Bèta als Bildung
De Round Table van de belangrijkste ceo’s in Europa kon niet duidelijker zijn bij de lancering in Amsterdam tijdens de ‘STEM Conference’ als opmaat voor het EU-voorzitterschap. STEM wil zeggen: Science, Technology, Engioneering en Mathematics, en de behoefte aan talent en talentontwikkeling in die disciplines en terreinen is onverminderd groot en dringend. “51% van de bedrijven in de EU heeft moeite goede mensen te vinden. 43% vanwege tekorten aan vaardigheden onder werknemers op het gebied van bèta-techniek.”
De grootste zorg van de Europese Ronde Tafel is dan ook de vraag of de beroepsbevolking – ook de jongere! – de kennis en vaardigheden heeft en krijgt die het digitale tijdperk vergt. Dat heeft reeds nu op hun banen en kansen enorme impact. “Die dynamische ontwikkeling jaagt dat bèta-tekort alleen nog maar verder op.”
Nederland niet eens middenmoter
De beroepsvereniging van ingenieurs in Europa zei bij de lancering van de STEEM-coalitie eerlijk, dat zij meedoet omdat zij haar ledental ziet vergrijzen en gaan krimpen. Alleen als in het UK is tot 2020 jaarlijks een aanwas van 100.000 nieuwe ‘STEM-graduates’ nodig, om op het huidige – te lage – peil te kunnen blijven, bijvoorbeeld.
De Europese Commissie bracht vergelijkbare cijfers en analyses. Positief is het vaak onbekende feit dat Europa over meer bèta-technici beschikt dan de USA en Japan, relatief en absoluut. Maar evenmin beseft men dat de verdeling van hen over de lidstaten zeer divers is. Scandinavië scoort hoog met meer dan 25% van de beroepsbevolking, Nederland zit onder de middenmoot nog steeds met minder dan 15%.
Forschendes Denken
Cruciaal aspect van de discussies in de Beurs van Berlage was het bewustzijn, dat doordringt dat STEM/bèta-techniek meer inhoudt dan cijfermatig alfabetisme of IT-skills. “Alle hoger opgeleiden hebben tegenwoordig nodig wat de Duitsers zo puntig ‘forschendes Denken’ noemen,” zei Adam Tyson, topman van de onderwijssectie van de Europese Commissie. Kritische reflectie en interdisiciplinair analytisch denken, kortom. STEM is Bidlung, onderstreepte hij. Want uit zulk denken komen de innovaties op de snijvlakken van disciplines, toepassingen en vaardigheden.
Geen wonder dat de EU, de Round Table en de professie de lancering van de EU STEM Coalition zeer toejuichen. Europa heeft de benadering vanuit de ‘triple helix’ net zo nodig als dat ‘forschendes Denken’, zo lieten zij blijken.
STEAM volgende stap?
Een zeer interessante invalshoek kwam daarbij uit de Baltische landen. In Litouwen kijkt men al verder. Als immers STEM de Bildungskant van het onderwijs zo gaat meebepalen, moet de benadering zelf daarvan zich gaan vernieuwen. Uit Korea had men daar de nieuwe definitie ‘STEAM’ opgepikt en beziet nu hoe deze te integreren in de eigen aanpak.
Daarmee komt de ‘A’ van ‘Arts’, dus kunst en design erbij, passend bij dat ‘forschendes Denken’ om creativiteit en ‘design thinking’ mee te nemen in de programma’s om bèta-techniek te stimuleren. In Finland is iets vergelijkbaars gebeurd in de fusie van de TU van Helsinki met de kunsthogeschool tot de Aalto Universiteit, vernoemd naar de beroemdste architect – kunstenaar, ontwerper en bouwmeester – van de 20e eeuw daar.
Nederland, USA en EU samen
De EU STEM Coalition komt in februari in Amsterdam bijeen voor verdere uitdieping en vormgeving van de actielijnen voor kennisdeling. Focus ligt bij die bijeenkomst op het beroepsonderwijs. De officiële lancering vindt plaats tijdens de ‘Wissenstag’ van PBT en ScienceGuide op 25 april bij de opening van de Hannover Messe, Olympiade van hightech kennis en industrie.
Omdat in 2016 Amerika voor het eerst in de geschiedenis het partnerland zal zijn van de Messe, heeft het ‘PBT van de USA’, de STEM Education Coalition, zich bij ScienceGuide en PBT gevoegd als coproducent van deze ‘Wissenstag’. Wilt u meer weten en deelnemen aan dit evenement, kunt u zich melden bij de hoofdredacteur van ScienceGuide, PG Kroeger.
