alle wezenlijke sectoren.”

Minister Johanna Wanka van Onderwijs en Onderzoek leidde namens Merkel het topberaad. Zij concludeerde: “Samen willen wij de instrumenten ontwikkelen waardoor zoveel mogelijk bedrijven met succes aan de digitale industrierevolutie kunnen meedoen. Onze economie in Duitsland en in Europa moet de greep op de eigen data behouden. Tegelijk behoeft juist het MKB een ‘geschützten Raum’, waarin men data naar zelf afgesproken regels met elkaar kan delen en uitwisselen.” Zij onderstreept de decentrale aanpak via zo’n triple helix opzet, om de kansen die Industrie 4.0 biedt voor zoveel mogelijk bedrijven en bedrijfjes open  te stellen. 

De vierde industriële revolutie benutten

Haar EZ-collega Machnig legde daarbij de uitdrukkelijke verbinding tussen de kennissector en –partijen en die in de industrie. “De digitalisering van de economie is een centrale, sociale en politieke uitdaging voor ons land. Industrie 4.0 is voor ons als ‘Standort’ van productie van uitzonderlijke betekenis. Ons doel is de kansen van deze vierde industriële revolutie consequent te pakken.”

“De oprichting van een ‘Industrie- und Wissenschaftskonsortium’ voor de referentiearchitectuur, standaardisering, databeveiliging en dergelijke is hier een belangrijke stap vooruit, die toont dat de economie, wetenschap en politiek samen ‘an einem Strang ziehen’.”

Wissenstag 17 april

Het hele themacomplex van de samenwerking, kansen, best practices en uitdagingen voor de toekomst van de Industrie 4.0 – in ons land ook wel Smart Industry genoemd – in de vorm van slimme, strategische samenwerking in de triple helix vormt de inhoud van de Wissenstag die ScienceGuide op de Hannover Messe 2015 organiseert op 17 april aanstaande.

Partners daarbij zijn het Platform Bèta Techniek, FOM, De Hanzehogeschool, Universiteit Utrecht, Universiteit Maastricht en Brightlands. U bent van harte uitgenodigd zich hier als partner bij aan te sluiten en als deelnemer aan de Wissenstag bij te dragen aan de discussies en uitwisseling van ideeën, initiatieven en best practices.