Bovengemiddeld afbreukrisico gezocht
De UvA-HvA staan voor een grote opdracht: wie moet de nieuwe collegevoorzitter worden? De studentenmedezeggenschap van de UvA had er een discussiebijeenkomst over belegd in het Maagdenhuis, waarin ook studenten input konden leveren voor de opzet van de profielschets. De pijlen in deze discussie werden al snel gericht op het aanwezige RvT-lid, Gerard Mols. Die Raad is tenslotte verantwoordelijk voor de benoeming aan de combinatie van HBO en WO in de hoofdstad.
Nog helemaal niet eenvoudig
Mols was rector magnificus van de Universiteit Maastricht en werd in april benoemd als contactpersoon tussen de academische gemeenschap en de twee Raden van Toezicht van de HvA en UvA federatie. “Ik ben hier om te luisteren naar wat studenten belangrijke kenmerken vinden voor de nieuwe bestuurder van de universiteit. Ik zit hier niet om namens de RvT uitleg te geven over de toekomst van de universiteit of de profielschets, maar om te horen wat de studenten vinden wat de ideale bestuurder zou zijn. Dat is nog helemaal niet eenvoudig. Het lijkt dan logisch om te denken, ‘wacht maar eerst het rapport af van de commissie democratisering’.” Maar daar stuurt Mols met zijn RvT-collega’s niet op aan.
Die commissie is na de bezetting van het Maagdenhuis beloofd door het CvB om te bezien hoe de UvA-HvA in de toekomst democratischer bestuurd kan worden. De samenstelling van deze commissie is nog steeds niet bekend en de verwachting is daarom nu inmiddels, dat die pas in het tweede kwartaal van 2016 met haar uitkomsten komt. Veel studenten in de zaal wilden eerst dit rapport afwachten, voor men over zou gaan op een benoeming van een nieuw UvA-HvA bestuur.
Niet coûte que coûte
Zoveel geduld hebben Mols en zijn RvT niet. “Daar kunnen we niet op wachten, want wij hebben als Raad n toezichthouders de verantwoordelijkheid om de continuïteit van het bestuur van deze universiteit te waarborgen. Dat is onze primaire taak. Daarom hebben wij gezegd hebben ‘laat die commissie vooral zijn werk doen, daar houden we ook rekening mee.’ We nemen ook mee in het profiel van en nieuwe voorzitter, dat deze commissie er is en zij of hij daarmee samen aan de slag moet.”
Mols waarschuwde de aanwezige ‘Maagdenhuisbezetters’ niettemin, dat de aanbevelingen van deze commissie niet onverkort of coûte que coûte zouden worden overgenomen. “Wat uit die commissie komt, zal niet werken als een blanco cheque voor de RvT en ook niet voor de nieuwe bestuurders. Het is dus niet zo, dat alles wat daaruit komt moet worden doorgevoerd. Er kunnen dingen uitkomen die volstrekt in strijd zijn met de wet. En wij zullen de wet moeten volgen. Mochten er voorstellen komen van wijzigingen vanuit Den Haag in de WHW dan volgen we die, maar we zijn nu verantwoordelijk voor de continuïteit van dit bestuur.”
“We hebben een procedure in werking gezet die veel instemmingsrechten geeft aan de medezeggenschap. Dat is echt anders dan in het verleden. Dat is echt nieuw. Er is nog nooit een lid van de RvT aanwezig geweest bij dit soort bijeenkomsten, dus laten we nu echt de criteria in kaart brengen, die van belang zijn voor de ideale bestuurder van onze universiteit.”
Amsterdam trendsetter
Tegen ScienceGuide lichtte Mols verder toe hoe ingewikkeld hij de situatie acht waarin de UvA-HvA zit, maar ook dat hij derhalve grote verwachtingen heeft van de democratiseringscommissie. “Als die zijn werk echt goed doet, kan zij trendsettend zijn voor de universiteit van de 21e eeuw. Daarom hoop ik ook, dat de commissie niet volgende week met een briefje komt over de huidige situatie en een nieuw bestuur met zoiets van ‘dit willen wij’. Ik hoop dat men echt serieus hierover gaat nadenken en daar een half jaar of een jaar mee bezig is.”
