Thank you, Ma’am
Queen Elizabeth II regeert vandaag langer dan Queen Victoria en had dier grootvader George III recent al ingehaald, die van 1760 tot 1820 op de troon zat. Haar eigen moeder, Elizabeth Bowes-Lyon, leefde van 1900 – onder Victoria dus nog! – tot 2002. Een robuust geslacht, kortom.
Engels is de vorstin eigenlijk niet. Schots en Duits vooral. Haar moeder was een meisje uit de lagere Caledonische adel die goed genoeg was voor de hertog van York, de onopvallende, stotterende tweede zoon van George V. Dat bracht in het huis Windsor met zijn excentrieke types een flinke scheut stoere nuchterheid, onverzettelijke beminnelijkheid, rurale dress sense en calvinistische plichtsbetrachting mee.
Hindi, Duits en Belgisch
Duits is Elizabeth dankzij Victoria. De ‘Empress of India’ leerde op latere leeftijd van haar bediende Munshi aardig wat Hindi – ze was allerminst een domme vrouw! – maar haar Engels bleef heel haar leven met idiosyncratische Duitse zinwendingen en grammatica doorspekt. Haar belangrijkste raadsman was een Duitser, zeker in haar jonge jaren als koningin. Dat was ‘Onkel Leopold’’ van Sachsen-Coburg, de weduwnaar van de prinses die in 1830 eigenlijk vorstin had moeten worden in Londen: de begaafde Charlotte, het enig kind van de monsterlijke playboy George IV. Deze oom was zelf net koning van België geworden en een doorgewinterde overlevingskunstenaar en diplomaat.
Volgens Napoleon was deze Duitse prins in zijn lijfgarde de knapste officier die hij ooit had ontmoet en prinses Charlotte dacht daar net zo over. “She was smitten.” Zij dumpte haar verloofde Silly Billy – prins Willem van Oranje, de held van Waterloo – voor deze intelligente en aantrekkelijke Duitse kandidaat, maar stief in het kraambed in 1817.
Almost shocking beauty
Victoria’s moeder was ook al een prinses uit datzelfde Duitse dynastietje, zij kam uit de tak Sachsen-Coburg-Saalfeld. Oom Leopold beschermde zijn nicht tegen de nukken en tirannieke grillen van deze moeder tot het meisje zelf op de troon kwam als 18-jarige en haar moeder meteen het paleis uit bonjourde.
Hij koppelde haar vervolgens aan weer een ander uit Coburg, de mooiste prins van Europa, zijn neef Albert. “A boy of almost shocking beauty” schrijft Victoria’s meest recente biograaf A.N. Wilson – lees dat geweldige boek! – was hij en daarbij was “darling Albert” intelligent, toegewijd, ijverig, modern, creatief als bestuurder en goed voor een enorme hoeveelheid kinderen bij de vorstin, zodat de dynastie weer opbloeide. Albert wordt wel ‘de beste koning die het Empire nooit gehad heeft’ genoemd.
Queen Elizabeth is dus door en door Duits want zelfs haar grootmoeder was een Duitse, Queen Mary. Die was ook kleptomaan, doch dit terzijde. Maar Elizabeth is toch van het eeuwenoude House of Windsor van dat middeleeuwse kasteel even buiten Londen dat afbrandde in haar ‘annus horribilis’ 1992? Nou nee. In de Eerste Wereldoorlog besloot haar grootvader George V de wel erg Duitse naam van zijn familie te wijzigen in het patriottisch toch wat beter verkoopbare ‘Windsor’. Zijn grootmoeder Victoria zou ‘not amused’ geweest zijn! De aangetrouwde familie Battenberg maakte er toen maar snel ‘Mountbatten’ van.
Veroordeling geschrapt
In haar nu meer dan 60 jaar van royale toewijding deed Elizabeth zelden iets excentrieks of buitengewoons, op het winnen van vele paardenraces met haar stal na dan. Daarom was het zo opvallend en eloquent wat zij deed ter gelegenheid van het Kerstfeest in 2013. Zij liet – zonder constitutioneel precedent – afkondigen, dat zij haar Middeleeuwse vorstelijke privilege van het ‘Royal Pardon’ inzette om Alan Turings veroordeling wegens ‘gross indecency’ te schrappen. Die had geleid tot zijn gedwongen chemische castratie en leidde tot zijn zelfmoord in de eerste jaren van haar bewind. Dit pardon kwam een jaar na de grootscheepse viering wereldwijd van ‘100 jaar Alan Turing’.
Dit uiterst ongebruikelijke en persoonlijke gebaar liet merken hoezeer de bijna 90-jarige vorstin met haar tijd was mee gegaan en tegelijkertijd haar rol als beschermvrouwe en zinnebeeld van het beste van haar natie verinnerlijkt had. Na het tekenen van dat koninklijk besluit ging Elizabeth vast met haar corgi’s, hoofddoek om en kaplaarzen aan naar de stallen om haar paarden te inspecteren. Thank you, Ma’am!
