Uitval als studiesucces?
In zijn blog brengt de collegevoorzitter cijfers en veranderingen bij elkaar die hem frapperen over de onderwijsloopbanen van zijn eigen studenten. “Een groeiende groep studenten heeft moeite met afstuderen en heeft meer tijd nodig om dat voor elkaar te krijgen. Extra aandacht voor deze groep is noodzakelijk en we gaan dan ook extra investeren in begeleiding van deze studenten.” De oorzaken daarvan zijn divers en soms ook reden tot zelfkritische reflectie. “Eén van de oorzaken is immers de schaduwzijde van ons succes: we leggen de lat steeds hoger in het HBO.”
Bormans hoort tegelijkertijd vanuit zijn organisatie een schijnbaar ander geluid. De lat kan nog veel hoger omwille van het rendement. “We verliezen ze ook aan de bovenkant.” Want er zijn heel wat talenten die hun draai in de beroepspraktijk al snel vinden en door een soort ‘groenpluk’ snel elders perspectief vinden. Dat verschijnsel uit het kunstonderwijs is ook in bedrijven en organisaties aan de orde. De hogeschool heeft dan ‘minder rendement’ door ‘hoger studiesucces’. “Het is even wennen en daar moeten we ons evenmin bij neer leggen.”
Bormans schetst de cijfers en trends waar hij deze observaties uit haalde als volgt:
“Hogeschool Rotterdam kende de afgelopen drie jaar de volgende instroom, respectievelijk totaal aantal studenten:
Figuur 1: Aantal instromende studenten en totaal aantal studenten de afgelopen drie jaar
Deze figuur laat zien dat de populatie harder groeit dan de instroom en dat er dus een elk jaar groeiende groep studenten moeite heeft met afstuderen c.q. langer over de studie doet. We zien het aantal studenten dat bij ons studeert, maar waar we geen bekostiging meer voor ontvangen toenemen, omdat ze al langer dan vier jaar bij ons zijn.
Figuur 2: Aantal niet-bekostigde Bachelor studenten Hogeschool Rotterdam, afgelopen 3 jaar
Verhelderend is de uitsplitsing van deze percentages naar drie categorieën, te weten de studenten die korter dan vier jaar bij ons zijn, maar toch niet meer bekostigd worden omdat ze van studie geswitcht zijn, respectievelijk de studenten die vijfdejaars zijn en tot slot de studenten die meer dan vijf jaar bij ons studeren.
De conclusie is duidelijk. Een groeiende groep studenten heeft moeite met afstuderen en heeft meer tijd nodig om dat voor elkaar te krijgen. Zo laat de analyse van onze hogeschool zien, maar zo zal ook het landelijke beeld zijn. Extra aandacht voor deze groep is noodzakelijk en we gaan dan ook extra investeren in begeleiding van deze studenten.
Eerlijkheidshalve moeten we ons ook de vraag stellen of het ons gaat lukken al deze studenten met succes naar de eindstreep te begeleiden. Eén van de oorzaken is immers de schaduwzijde van ons succes: we leggen de lat steeds hoger in het hbo. Dat wil niet zeggen dat we er zelf niet ook meer aan kunnen doen. Het organiseren van binding tussen student en docent zou wel eens een sleutelbegrip kunnen zijn.”
Vervolgens laat hij door een van zijn medewerkers nog een ander blikveld in beeld brengen hierover. “Ik laat me bijpraten door collega John Beentjes, die netwerken binnen de hogeschool organiseert gericht op kennisdeling en kennisontwikkeling rondom het vraagstuk van langstuderen en studieuitval. John leert me / ons twee dingen. Ten eerste dat de aanpak van het vraagstuk van de langstudeerders werkt als we de volgende stappen zetten:
-Wees duidelijk in wat je eisen zijn en hou daaraan vast
-Organiseer binding met en tussen de studenten
-Organiseer overzicht: wat staat je nog te doen en welke stappen moet je nog zetten
-Probeer maatwerk te organiseren; wees streng in wat te bereiken, flexibel in hoe
-Probeer het vast te leggen in contracten en laat de Examencommissie goed meekijken
John leert me ook iets anders. We hebben vaak de neiging om uitval als een uitdrukking van falen te zien. Soms is het ook een uitdrukking van succes. Oftewel: “We verliezen ze ook aan de bovenkant”. Doordat scholen stagiaires aanstellen als leerkracht, bedrijven banen aan net niet afgestudeerden aanbieden en soms omdat studenten zich niet meer uitgedaagd voelen en hun droom elders najagen verlaten studenten soms voor het afstuderen de hogeschool. Uitval als indicator voor succes. Het is even wennen en daar moeten we ons evenmin bij neer leggen.”
