Overdaad aan keuze remt

Nieuws | de redactie
17 maart 2015 | Liberalisering voor ‘veel keus voor burgers’ leidt eerder tot minder dan meer flexibiliteit bij gebruikers van voorzieningen. In complexe markten blijven vooral laag opgeleide mensen vanwege ‘choice overload’ bij hun aanbieder, ook als die slecht presteert, toont EUR-promotieonderzoek.

Als mensen meer keuze hebben in de levering van publieke nutsvoorzieningen zoals elektriciteit, stappen ze niet eerder, maar juist minder snel over naar een andere aanbieder. Er zijn te veel keuzes (‘choice-overload’). Dat blijkt uit promotieonderzoek door bestuurskundige Sebastian Jilke naar de gevolgen van liberaliseringen in de nutssector. De vraag is dan ook of mensen in staat zijn de juiste aanbieder te selecteren.

Veel publieke nutsvoorzieningen als elektra, water en telefonie zijn geliberaliseerd en opengesteld voor concurrentie tussen meerdere publieke en private dienstenaanbieders. Deze aanbieders zouden dan met elkaar gaan concurreren om klanten. Het doel was dat burgers in hun nieuwe rol als klanten betere diensten voor lagere prijzen zouden ontvangen.

Complexiteit zet vast

In zijn proefschrift ‘Essays on the Microfoundations of Completion and Choice in Public Service Delivery’ kijkt Jilke naar de beperkingen rond de invoering van deze liberaliseringen. Ook nam hij de daaraan ten grondslag liggende aannames onder de loep over de manier waarop burgers zich gedragen op geliberaliseerde en steeds complexere markten voor publieke dienstverlening.

Aan de hand van verschillende onderzoeksmethoden, zoals grootschalige experimenten en opiniepeilingen in 27 EU-lidstaten, stelde hij vast dat burgers, als ze meer keuze hebben in de levering van publieke nutsvoorzieningen, juist minder snel naar een andere aanbieder zullen overstappen. Dit is een verschijnsel dat wordt aangeduid als ‘overdaad aan keuze’ (‘choice overload’). Het duidt erop dat, wanneer markten te complex zijn, mensen die te maken krijgen met een slechte dienstverlening niet overstappen, maar vast komen te zitten aan de aanbieders waarvan ze gebruik maken. Het is derhalve de vraag of burgers inderdaad altijd in staat zijn het dienstenaanbod te vinden dat het beste aansluit bij hun wensen en behoeften.

Hij laat daarbij zien, dat potentieel kwetsbare groepen burgers (vooral lager opgeleiden) minder snel naar een andere aanbieder zullen overstappen, ook al zijn ze ontevreden met de dienstverlening. Dat zou een ernstige bedreiging zijn van het gelijkheidscriterium van het Europees sociaal model, dat immers ten grondslag ligt aan de levering van publieke nutsvoorzieningen in de EU. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK