Meer geld, minder bureaucratie
Vandaag verscheen de toekomstvisie van de VSNU getiteld ‘Goedemorgen Professor! Visie op studeren in een nieuwe tijd’. Hiermee schetst de koepel van universiteiten hun beeld van 2025 uitdagingen en doelstellingen voor de komende tien jaar en wat daar voor nodig is om deze te realiseren. Zo moet er naast de opbrengsten uit het studievoorschot meer geld geïnvesteerd worden in onderwijs en onderzoek en moet de bureaucratie verminderd worden.
Ontwikkelde saamhorigheid
Het onderwijs is ingrijpend aan het veranderen door webcolleges, MOOC’s, flipped classroom en blended learning. Universiteiten gaan mee in die ontwikkeling, desondanks blijven universiteiten geloven in het belang van campusonderwijs . Naast de online massificatie van onderwijs en het aanbieden van onderwijsmodules voor enorme aantallen, zal de universiteit van de toekomst zich onderscheiden door een hoog ontwikkelde saamhorigheid van de universiteitsgemeenschap en de bijbehorende overzichtelijke en aantrekkelijke universiteitscampus met een 24 /7 levendige dynamiek en toegankelijkheid.
Groei van het aantal studenten aan universiteiten is niet langer een ambitie. Wel ‘meer docent per student’, zodat het onderwijs kleinschaliger en intensiever wordt, met meer individuele feedback en begeleiding. Universiteiten voelen zich primair verantwoordelijk voor academische vorming van 18 tot 25-jarigen, waarbij onderwijs en onderzoek meer met elkaar verweven zijn. Daarnaast ontwikkelen universiteiten flexibel modulair hoger onderwijs voor werkenden, zodat het voor die doelgroep aantrekkelijker wordt om bij te scholen aan de universiteit.
Sturen via dialoog
Om deze visie te bewerkstelligen hebben de universiteiten een aantal voorwaarden nodig vanuit Den Haag, zo staat te lezen in de toekomstvisie. “Dat zijn in het kort: erkennen van de intrinsieke waarde van universitair onderwijs en onderzoek, meer docent per student, minder bureaucratie, invoeren van instellingsaccreditatie, afschaffen van macrodoelmatigheid, gemotiveerde selectie toestaan, sturen via dialoog en investeer in het academisch onderzoek.”
De universiteiten willen ook meer regie over het aanbod en het starten van opleidingen en vragen daarom om een terugtredende overheid. “Tegenover een terugtredende overheid staat een sector die belooft de regie over het opleidingenaanbod zelf ter hand te nemen, die verder werkt aan profilering en diversiteit en die gezamenlijk zorgt voor een landelijk palet van opleidingen en onderzoek. In ruil zal het veld zelf de handen ineenslaan om verantwoordelijkheid te nemen voor doelmatigheidsvraagstukken, zowel bij het starten als bij het opheffen van opleidingen. Het zou gemakkelijker moeten worden om nieuwe opleidingen te beginnen. Daardoor kan sneller worden ingespeeld op ontwikkelingen en vragen vanuit de arbeidsmarkt.”
Belang van de student
Daarnaast willen de universiteiten dat de mogelijkheden voor selectie worden uitgebreid. “Universiteiten kunnen in de bachelorfase alleen selecteren bij university colleges en bij opleidingen met een numerus fixus. De fixus is echter niet bedoeld als selectie instrument. Vanuit de toezegging dat alle gekwalificeerde studenten een plek vinden aan een universitaire opleiding, zou de overheid een door universiteiten goed gemotiveerde selectie van studenten moeten toestaan. Dit is in het belang van de student zelf en bevordert de kleinschaligheid en differentiatie in het bestel.”
Ondanks de gelden die loskomen via het studievoorschot moet er nog meer geïnvesteerd worden in onderwijs en onderzoek, volgens de VSNU. “De universiteiten verwelkomen de middelen uit het studievoorschot, maar zijn ook realistisch. Door bezuinigingen vanuit het kabinet Rutte 2 die nog deels doorgevoerd moeten worden komen universiteiten pas weer per saldo in de plus in 2023. De middelen studievoorschot komen geleidelijk vrij en zijn pas over een kleine tien jaar op hun hoogtepunt. Dit houdt onze ambities niet tegen, maar wel waarschuwen we voor teveel optimisme over het tempo waarin we bijvoorbeeld tegemoet kunnen komen aan de door iedereen gewenste substantiële stijging van docenten. “
Meest Gelezen
‘Compensatoir toetsen komt kwaliteit hoger onderwijs wél ten goede’
‘Juist bij flexibiliteit heeft student behoefte aan structuur’
Minister: “Verengelsing ondermijnt de toegankelijkheid van universiteiten”
Wet leeruitkomsten: Doorgeschoten individualisering of broodnodige keuzevrijheid?
Kamer zet voorlopig streep door volgende ronde Groeifonds