Vouchers “desastreus voor kwaliteit”
In de chique Senaatszetel werd met vuur gedebatteerd tussen liberalen en minder liberalen en ook tussen liberalen en particulieren. Scherpst waren de verschillen tussen D66-lijsttrekker en HBO-voorman Thom de Graaf en de aanbieders van commerciële opleidingen, verenigd in de NRTO. Hun woordvoerder Ria van ‘t Klooster riep de LSVb op hun ideaal van ‘flexstuderen’ te realiseren dor dan ook ‘flexbekostiging’ te omarmen. Vouchers, studieleningen, crowdfunding en scholarships zouden in combinaties veel beter werken dan “dit verouderde stelsel dat jullie gevangen houdt in een uniforme financiering.”
Kwaliteit omlaag in Zweden
Thom de Graaf ging er hard tegenin, ook al zijn heel wat van de bekostigde hogescholen tevens lid van de NRTO met hun commerciële aanbod-afdelingen. “Een typische VVD-stelling,” schamperde hij. “Maak het commercieel, zet er marktwerking op en alle problemen worden bij toverslag opgelost.” De ervaringen in Zweden wezen in een andere richting, betoogde De Graaf.” Het experiment met vraagfinanciering had daar geleid tot grote narigheid. “Het verliep desastreus. De kwaliteit ging omlaag, omdat men rendementen moest verhogen.”
Dit zou ook in ons land gebeuren als vraagfinanciering de norm werd. De particuliere opleidingen volden volgens De Graaf nu al niet aan de strenge normen die kwalitatief aan het HO-aanbod worden gesteld vanwege de publieke taak en verantwoording voor de bekostiging. “De aanpak en commerciële opzet leiden tot een laag rendement, bij de opleidingen die vanuit de NRTO-branche worden aangeboden is deze niet hoger dan 5 tot 10%.”
Publiek belang
Van ’t Klooster stelde hier tegenover, dat hun rendement zelfs 80% is. Zij benadrukte dat haar deelnemers modules en cursussen willen, flexibel aangeboden en ingericht. Vandaar dat maar weinigen een complete opleiding afronden en zo gezien het rendement juist heel hoog is.
Dit vond Thom de Graaf “allemaal prima natuurlijk als men af en toe een module wil doen. Maar de publieke bekostiging en het publieke belang richt zich op complete diploma’s die gevalideerd zijn en op de arbeidsmarkt van belang worden geacht. Daar hebben we in ons land helemaal geen probleem dat via vraagfinanciering of marktwerking opgelost zou moeten worden.”
Hij verweet ‘de particulieren’ daarbij op een reeks cruciale elementen weg te lopen voor verantwoording van geleverde kwaliteit en prestaties. “Er komt van hun kant geen transparantie over de gegevens, de studieresultaten. De onderwijs-cao wordt bij de private instellingen niet toegepast en het zou mooi zijn als ook zij hun hun tentaminering en examinering ‘Vreemde ogen dwingen’ zouden toepassen.”
Infantiel en socialistisch
VVD-HO-woordvoerder ‘van de overzijde’ van de Senaat stelde hier tegenover, dat het huidige systeem van HO-bekostiging “infantiel en socialistisch is.” Omdat hier de aanbodfinanciering domineert zijn maatregelen voor rendementsverhoging doorgevoerd “als het BSA, het opjagen van studenten door de studie, geen ruimte voor ‘terugkomstudies’ voor alumni.” De student acht hij hiervan de dupe. Deze zou beter zelf het ‘publieke geld’ kunnen inzetten voor de eigen studieplannen en – ambities, via het model van leerrechten-bekostiging en vouchers.
“Ik zou zeggen als student: ‘Geef mij dat geld maar, doe die bekostiging mijzelf liever’.” Even leek Duisenberg vergeten dat hij met zijn geestverwanten – onder wie ook Thom de Graaf” – onlangs nog €1 miljard publieke investeringen aan de ondersteuning van studenten had ontnomen en via een extra aan aanbodfinanciering zou gaan verdelen. Rijst meteen ook de vraag: acht Duisenberg de bijna €1 miljard voor een collectieve reisvergoeding in plaats voor HO-kwaliteit dus ook “infantiel en socialistisch”? Alle reden voor nog vaker zo’n ‘Kruitdampdebat’ in de Senaat.
