Toch minder geld voor onderzoek
Het Rathenau Instituut stelt jaarlijks op verzoek van de ministeries van OCW en EZ vast hoeveel geld er wordt besteed aan onderzoek en innovatie. Het zogeheten TWIN-overzicht (Totale investeringen in Wetenschap en Innovatie) laat zien langs welke wegen er welke investeringen worden gedaan.
Drie routes van uitgaven
Er zijn drie routes waarlangs de ministeries geld kunnen besteden aan wetenschappelijk onderzoek en innovatie. Het grootste deel gaat als directe financiering naar universiteiten, organisaties als NWO en KNAW, onderzoeksinstituten en bedrijven. Deze directe uitgaven voor R&D tellen op tot 4,8 miljard euro in 2015.
Als tweede zijn er de directe uitgaven voor innovatie, zoals subsidies voor een duurzame veehouderij. Dat bedrag wordt voor 2015 geschat op ongeveer 137 miljoen euro. De derde categorie zijn de indirecte bestedingen in de vorm van belastingvoordelen voor bedrijven die aan onderzoek doen. Daarvoor wordt dit jaar iets meer dan €1 miljard uitgetrokken.
Hoewel het regeerakkoord en daaruit voortvloeiende begrotingsafspraken voorzien in intensiveringen van zo’n 250 miljoen euro, gaat de totale som de komende jaren omlaag. In 2019 is er €4,5 miljard beschikbaar voor R&D, €89 miljoen voor innovatie en €931 miljoen voor indirecte steun, waarmee het totaalbedrag op iets meer dan €5,5 miljard komt.
Input voor Wetenschapsvisie
Dat is een daling van een half miljard ten opzichte van de investeringen in 2015 die in alle drie de ‘routes’ is terug te vinden. “De directe uitgaven voor innovatie en de indirecte fiscale steun zullen sterker dalen ten opzichte van de prognose in het overzicht van vorig jaar. Maar dit wordt gecompenseerd doordat de daling van de directe uitgaven voor R&D juist minder sterk is.”
OCW reageert een tikje gestoken op de nieuwste data vanuit Rathenau: “Dit kabinet investeert in onderzoek en innovatie. Op dit moment is dat ongeveer €6 miljard per jaar. Het regeerakkoord van 2012 en de begrotingsafspraken leveren nog in deze kabinetsperiode intensiveringen in wetenschap op van €150 miljoen per jaar op.”
Bussemaker wijst er op dat “uit de voorlopige Rathenau cijfers blijkt, dat de publieke investeringen in R&D hoger zijn dan het EU-gemiddelde. Het zijn vooral de private investeringen in Nederland die achterblijven. Er ligt dus vooral een uitdaging in het uitlokken van meer private investeringen.”
Aflopende subsidies
De dalende trend die Rathanu laat zien noemt OCW een min of meer logisch effect, want het feit, “dat de voorlopige cijfers van het Rathenau Instituut toch lijken te wijzen op dalende investeringen komt doordat verschillende subsidies (zoals FES en innovatiesubsidies) volgens afspraak aflopen.”
“In plaats daarvan zijn fiscale regelingen in het leven geroepen die op termijn meer private investeringen zullen uitlokken. Die zijn niet allemaal opgenomen in de voorlopige Rathenau publicatie,” meldt OCW. Die beoogde beweging in de R&D-investeringen was een onderdeel van de bezuinigingen in het Regeerakkoord van VVD en PvdA en het Rathenau Instituut laat nu feitelijk zien dat wel de inperking daarin, maar nog niet de expansie die deze zou bewerkstelligen zichtbaar is.
Normaal gesproken komt het Rathenau Instituut pas in april naar buiten met de investeringscijfers, maar omdat er in februari een Algemeen Overleg is in de Tweede Kamer over onder meer de Wetenschapsvisie 2025 van het kabinet, is besloten tot een voorpublicatie over te gaan om inzicht te geven in de financiële context van het wetenschapsbeleid in de komende jaren.
Het volledige overzicht zie u hier
