Vicieuze Caribische schuldencirkel
Gisteren werd bekend dat de studieschuld in Nederland oploopt en dat een op de vijf oud-studenten een betalingsachterstand heeft bij DUO. Uit een recente brief van minister Plasterk blijkt dat de problemen met studieschulden op de Cariben ook alleen maar toenemen, ondanks eerdere interventies vanuit het Rijk.
Nadelige wisselkoers
Vorig jaar constateerden de Caribische autoriteiten al dat er relatief veel oud-studenten hoge studieschulden hebben op Curaçao en Aruba. “Vele Arubaanse studenten die terugkeren hebben moeite om hun opgebouwde studieschuld af te lossen. De ex-studenten worden door incassobureaus als wanbetalers aangemerkt en leggen hoge rente en onnodige hoge boetes op. De ex-student geraakt in een vicieuze schuldencirkel die vaak eindigt in de rechtszaal.”
Daarnaast worden deze studenten volgens de Caribische overheid hard getroffen door de wisselkoers van de euro, zodat “door de koersschommeling van de euro de studieschuld voor onze studenten vaak hoger uitvalt, in de zin dat de student vaak na afronding van de studie meer moet terugbetalen dan hetgeen hij/ zij bij aanvang van de studie geleend heeft.”
Vorig jaar werd bekend dat 4500 studenten een betalingsachterstand hebben bij DUO. Dat is 68% van alle debiteuren van DUO op de Cariben. Vorig jaar zijn er afspraken gemaakt hoe om te gaan met deze studieschulden. In maart gaf het kabinet aan, dat “op dit moment DUO bezig is met de uitvoering van de betalingsregelingen voor debiteuren op Curaçao die problemen hebben met de aflossing van hun studieschuld aan DUO. Binnenkort wordt het overleg met Aruba en Sint Maarten gestart om ook de debiteuren op Sint Maarten en Aruba eenmalig gebruik te kunnen laten van de op dit moment in Curaçao aangeboden terugbetalingsregeling.”
Straffe maatregelen
Uit de recente brief van BZK wordt duidelijk dat veel crediteuren nog niet hebben gereageerd op brieven van DUO. “Inmiddels hebben alle debiteuren van wie de juiste contactgegevens bij DUO bekend zijn en die tot de doelgroep behoren een eerste brief van DUO ontvangen, hetzij per e-mail, hetzij per post. Met 2.863 debiteuren zijn inmiddels afspraken gemaakt dan wel zijn betalingsregelingen getroffen. De overige debiteuren (3.206) hebben een brief ontvangen en moeten hierop nog reageren.”
Veel problemen die toen speelden lijken nog niet opgelost. Studenten hebben geen inzicht in hun schulden, men verwijt een ongelijke rechtspositie ten opzichte van Nederlandse studenten en hekelt de straffe maatregelen van de gerechtsdeurwaarders. Onlangs hebben de Caribische autoriteiten aan het kabinet laten weten dat er nog een aantal knelpunten zijn bij het oplossen van de studieschulden.
Zo willen de autoriteiten op Curaçao dat er één centrale helpdesk moet komen voor studenten met studieschulden. Volgens OCW en BZK is dat niet nodig, zo schrijven zij in een reactie. “De minister van OCW kiest ervoor, mede gelet op de noodzaak om efficiënt om te gaan met de beschikbare middelen, de informatieontsluiting in onder meer Curaçao te optimaliseren door samenwerking met de organisaties die daar verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de plaatselijke voorzieningen, en al eigen loketten hebben. Op Curaçao is dat de Stichting Studiefinanciering Curaçao (hierna: SSC). Op deze manier kan een adequate dienstverlening worden geboden in Curaçao.”
Afwijkende verplichtingen
Ook beklaagt men zich er over dat oud-studenten op Curaçao verhoudingsverwijs meer moeten aflossen dan Nederlandse alumni. OCW ontkent dat dit het geval is. “De voorwaarden zijn voor alle debiteuren hetzelfde, waar ook ter wereld zij zich bevinden. Bij de bepaling van de draagkracht wordt uitgegaan van een draagkracht van nihil voor debiteuren met een inkomen tot en met een Nederlands minimuminkomen.”
“De stelling dat Curaçaose debiteuren met een inkomen op het lokale sociale minimum meer zouden moeten terugbetalen dan debiteuren in Nederland is dus niet juist. Wel kan het zo zijn dat door het regime dat voor Curaçaose deurwaarders geldt, debiteuren met een betaalachterstand die in de handen van de Curaçaose deurwaarder is gelegd te maken krijgen met afwijkende verplichtingen.”
Toch onderzoekt DUO of het ook mogelijk is om de Nederlandse studieschuld in de eigen valuta is terug te laten betalen. “Mede naar aanleiding van de pilot in Caribisch Nederland waarbij debiteuren de mogelijkheid is geboden hun studieschuld in lokale valuta terug te betalen, doet DUO onderzoek naar de mogelijkheid om ook debiteuren op Curaçao, Aruba en Sint Maarten hun studieschuld te laten terugbetalen in de eigen valuta. Op dit moment is dit onderzoek nog niet afgerond. Het streven is dit onderzoek in het najaar af te ronden waarna er een besluit genomen kan worden over dit voorstel.”
