IUR is aan de maat

De NVAO gaat wel in een vervolgonderzoek kijken of het maatschappelijke verantwoordelijkheidsbesef voldoende wordt geborgd. Onlangs was er in de Tweede Kamer een debat over de vraag of minister Bussemaker niet de accreditatie kon intrekken van de IUR. Dit naar aanleiding van kwetsende uitspraken van de rector over Koerden, vrouwen, homo’s, joden en aanverwante minderheden. De minister gaf toen te kennen dat zij niet zomaar een accreditatie kan intrekken, maar dat zij wel met wetgeving bezig is om het maatschappelijke verantwoordelijkheidsbesef in de wet op te nemen.

Niet schromen om stappen te zetten

Daarnaast sprak de minister ook de stille hoop uit in dat Kamerdebat dat de accreditatie niet succesvol zou worden afgerond. “Ik verwacht de conclusies en de besluitvorming van de NVAO medio juli te ontvangen. Als die negatief zijn, zal de NVAO geen accreditatie voor de master verlenen en zal ik niet schromen om stappen te zetten die moeten leiden tot het intrekken van de accreditatie voor de bacheloropleiding.”

Het bovenstaande traject kan nu niet in gang worden gezet, omdat de NVAO een positief besluit heeft genomen over de masteropleiding van de IUR. De NVAO heeft het afgelopen voorjaar de kwaliteit van het onderwijs onderzocht aan de geaccrediteerde hbo-bacheloropleiding Islamitische Theologie en de geaccrediteerde hbo-masteropleiding Islamitische Geestelijke Verzorging van de Islamitische Universiteit Rotterdam (IUR) Bij de master was dat in het kader van de aflopende accreditatietermijn en bij de bachelor ging het om een midterm review, die de NVAO met de IUR had afgesproken over het toetsingssysteem, de deskundigheid van de examencommissie en het vaststellen van het gerealiseerde eindniveau.

Extra onderzoekpunt

Naar aanleiding van uitspraken van de rector en president van het College van bestuur heeft het panel op verzoek van de NVAO bij beide visitaties de opdracht tot bevordering van het maatschappelijke verantwoordelijkheidsbesef en burgerschap in het onderwijs als extra onderzoekpunt meegenomen. 

Na de visitatie door het panel heeft de rector via zijn Facebook pagina op 6 juni 2015 uitspraken gedaan over andersdenkenden in de Islam en daarbuiten. De NVAO heeft daarop aanvullende vragen aan IUR gesteld en de antwoorden van de instellingen voorgelegd aan het panel. Het panel ziet in de reactie van de IUR geen aanleiding zijn rapportage aan te passen. De NVAO sluit aan bij de bevinding van het panel dat de medezeggenschap en de opleidings- en examencommissies zelfstandig functioneren en de invloed van de rector op het onderwijs in de opleiding beperken. De rector heeft zijn Facebook pagina intussen gesloten.

NVAO distantieert zich

De NVAO distantieert zich van de uitspraken die de rector op Facebook en bij eerdere gelegenheden heeft gedaan, omdat deze in haar ogen niet verenigbaar zijn met de doelstellingen van de instelling, in het bijzonder ten aanzien van het opleiden van studenten voor een pluriforme Nederlandse samenleving en de omgang met andersdenkenden. De NVAO kijkt naar de kwaliteit van het hoger onderwijs en is bij de (her)beoordeling van deze opleidingen tot aan de grenzen van haar domein (onderwijskwaliteit) gegaan in haar onderzoek en haar overwegingen. Een oordeel over de (grenzen aan de) vrijheid van meningsuiting en godsdienst ligt buiten het domein van de NVAO.

De NVAO concludeert dat op grond van de – positieve – adviezen van het panel, aanvullende vragen en antwoorden van de instelling het onderwijs bij de geaccrediteerde opleidingen van voldoende niveau is en heraccreditatie kan worden verleend. Echter, de NVAO vraagt zich tevens af of de IUR haar eigen doelstellingen voor de opleiding ‘voorbereiden van studenten op de Nederlandse pluriforme samenleving’ en ‘openheid jegens andersdenkenden in het onderwijs’ blijvend kan waarmaken, gezien de opstelling van de rector.

De NVAO neemt daarom de aanbevelingen van het panel over dat de opleiding de aandacht voor maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef en burgerschap concreet en duurzaam in het onderwijs moet laten verankeren. Om een vinger aan de pols te houden, hebben de IUR en de NVAO de bestuurlijke afspraak gemaakt voor een vervolgonderzoek om te zien of genoemde aandachtspunten blijvend worden waargemaakt. Dit vervolgonderzoek wordt voor 1 januari 2017 door een onafhankelijke commissie uitgevoerd.