WO-docent kent weinig sturing
Universiteiten zijn gefocust op onderzoek. De kwaliteit van overdracht van de zo bij hen en door hen vergaarde kennis krijgt weinig aandacht. Daarbij ontbreken prikkels om het onderwijs te verbeteren. Waar andere onderwijssectoren wettelijke verplichtingen kennen om voldoende gekwalificeerd onderwijskundig personeel te hebben, wordt 79 % van de universitair docenten op geen enkele manier beoordeeld op de kwaliteit van hun onderwijs. Dit noteert een onderzoek onder docenten op 14 universiteiten en 60 onderwijskundigen door Peter Langerak en Jelger Spijkerboer van organisatieadviesbureau Goudsteen & Company.
BKO geschonken
Uit hun analyse komt naar voren dat volgens gelauwerde collega’s circa 30 % van de universitaire docenten slecht functioneert “en daar wordt vrijwel niets mee gedaan.” Dat 25 % uitstekend en 45 % goed functioneert, “is hoofdzakelijk gevolg van de persoonlijke motivatie van de betreffende docenten.”
Volgens de onderzoekers heeft 50 % van de betrokkenen de BKO-kwalificatie gekregen zonder daar iets voor te hebben gedaan, zoals verdiepen in didactiek, onderwijsmethoden en colleges geven. Onder de ondervraagde ‘topdocenten’ geeft 64 % aan dat docentkwaliteiten geen enkele rol speelden in hun sollicitatieprocedure. De meeste van hen, 79 % namelijk, geven aan dat docenten formeel niet worden beoordeeld op hun prestaties. “Zowel disfunctioneren als topprestaties worden gedoogd.”
Op basis van de gesprekken met docenten komen de onderzoekers tot een reeks van 27 aanbevelingen voor een meer gerichte en blijvende aandacht voor onderwijskwaliteit in het WO. Die leest u hieronder.
ANDERS VERANDEREN
1. Neem resoluut en daadkrachtig afscheid van een cultuur van vrijblijvendheid, daag rolmodellen uit om dit te latenblijken in woord en gedrag
2. Stimuleer een continu proces voor de voortdurende verbetering van de kwaliteit van álle universitaire docenten
3. Stel een onderwijsvisie op die breed gedeeld wordt zodat docenten hun werk daaraan kunnen toetsen
4. Benoem leidinggevenden die in staat zijn een kwaliteitscultuur te stimuleren en te creëren
5. Beoordeel leidinggevenden op hun bijdrage aan de kwaliteit van onderwijs én op hun ondersteuning van docenten
6. Reduceer werkdruk zodat er voldoende tijd is voor docenten om goed onderwijs te verzorgen
LEREN & ONTWIKKELEN
7. Bied een intensief en kwalitatief sterk begeleidingstraject voor startende docenten
8. Stimuleer docenten actief om zich blijvend te ontwikkelen, te experimenteren en te verbeteren
9. Bied passende professionaliseringsactiviteiten op basis van docentkwaliteit
10. Investeer bij alle docenten in het vermogen onderwijs te ontwikkelen
11. Verspreid ervaringen over didactische werkvormen zodat het onderwijs bij alle docenten interactief is
12. Faciliteer docenten om hun ervaringen onderling uit te wisselen
13. Verhoog de impact van BKO door deze ook te richten op persoonlijk leiderschap van docenten, reflectie en het vermogen onderwijs te verbeteren
14. Evalueer en verbeter het onderwijs gezamenlijk op vaste momenten in het kalenderjaar
VERSTERKEN & VERBETEREN
15. Benut naast studentevaluaties ook de gezamenlijke reflecties van docenten om het onderwijs te verbeteren
16. Zorg voor samenhang in het curriculum door de afstemming tussen docenten goed te faciliteren
17. Ondersteun vakgroepen die de docentkwaliteit en kwaliteitscultuur aanzienlijk willen verbeteren
18. Maak de verwachte docentkwaliteit expliciet en bekend bij iedereen
19. Weeg docentkwaliteit expliciet mee in sollicitatieprocedures
20. Beoordeel docenten op hun ontwikkeling en kwaliteit als docent
21. Stuur op docentkwaliteit met een specifiek competentieprofiel gebaseerd op succesvol gedrag van topdocenten
22. Zorg voor zichtbare en structurele waardering voor de kwaliteit van docenten
23. Benut de kwaliteit van topdocenten en zet ze in als rolmodel
24. Benut topdocenten om motivatie ook bij andere docenten aan te wakkeren
25. Pak disfunctioneren in het onderwijs daadkrachtig aan
26. Maak promoties afhankelijk van docent prestaties
ONDERZOEK
27. Financier onderzoek naar de rol en kwaliteit van universitaire docenten en faciliteer uitwisseling van resultaten van onderwijsonderzoek tussen universiteiten.