Nogmaals benadrukte Gerard Mols dat dit nog niet betekent dat alle voorstellen van deze commissie als vanzelf worden overgenomen. “Wij geven als RvT geen blanco cheque af aan een commissie. Wij zeggen niet van ‘alles dat zij willen dat wij zouden doen dat gaan wij ook allemaal doen.’ Dat kan ook helemaal niet. Dat gaan we ook niet tegen de nieuwe bestuurders zeggen. We gaan hen niet zeggen als we hen benomen: ‘hé, denk er even om, er is nu een commissie democratisering en alles wat daar uit komt moeten jullie uitvoeren’.”
WHW blijft WHW
Dat houdt allerminst in dat de nieuwe bestuurder de democratiseringsbeweging op de UvA moet veronachtzamen. “Die bestuurder moet wel bereid zijn deze democratisering te omarmen. Maar we kunnen niet zomaar alles doorvoeren. Bijvoorbeeld zoiets als nu vanavond hier is voorgesteld om het College van Bestuur in zijn geheel af te schaffen. Want dan moet wel even de WHW gewijzigd worden do het parlement en dat gaat niet zo maar gebeuren omdat dat hier gezegd wordt.”
“Er komt nooit een wet waarin staat: ‘colleges van bestuur zetten we af, daar hebben we eigenlijk alleen maar last van, we laten het besturen van de instellingen alleen over aan de academische gemeenschap.’ Ik geloof niet dat die wetswijziging er ooit gaat komen.”
Op de vraag of deze benoeming geen momentum creëert om ook weer twee aparte colleges van bestuur in te richten voor UvA en HvA, zei Mols, dat voor hem “deze procedure er niet over gaat of er een of twee colleges van bestuur moeten komen. Deze procedure gaat er over om bestuurders te benoemen. Het is niet een procedure over de ontvlechting van HvA en UvA. We hebben het nu over de profielschetsen, het gaat niet over de strategie van de universiteit.”
“We gaan in deze fase nu niet vragen, ‘denk even na over de samenwerking tussen de UvA en de HvA of over de samenwerking met de VU’. De nieuwe voorzitter zal straks wel moeten nadenken over de strategie, over de samenwerking tussen de UvA en HvA. Dat hoort bij zijn takenpakket. Het gaat mij nu alleen om een benoemingsprocedure en die is dus niet bedoeld om de strategie wezenlijk te veranderen.”
Mag ik het zo zeggen?
Mols had in elk geval en fijne avond, zo vertelde hij. “Wat ik leuk vind van deze bijeenkomsten, is dat je er toch altijd wat van op steekt door met studenten te spreken. Ze hebben soms toch aardige, creatieve gedachten en die neem je dan mee. Ik denk ook wel dat ze het leuk vinden dat er een lid van de Raad van Toezicht aanwezig is om even mee te luisteren.”
“Dat is ook onze taak! Ik moet wel zeggen dat dit een toezichthoudende taak is, die heel veel tijd en energie vraagt. Het is wel een heel bijzondere universiteit. Ik zit nog niet zolang in de Raad van Toezicht, ik was er wel al tijdens de Maagdenhuisbezetting – althans deze Maagdenhuisbezetting. Het kost veel tijd en energie, maar het gaat natuurlijk ook om een belangrijk onderwerp.:
“Deze universiteit heeft toch haar twee laatste voorzitters verloren. ScienceGuide schreef het vandaag nog. Ik bedoel, probeer maar eens een voorzitter te vinden met een afbreukrisico van bovengemiddeld. Mag ik het zo zeggen?”
